بوم گردی یا اکوتوریسم شیوه ای پر طرفدار از سفر و توریسم است که گردشگر در آن، به مناطق طبیعی خالی از سکنه و دست نخورده ی نقاط مختلف جهان سفر می کند تا از مزایای طبیعت غیر مسکونی بهره ببرد. این شیوه ی گردشگری در سال های اخیر، بسیار رایج شده و طرفداران زیادی را در همه ی کشور ها پیدا کرده است؛ تا جایی که امکاناتی برای این دسته از دوستداران طبیعت در اقامتگاه های بوم گردی ایران فراهم شده است. در ادامه 10 مورد از این مناطق برای آشنایی معرفی خواهد شد.
آب و هوای این شهر مخصوصا در فصل بهار دل از همگان ربوده است، در بافت قدیمی شیراز درست در منطقه ای که در فصل بهار از عطر بهار نارنج سرمست می شوید خانه ای سنتی قرار دارد و این مکان مدتها بلااستفاده مانده بود تا در سال 1397 احیا و بازسازی شد و در اختیار عموم قرار گرفت. این خانه قدیمی درست در مجاورت بناها و مکان های ارزشمند شیراز یعنی: شاهچراغ، بازار وکیل، نارنچستان قوام، مسجد زیبای نصیرالملک و مدرسه خان قرار گرفته است و با اقامت در این خانه می توانید به راحتی به این مکان ها دسترسی پیدا کنید. اتاق های متعدد بنا که به عدد ده میرسد در کوچه ای باریک قرار گرفته است. ساختمان در دو طبقه بنا شده است که شیشه های مشبک و رنگی، نرده های چوبی و کنده کاری های پیکره بنا از جلوه های این اقامتگاه به شمار می روند.
اقامتگاه بوم گردی انار عقدا در اردیبهشت، ایام عید و ماه های اخر تابستان شلوغ تر از روزهای دیگر است. این اقامتگاه به سبک سنتی طراحی‌شده و با شهر یزد 90 کیلومتر مسافت دارد. دلیل نامگذاری این اقامتگاه روستایی به نام عقدا بوده که 2 طبقه دارد و با کاه و گل ساخته شده است. در فضای بیرونی اقامتگاه عقدا صندلی و تخت هایی با جنس چوب وجود دارد و دور آن را با گل های زیبا طراحی کرده اند. یک رستوران سنتی در آخرین طبقه این اقامتگاه قرار دارد که به سبک قدیمی ساخته‌شده است. مکان های تاریخی گردشگری اطراف اقامتگاه بومگردی انار شامل کاروانسرای عقدا، کویر ریگ زرین، دروازه تاریخی و غیره می شود.
اقامتگاه بوم گردی براتی در نزدیکی های کویر مصر و در روستای مصر واقع شده است که کویرنوردان معمولا این بوم گردی را برای اقامت خود انتخاب می کنند. کویر مصر دارای تپه های شنی بسیار زیبایی است که افراد ماجراجویی که به دنبال هیجان و یک تجربه جدید هستند را به آنجا می کشاند. این کویر سکونت پذیر است و مردم روستای مصر در میان این کویر به زندگی روزانه خود مشغول هستند. بوم گردی براتی امکانات اولیه لازم را برای یک اقامت راحت دارد ، با اینحال لوکس نیست. این بوم گردی از خشت و چوب ساخته شده است. استفاده از خشت در محیط کویری باعث می شود که فضای داخل اقامتگاه خنک بماند.
استان اصفهان و شهرستان نطنز با آن همه پیشینه ی تاریخی و کهن هم سهم زیادی در داشتن این اقامتگاه های بوم گردی دارند. یکی از این مکان ها که مساحتی به متراژ 500 متر را در بر گرفته است و با دوره قاجار پیوند خورده در شهرستان نطنز واقع شده است. این بنا با هفت اتاق در سال 1396 برای رفاه بیشتر گردشگران احیا و بازسازی شده است. دیوار های خشتی، پنجره های چوبی و گلدان های گلی، بافت قدیمی بنا را حفظ کرده اند. اسکان در این اقامتگاه بوم گردی به خوبی خاطرات شیرین خانه مادر بزرگ با عطر چایی و نان سنگک داغ را برایمان زنده می کند. اتاق های کوچک و راه پله های باریک خشتی بنا به شدت توجه گردشگران و توریست های خارجی را به خود جلب کرده است.
بدون تعارف یکی از زیبا ترین اقامتگاه های بوم گردی که در ایران وجود دارد متعلق به شهر خراسان رضوی می باشد. بنا در دوره افشاریه ساخته شده و در سال 1397 دوباره بازسازی شده است. این اقامتگاه که به نسبت دیگر اقامتگاه ها قدمتی طولانی تر دارد از قسمت های متعددی شامل: برج دیده بانی، اتاق حوضخانه، اتاق های شاه نشین و زیرزمین تشکیل شده است. حوض بسیار بزرگ در مقابل ساختمان با تزیینات آجری چشم نواز و ستون های گچ بری شده حس نوستالژی را برای گردشگران یاداوری می کند.
خالو منصور از جمله اقامتگاه‌های پرطرفدار قشم می‌باشد که طی سال‌های اخیر توجه گردشگران بسیار زیادی را به سمت خود جذب کرده است. اکثر گردشگرانی که به قشم سفر می‌کنند چند شبی را به منظور بازدید از جزیره هنگام و جنگل حرا در خالو منصور سپری می‌کنند. از زیبایی‌های منحصر به فرد اقامتگاه خالو منصور این است که فقط 300 متر تا لب ساحل فاصله دارد. یعنی شما صبح وقتی که از خواب بیدار شوید و پنجره را باز کنید با چشم‌انداز رویایی و حیرت‌انگیزی روبرو می‌شوید و بدون شک روزی پر از انرژی و هیجان رو شروع خواهید کرد.
درست در دل کویر یک اقامتگاه بوم گردی وجود دارد که معماری همراه با خشت و گل به خوبی در آن هویدا می باشد. اقامتگاه در روستای اصفهک واقع شده است که پس از زلزله سال1357 این روستا ویران و دیوار های نیمه خراب شده تبدیل به مکان و بافتی سنی و کهن گشت مردم روستا در کنار این روستای نیمه ویران آبادی جدیدی را ساختند و این منطقه را تبدیل به یک جاذبه منحصر به فرد کردند. شما می توانید با اقامت در خانه ای که در این روستای نیمه ویران وجود دارد آسمان پرستاره مهتابی شب های کویر را در هوای خنک و مطبوع فصل بهار و تابستان نظاره کنید.
اقامتگاه بومگردی تلارخانه بردبار رشت خانه‌ای سنتی به سبک گیلکی است که در سال 1394 فعالیت خود را به عنوان یک اقامتگاه آغاز کرد. این اقامتگاه در منطقه خمام، در جاده رشت به بندر انزلی واقع شده است و فضایی بسیار زیبا دارد. گردشگران با رزرو اقامتگاه بومگردی تلارخانه بردبار می‌توانند اقامتی متفاوت و منحصر به فرد را با رنگ و بوی زندگی محلی مردم شمال کشور تجربه کنند و از طعم غذاهای خوشمزه محلی نهایت لذت را ببرند. میهمانان در این هتل فرصت تجربه فعالیت‌هایی مانند غذا دادن به حیوانات محلی، طبیعت گردی و گشت و گذار در محوطه اطراف، میوه چینی و حصیربافی را دارند.
خانه سه نیک یک خانه سنتی در خیابان کاشانی یزد می‌باشد که قدمت آن به زمان قاجار برمی‌گردد و هم‌اکنون به اقامتگاهی برای گردشگران و مسافران تبدیل شده است. جالب است بدانید که در زمان قاجار این خانه متعلق به یک خانواده زرتشتی بوده است که به همین دلیل نیز خانه به "سه نیک" نامگذاری شده است. این خانه با معماری بسیار زیبای خود چشم هر گردشگری را به خود خیره می‌کند و محیط آن یادآور سریال‌های قدیمی می‌باشد. داخل اقامتگاه نیز با اتاق‌ها، دالان‌ها و تخت‌های بسیار زیبا و شاهانه روبرو خواهید شد که بدون شک با اقامت در این اقامتگاه لذت سفرتان به یزد را چندین برابر خواهید کرد.
خانه نخجیر نسبت به دیگر اقامتگاه‌های ایران از قدمتی دیرینه برخوردار می‌باشد که در بافت قدیم شهر نراق از توابع شهرستان دلیجان قرار گرفته است. مصالح خانه نخجیر از خشت و گل می‌باشد و سبک معماری آن همانند یک خانه باغ است. از جاذبه‌های اطراف خانه نخجیر می‌توان به مسجد جامع نراق، قنات، کاروانسرای حاج عبدالباقی نراقی و حاج مهدی نراقی، بازار و کاروانسرای شمس‌السلطنه اشاره کرد. جاذبه‌های طبیعی اطراف این اقامتگاه نیز شامل دشت علیا، شهاب سنگ آسمانی نراق، چال نخجیر، آبشار گیسو، کوع ویلیجیا و چشمه می‌باشد.
