مراسم عقد یکی از مراحل مهم ازدواج جوانان ایرانی است که بعد از خواستگاری رسمی و بله برون برگزار می شود. این مراسم شیرین و دلنشین، برای زوجین بسیار خاطره انگیز و احساسی می باشد. طوری که تقریبا همه ما خاطرات آن روز بیاد ماندنی را از زبان پدربزرگ و مادربزرگ هایمان بسیار شنیده ایم. جشن عقد نیز همانند همه جشن ها و بقیه مراسمات عروسی، دارای رسم و رسومات مختص خود است، که لازم است خانواده عروس و داماد به آن توجه داشته باشند و آداب و رسوم عقد در سالن عقد را رعایت کنند.
معمولا خانواده ها برای برگزاری چنین مراسماتی اطلاعاتی نسبتا کمی دارند ولی باز همگی خواهان برگزاری یک مراسم عالی و بدون کم و کاست هستند. برای محقق شدن چنین امری، یا لازم است دست به دامن بزرگان با تجربه فامیل و اقوام شویم که تجاربشان با برگزاری مراسم امروزی زیاد همخوانی ندارد، یا باید با دوست و آشنایان تازه ازدواج کرده مشورت کنیم که ممکن است نتوانند تمامی جزییات را به ما بگویند.
ما در این مقاله هر آنچه که در مورد عقد و آداب و رسوم مربوط به آن را که لازم است بدانید، برای شما جمع آوری کرده ایم. در ادامه این مقاله پاسخ همه سوالات شما را در رابطه با عقد کنان و اطلاعات مربوط به آن را در اختیار شما قرار خواهیم داد.
نحوه برگزاری مراسم عقد در سالن عقد و نکات طلایی در رابطه با آن
در اکثر خانواده ها و اقوام مختلف ایرانی، مراسم عقد را در تاریخی که از پیش تعیین شده برگزار می کنند. تاریخ مراسم عقد معمولاً در جشن بله برون انتخاب می شود. اگر تمایل دارید مراسم عقد در روزهای مقارن با اعیاد مذهبی و ملی برگزار کنید لازم است حداقل یک ماه پیش تر سالن عقد مورد نظر را رزرو کنید.
قدم بعدی انتخاب تعداد میهمانان حاظر در محفل عقدتان است؛ که البته بزرگان هر دو خانواده حضور داشته باشند کافی است. لازم نیست همه بچه ها و نزدیکان جوانتر را دعوت کنید. به خاطر داشته باشید که محضر عقد یا سالن عقد را از تعداد میهمانان مطلع کنید. سعی کنید ساعت مقرر به محضر مراجعه کنید و رأس ساعت در آنجا حضور داشته باشید تا در مکان مدنظر ازدحام و بی نظمی ایجاد نشود.
در مورد هزینه محضر عقد نیز باید بدانید که دفاتر ازدواج سنتی، نرخ های از قبل تعیین شده ای دریافت می کنند. ولی سالن های عقد با توجه به خدماتی که ارایه میدهند چون اتاق عقد مجزا، سفره عقد، پذیرایی از میهمانان شما، عکاسی و فیلمبرداری، شام و غیره و سالن عقد در فضای باز یا بسته هزینه های آن متغیر خواهد بود.
مدارک مورد نیاز برای محضر ازدواج
اولین نکته برای عقد محضری که باید به آن توجه داشته باشید آماده کردن مدارک لازم برای عقد و رزرو یک سالن عقد خوب است. قبل از رزرو سالن عقد، به دسترسی آسان و نزدیک بودن آن به محل زندگی خودتان و امکانات اولیه محضر دقت کنید. بعد از مراجعه و رزرو کردن محضر، فرم لازم برای مراجعه به مرکز بهداشت را جهت انجام آزمایشات قبل از ازدواج دریافت کنید.
معمولاً پشت برگه نشانی آزمایشگاه های نزدیک درج شده است. یادتان باشداز لحظه دریافت فرم تا سی روز وقت دارید تاییدیه مربوطه را دریافت کنید. البته این مراحل نسبت به دوندگی های آن زیاد نگران کننده و پیچیده نیست. بعد از نتیجه آزمایشات و گذارندن جلسات مشاوره، مدارک برای ارائه به دفتر خانه مذکور آماده خواهد شد. بهتر است حداقل دو هفته زودتر برای آزمایش اقدام کنید تا در صورت کم خونی و مشکلاتی از این قبیل، مجبور به تغییر تاریخ برگزاری عقدتان نشوید.
لازم به ذکر است که آزمایش قبل از ازدواج شامل آزمایش خون، ادرار و ژنتیک است که همانند سایر آزمایشات دیگر انجام می شود. برای آزمایش ازدواج لازم نیست ناشتا باشید فقط از ۷۲ ساعت قبل از آزمایش از مصرف داروهای کدئین دار اجتناب کنید. قبل از مهر کردن برگه در مرکز بهداشت، برای عروس واکسن کزاز نیز تزریق می شود. برای داماد هم در صورتیکه ده سال از خدمت سربازی نگذشته باشد ضروری نیست و تزریق نخواهد شد.
بعد از آزمایشات ذکر شده؛ طی چند نوبت جلسات مشاوره که در مباحث روانشناسی، دینی، حقوقی و زناشویی برگزار می شوند به پایان خواهند رسید و مدارک مهر شده را تحویل دفترخانه مدنظر قرار دهید.
مدارک مورد نیاز برای محضر شامل اصل شناسنامه زوجین و فتوکپی آن، کارت ملی زوجین با فتوکپی ، عکس ۳*۴ ، برگ جواب آزمایشگاه مبنی بر جوابیه آزمایشات ازدواج (شامل آزمایش اعتیاد، ایدز، تالاسمی، بیماری های مقاربتی و …) فراموش نکنید که جوابیه آزمایشات یک ماه اعتبار دارد.
در صورتی که عروس ازدواج اولش می باشد، شناسنامه یا کارت ملی پدر عروس نیز الزامی است. اگر پدر عروس در قید حیات نیست برگه فوت آن به علاوه شناسنامه جد پدری ارائه می گردد. لازم به ذکر است که حضور پدر یا جد پدری برای ازدواج دختران دوشیزه ضروری می باشد. یا اینکه وکالت نامه رسمی به دفتر ثبت ازدواج داده خواهد شد. در صورتی که عروس ازدواج دومش باشد، لازم است سند طلاق یا گواهی فوت ارائه دهد. حضور داشتن سه نفر مرد بالغ و عاقل به همراه شناسنامه و کارت ملی آنان به عنوان شهود عقد نیز از شروط عقد است.
لیست خرید و کارهای مراسم عقد در سالن عقد یا محضر عقد
برای رسیدگی به همه کارهای روز عقد و وظایف مربوط به آن، از قبل کامل برنامه ریزی کنید. و حساب و کتاب همه جزئیات را در دست داشته باشید تا بهترین روز خودتان را آرمانی و به بهترین شکل به پایان برسانید. از قبل بودجه ای برای تهیه ملزومات تعیین کنید و با توجه به آن خریدهای خود را انجام دهید. برای خرید عقد، معمولا عروس و داماد خودشان با هم به بازار می روند. البته گاهی مادرها نیز آنان را همراهی خواهند کرد.
لیست مهم ترین خریدهای عقدکنان
- لباس عروس و داماد برای عقد
- حلقه ازدواج
- استند حلقه
- انتخاب و تزیینات سفره عقد
- آینه و شمعدان عروس
- گیفت عقد
- جام عسل
- کله قند های کوچک تزیین شده
- دسته گل عروس
- نقل و نبات
- شیرینی برای پذیرایی
- شیرینی برای محضر دار
کارهایی لازم قبل از جشن عقد
- رزرو محضر خانه عقد مناسب با بودجه و معیارهای شما.
- نزدیکترین دفتر ازدواج به مکان زندگی یکی از خانواده ها را انتخاب کنید که امکانات و شرایط ویژه شما را داشته باشد.
- عکاس و فیلمبردار
- کادو سر عقد محضری
کادو سر عقد
کادوی سر عقد توسط خانواده ها به عروس و داماد اهدا می شود. در این هنگام توسط بزرگان هدایایی چون طلا و سکه به عروس و داماد تقدیم می شود. مادر عروس به دست داماد ساعتی شیک در حد توان خود می بندد. مادر داماد نیز نیم ست یا گردن بند و گوشواره طلا هدیه می دهد. خواهر و برادران عروس و داماد پول یا سکه طلا یا طلای سبک مانند انگشتر و زنجیر هدیه می کنند.
زیر لفظی عروس هم که بعد از جاری کردن خطبه سوم برای بله گرفتن از عروس باید داده شود توسط مادر داماد به عروس اهدا خواهد شد. بزرگان حاضر در مراسم عقد همچون عمه و خاله و دایی و عموها نیز هدیه ای در خور توان خود تهیه خواهند کرد. چرا که اکثراً دعوت کردن شخصی به منزله این است که توقع هدیه ای از جانب او نیز می رود!
برای اینکه در این شرایط و اوضاع اقتصادی کشورمان به میهمانان و خانواده ها فشاری وارد نشود سعی کنید قبل از مراسم جهت تهیه کردن هدایا هماهنگی داشته باشید. و در صورت امکان هدیه درخواستی خود را مطرح کنید تا آنها را نیز از سردرگمی رها کنید. کادو های دریافتی روز عقد نیز به عروس و داماد اختصاص دارد و خرج زندگی مشترک آنان خواهد شد.
آداب و رسوم قند ساییدن روی سر عروس داماد
در حضور بزرگان و خانواده ها هنگام جاری کردن صیغه عقد، روی سر عروس و داماد قند های از پیش تزیین شده ساییده می شود.
توری تزیین شده را خانم های جوان تر به دست می گیرند و کله قند های تزیینی هم توسط خانمی جوان و ترجیحاً مجرد ساییده می شوند. فرقی نمی کند از کدام خانواده باشند ولی معمولاً زیر لفظی گفتن و عروس رفته گل بچینه توسط خواهر عروس یا خانمی از خانواده عروس گفته خواهد شد!
بنا بر دلایل سنتی و خرافه، زنهای مطلقه و بیوه را به پشت سر عروس و داماد راه نمی دهند و اغلب به مراسم نیز دعوت نخواهند شد که البته این موضوع از بطن اشتباه و خرافه می باشد.
هزینه سالن عقد
از دیرباز تاکنون سنت بدین گونه بوده است که هزینه کل تشریفات عقد و شام عقد بر عهده خانواده عروس می باشد و هزینه عروسی بر عهده خانواده داماد. طبق برخی رسومات دیگر، مخارج برگزاری عقد را خانواده عروس برعهده می گیرند و تهیه گل و شیرینی هم به عهده داماد می باشد. در بعضی از مناطق کشورمان هم، تهیه شام و میوه با خانواده داماد است و با خود به منزل پدر عروس می آورند. بعضی از اقوام هم رسم دارند که هر کدام از خانواده های عروس و داماد برای فامیل های خودشان مراسم عقد و نامزدی جدا گانه می گیرند.
ایده هایی برای مراسم عقد
در پایان مراسم عقد در دفتر ازدواج و هنگام تبریکات خانواده و نزدیکان؛ به رسم یادبود هدایایی به آن ها تقدیم کنید. با سلیقه خودتان و وسایل دم دستی گیفت هایی را به شکل گل، جعبه، جا سوییچی، قاب عکس برای میهمانان تهیه کنید و به عنوان یادبود نثار آنان کنید.
برای آرایش عروس نیازی به انتخاب میکاپ غلیظ ندارید؛ یک آرایش ساده و یکدست که ظاهر شما را زیباتر و شاداب تر نشان دهد کافی است. اگر خودتان در آرایش کردن مهارت ندارید از دو هفته قبل آرایشگاه خوبی که در کار خود حرفه ای هستند را رزرو کنید. به داماد بگویید که روز عقد حتماً با دسته گل بیاید آرایشگاه دنبالتان! چراکه بعضی از خانواده ها فکر می کنند هر کدام از خانواده ها و عروس و داماد باید جداگانه به محضر بروند. در انتخاب لباس عقد وسواس به خرج ندهید چونکه برای عقد محضری، کت و شلوار و لباس های رسمی مناسب هستند.
برای رنگ لباس می توانید از رنگ هایی نظیر سفید، شیری، لیمویی، صورتی، فیروزه ای یا رنگ های آرامی از این دست را انتخاب کنید. برای سفره عقد، از قبل با محضری که رزرو کرده اید هماهنگی ایجاد کنید و از روی آلبومهایی که تمامی محضر داران و سالن های مجالس دارند، سفره عقدی مناسب با رویاها و معیارهای خودتان انتخاب کنید. تنوع سفره عقد معمولاً در تم آن و ظروف به کار برده شده در سفره است.
باید بدانید که هزینه و مدل سفره عقد کاملاً به بودجه شما بستگی دارد. البته هر چه که گل آرایی و شمع آرایی سفره بیشتر باشد هزینه آن نیز بیشتر خواهد شد. اگر خواستار پهن کردن سفره عقد خودتان هستید از قبل با سالن عقد هماهنگ کنید.
دعای قبل از خطبه عقد
سنت است برای میمنت و مبارکی قبل از جاری شدن صیغه عقد دعا و اذکاری توسط عروس و داماد خوانده می شود که در ادامه آورده شده است.
إن الحمدلله نحمده و نستعینه و نستغفره و نعوذ به من شرور أنفسنا و من سيئات أعمالنا. من يهده الله فلا مضل له و من يضلل الله فلا هادي له وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له وأشهد أن محمدا عبده ورسوله».
در این دعا زوجین بعد از حمد و ستایش خدا، از خداوند طلب راهنمایی و کمک می کنند. و اینکه خدا آنها را برای دوری از گناه و اعمال زشت، یاری کند و آنها را از گمراهی برهاند، در نهایت با شهادت بر یگانگی خدا و یکتاپرستی ، و شهادت بر پیامبر او حضرت محمد (ص) فرستاده و بنده اوست، دعای خود را به اتمام می رسانند.
اجرای مراسم عقد در محضر عقد
خطبه عقد توسط عاقد در محضر و در حضور مهمانان در سکوتی کامل جاری می شود. بعد از امضا کردن تعهدات مشترک، عروس و داماد حلقه ها را در انگشتان یکدیگر جای می دهند و با عسل کام هم را شیرین می کنند. پس از آن نوبت به هدیه خانواده داماد می رسد.؛ در واقع می توان گفت این موضوع یکی از مهم ترین نکته های برگزاری مراسم عقد و عروسی به شمار می رود و همینطور عروس و دامادها و در کل زوج های جوان باید توجه ویژه ای به آن داشته باشند و آن را به خوبی در نظر داشته باشند. خانواده عروس نیز به دنبال آنها هدیه خود را به داماد و عروس اهدا می کنند. در همین هنگام اقوام و آشنایان هر دو طرف نیز کادو های خودشان را تقدیم عروس و داماد خواهند کرد.
منبع: سوربان
