شاید کودکان و نوجوانان در این سنین اهمیت درس خواندن را درک نکنند، اما آگاهی والدین از این موضوع، این مساله را به یکی از دغدغه های مهم آن ها تبدیل کرده است. همه والدین دوست دارند که فرزندان درس خوانی داشته باشند، ولی گاهی اوقات با مقاومت فرزندانشان رو به رو می شوند.آنها باید به دنبال راه هایی برای تشویق فرزندان به درس خواندن پیدا کنند.
والدین به طور مداوم از فرزندانشان می خواهند در در تحصیلات و درس خواندنشان برتر باشند . گاهی ممکن است فرزندان نخواهند که درس بخوانند، چون آنها از اهمیت درس خواندن آگاه نیستند. والدین ممکن است از اهمیت درس خواندن برای موفق شدن در کار و زندگی برای فرزندان خود صحبت کنند ، اما آنها متوجه این موضوع نمی شوند و خود را سرگرم بازی ها و کارهای خود می کنند.
زمانی که کودک حریصانه یک بازی کامپیوتری را برای عبور از یک مرحله معین انجام می دهد، او خود انگیخته است و یک نیروی درونی او را به سمت موفقیت می کشاند. اما در این کودک نیروی درونی برای درس خواندن وجود ندارد، به همین خاطر در این زمان والدین باید با به کار گیری روش هایی به تشویق کودکان به درس خواندن بپردازند.
بیش تر کودکان در بعضی از زمینه ها یادگیری خوبی دارند، اما تشویق کودکان به درس خواندن توسط والدین می تواند به آن ها کمک کند تا در کل به یادگیرنده های خوبی تبدیل شوند.
والدین باید کاری کنند که انگیزه برای درس خواندن، همانند بازی های کامپیوتری، از درون کودک نشات بگیرد و کاری نکنند که این انگیزه درون آنها ضعیف شود . آنها باید به جای اجبار کودک به درس خواندن و مطالعه، او را تشویق به انجام آن کنند.
در واقع علاقه مند کردن فرد به مطالعه، مهارتی است که باید از دوران کودکی آموزش داده شود تا کودک بیشتر تشویق به درس خواندن شود. والدین نباید همیشه توقع بهترین نتیجه ها را از کودک خود داشته باشند بلکه آنها باید نشان دهند که شاهد زحمت های او برایبه دست آوردن موفقیت و نتیجه بهتر درس خواندن هستند.
هفت سبک یادگیری اساسی وجود دارد:
- دیداری
- شنیداری
- کلامی
- فیزیکی
- منطقی (ریاضی)
- اجتماعی
- انفرادی
به عنوان مثال، کودکانی که یادگیرنده دیداری هستند با دیدن نحوه کار همه چیز بهتر یاد می گیرند. برعکس، کودکانی که یادگیرنده شنوایی هستند با گوش دادن به چیزهایی که توضیح داده می شوند، بهتر یاد می گیرند. برای کودکان خردسال، کشف و استفاده از انواع مختلف سبک های یادگیری می تواند مفید باشد.
20 راهکار جهت ایجاد انگیزه در کودکتان
1. درباره آن چه یاد می گیرد سوال کنید، نه درباره نمراتش
به جای این که کودکتان را برای نمرات پایینش تنبیه کنید، از او بپرسید که چه چیزی در مدرسه یاد گرفته است و آن ها را به شما یاد دهد. اگر در جایی اشتباه کرد، او را اصلاح کنید. هنگامی که او با زبان خودش به شما تدریس می کند، درس هایش را برای خودش تکرار می کند و لذا به یادگیری بهتر او کمک خواهد کرد.
2. در گروه کودکتان بمانید
یک رابطه مثبت و محترمانه با کودکتان داشته باشید. لازم است کودکتان نسبت به درس هایش احساس مسئولیت کند و هر گونه احساس ناکامی یا ترس از جانب شما، کودکتان را خرد می کند و بر ضد شما می شود. در کنار کودکتان باشید، نه در مقابلش.
3. با یکدیگر کار کنید
شما می توانید کنار کودکتان بنشینید و کارهای خانه یا محل کارتان را انجام دهید، در حالی که او درس می خواند. اما در این زمان از لپ تاپ یا تلفن همراهتان استفاده نکنید.
4. روالی برای درس خواندن ایجاد کنید
به یاد داشته باشید که انجام تکالیف، درس خواندن نیست. درس خواندن باید کودکتان را به طور فعال درگیر تکرار درس ها، خواندن با صدای بلند، فهمیدن متون و کلمات دشوار و پاسخ ها کتبی یا شفاهی کند.
5. درباره درس خواندن صحبت کنید
با کودکتان درباره موضوعات درسی گفتگو کنید. از او بپرسید، امروز چه چیزی خوانده است؟ کدام موضوع برایش جالب بوده است؟ سعی کنید یک آزمایشگاه تجربی در خانه برایش ترتیب دهید. شما همچنین می توانید درباره اتفاقات مدرسه با او گفتگو کنید.
6. با معلمش متحد شوید
شما می توانید با معلمش صحبت کنید، به خصوص درباره موضوعاتی که او کمبود دارد. شما به همراه معلمش می توانید راهکارهایی را طراحی کنید که کودکتان زمان و موضوعات درسی را بهتر مدیریت کند.
7. محیط مساعدی برای درس خواندن ایجاد کنید
صدای تلویزیون و موسیقی را قطع کنید. به اعضای خانواده بگویید به آرامی صحبت کنند و از هر عاملی که در طول درس خواندن حواس کودکتان را پرت می کند، اجتناب کنید. دامنه توجه کودکان بسیار کوتاه است و حواسشان به راحتی پرت می شود.
-
مداد او را تیز نگه دارید و یک پاک کن تمیز، خط کش و دفترچه یادداشت برای او فراهم کنید. در غیر این صورت او با تیز کردن مداد و گشتن دنبال وسایلش وقت می گذراند.
-
به هم ریختگی روی میز مطالعه را به حداقل برسانید و از نور مطلوب اطمینان حاصل کنید.
-
صندلی باید راحت باشد، در غیر این صورت، او ممکن است نتواند تمرکز کند.
8. او را درگیر کنید
کودکتان را برای خرید میز و صندلی مطالعه و نوشت افزار همراه خود ببرید. این روش خوبی برای درگیر کردن اوست.
9. اجازه دهید در آرامش درس بخواند
بررسی کنید که آیا کودکتان دوست دارد در اتاقش و دور از خانواده درس بخواند یا دوست دارد در اتاق نشیمن درس بخواند. سپس به همراه سایر اعضای خانواده محیطی آرام ایجاد کنید. وقفه های ثابت ممکن است تمرکز و علاقه اش را از بین ببرد.
10. درس خواندن را با زندگی روزانه بیامیزید
پیوند زدن درس ها با زندگی روزانه منجر به درک ملموس و عمیق مفاهیم و موضوعات درسی می شود و به خاطر سپاری آن ها نیز آسان تر خواهد شد.
11. سخنرانی های طولانی را متوقف کنید
موعظه، تهدید و ... جایی در روش فرزندپروری موثر ندارد. چرا که نه او گوش می کند و نه مفید خواهد بود. دستورالعمل های واضح، دقیق و کوتاه بدهید. همچنین از مجازات بیش از حد خودداری کنید.
12. قدردانی کنید
اگر کودکتان امتحانش را به خوبی سپری کرد و یا در مورد تحقیقش نظرات خوبی دریافت کرد، از او قدردانی کنید. برای او بستنی بخرید یا او را به سینما ببرید. به طور واضح به او بگویید، می دانید که سخت تلاش کرده است.
13. هدف تعیین کنید
به کودکتان برای تحقق اهدافش کمک کنید. تکالیف بزرگ را به بخش های کوچک تر تقسیم کنید و تاریخ و زمان برای انجام آن تعیین کنید. با این کار، او با گذشت هر روز احساس موفقیت می کند.
14. عادت کتاب خواندن را تلقین کنید
اکثر کودکان قادر به تمرکز کردن بر روی درس خواندن نیستند، چرا که آن ها کتاب خواندن را دوست ندارند. به کودکتان زندگی نامه افرادی را که دوست دارد و یا کتابی با هر موضوع دیگری که علاقه دارد، هدیه دهید.
15. محکم و قاطع باشید
کنترل کردن کودکتان نتیجه مثبتی در بر ندارد، اما در تربیت قاطع باشید. برای هر تعامل و تجربه منفی با کودکتان، سعی کنید 10 تعامل و تجربه مثبت ایجاد کنید و انگیزه اش را تقویت کنید.
16. از قانون «هر وقت تو» استفاده کنید
به جای این که با عباراتی همچون «یا فلان کار را انجام می دهی یا دیگر ...» کودکتان را تهدید و یا از او باج خواهی کنید، از عباراتی همچون «هر وقت درست را تمام کردی، می رویم به زمین بازی تا والیبال بازی کنیم» استفاده کنید. شما پس از هر کاری که انجام می دهد، به او پاداش می دهید.
17. به او کمک کنید
اگر کودکتان موضوعی را خسته کننده یافت، راه هایی را برای افرایش علاقه در او طراحی کنید. شما می توانید از سی دی های آموزشی تعاملی و بازی گونه برای آموزش آن موضوع استفاده کنید.
18. داستان سرایی کنید
توجه کودکتان را برای مدت طولانی جلب کردن، کار دشواری است، بنابرای شما ممکن است بخواهید پیام های ارزشمند را از طریق داستان های اخلاقی شبانه و یا بازی هایی با تِم داستانی، منتقل کنید. این داستان ها باید اهمیت و مزایای درس خواندن را به سادگی بیان کنند.
19. رشوه ندهید
از رشوه دادن به کودکتان خودداری کنید. از دادن قول هایی همچون «اگر نمره خوبی بگیری، به تو هدیه می دهم» پرهیز کنید. جای انگیزه کودک در چنین جملاتی کجاست؟ با این کار، ممکن است کودکتان را به طور موقت وادار به درس خواندن کنید، اما در نهایت شما مشکلی برای خودتان درست خواهید کرد. به طوری که اگر خواسته های کودکتان را بر آورده نکنید، اوقات تلخی می کند و درس نمی خواند. پس این عادت را در او ایجاد نکنید.
20. زمانی را برای درس خواندن اختصاص دهید و با او مشارکت کنید
زمان خاصی را برای درس خواندن کودکتان تنظیم کنید و به او در درس خواندن کمک کنید. اگر شما ذرت بو داده بخورید و تلویزیون تماشا کنید، در حالی که او با تکالیف ریاضی اش سر و کله می زند، شما به او هیچ دلیلی برای ادامه دادن نمی دهید. لذا در کنار او بنشینید و تکالیفش را بررسی کنید و اگر نیاز به کمک داشت، به او کمک کنید. با این کار او می فهمد که کار مهمی انجام می دهد و مادرش با او مشارکت می کند.
در نهایت این که:
به کودکتان اجازه ندهید که درباره درس خواندن احساس استرس کند. او را تشویق کنید که چالش ها را بپذیرد و اعتماد به شما را در خود توسعه دهد و برایش مهم نباشد که چقدر درس خواندن دشوار است، چرا که شما همیشه در کنار او هستید و به او کمک می کنید و عشق و حمایت بی قید و شرط خود را به او می دهید.
انگیزه تحصیلی به عوامل گوناگونی بستگی دارد. از جمله؛ روابط کودک و نوجوان با والدین، همسالان، معلمان تاثیر عمیقی بر میزان پیشرفت تحصیلی آنان دارد.
در قسمت پایین به بررسی هر کدام از این موارد می پردازیم:
والدین
خانواده نقش بسزایی در انگیزه تحصیلی کودک و نوجوان دارد. وضعیت خانوادگی، نوع پرداختن به تربیت بچه ها، کسب تجربیات خاص در محیط خانه موثر است. بعنوان مثال والدینی که به اهمیت دخالت در تربیت فرزندان خود آگاه ترند و محیط خانه را برای اینوع کارها آماده تر می کنند فرزندان با انگیزه تر هستند تا خانواده های که درگیر مسائل خودشانند. خانواده های موفق تر در تربیت فرزندان سعی می کنند از روشهای استفاده کنند تا محیط مساعدی برای فرزند ایجاد کنند منجمله اینکه:
1- میزان حمایت چه مقدار باشد و چه مقدار تلاش را با توجه به تواناییها و نقاط ضعف فرزند برای او مدنظر قرار دهند.
2- محیط امن عاطفی و صمیمی برای او ایجاد میکنند که فرزند هدفها و ارزشهای والدین را مهم شمارد و والدین خود را از نظر سخت کوشی و مداومت در انجام کارها الگو قرار دهد.
3- والدین با تجربه های ناب آموزشی و عادتهای مناسب مانند کتابخوانی از دوران کودکی علاقه و اشتیاق به تحصیل را در او بیدار نگه می دارند.
همسالان
همسالان از طریق مقایسه ی توانمندیهای اجتماعی و یادگیری بر انگیزه های یکدیگر تاثیر می گذارند. دانش آموزانی که در جمع همسالان پذیرفته تر هستند و مهارتهای برقراری ارتباط بیشتری دارند معمولا در مدرسه هم بهتر عمل میکنند. همسالان از طریق بحث و گفتگو چیزهای زیادی به یکدیگر می آموزند. ارتباط با همسالان جنبه های منفی و مثبت زیادی دارد از جنبه های مثبت این است اگر گروه همسالان افراد موفقی باشند تاثیر مثبت و عمیقی بر یکدیگر دارند و موجب رشد انگیزه های تحصیلی، اعتماد به نفس و کشف بیشتر قابلیتهایشان است. البته عکس آن هم می تواند نتیجه منفی داشته باشد.
معلمان
یکی از افراد بسیار مهم برای انگیزه تحصیلی دانش آموز، معلم است. دانش آموزانی که در تحصیل موفقیت چندانی ندارند، نسبت به معلم و تکالیف بدبین هستند و علاقه چندانی به انجام آن ندارند در نتیجه از طرف معلم هم مورد انتقاد قرار می گیرند. زمانی دانش آموز در جهت شایستگیهای خود اقدام میکند که احساس موفقیت در او ایجاد شود و حمایتهای معلم و والدین را به طور همزمان داشته باشد.
ضروری است، معلم فعالیتهای برانگیزنده علاقه و تلاش در کلاس مطرح کند و محیطی صمیمی و پر از حمایت داشته باشد و فعالیتهای معنادار برای آنان مطرح کند و والدین را در کار تحصیل و تربیت فرزندان دخالت دهد و وضعیت تحصیلی دانش آموز را به طور مرتب به اطلاع آنان برساند تا والدین در فعالیتهای یادگیری فرزند خود دخالت و نظارت بیشتری داشته باشند و دانش آموز به پیشرفت تحصیلی بالاتری نائل آید.
دانش آموز
تجارب مملو از موفقیت و شکست دانش آموز تاثیر بسزایی در انگیزه تحصیلی او دارد. گاهی فرزند شما بدلیل شکستهای متعددی که در امر تحصیل داشته، احساس درماندگی و ناتوانی دارد. بسیار مهم است او را در معرض موفقیتهای تدریجی و گام به گام قرار دهید و در این مسئله با مدرسه و معلم او هماهنگ باشید تا بتدریج احساس توانایی در او ایجاد شود. در چنین شرایطی در تفکر او عدم اطمینان به توانایی و قابلیتهای خود وجود دارد که در هنگام گفتگو و کار کردن با فرزندتان باید عدم موفقیتها را به عدم تلاش نسبت دهید و او به این بینش برسد که عدم موفقیت بدلیل نداشتن تلاش او بوجود آمده است نه به دلیل عدم توانایی. همچنین در هر زمینه که توانایی و تلاش نشان می دهد آنرا مدنظر قرار دهید تا به توانایی خود اعتماد و اطمینان بیشتری پیدا کند.
در نهایت در مورد کم کاریهای و کمبود انگیزه های تحصیلی فرزندتان آرامش خود را حفظ کنید و با بدست آوردن بینش درباره علل مشکلات در جهت رفع آن تلاش کنید.
چگونه جدول ضرب را به کودکان آموزش دهیم
