افزایش سرمایه در بورس چیست؟ و انواع آن کدامند ؟

افزایش سرمایه چیست؟

سرمایه یک شرکت در بورس، چگونه می تواند زیاد شود؟

راه های زیادی پیش روی شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس است تا سرمایه خود را افزایش دهند. وقتی دارایی از مقدار X به مقدار X+N اضافه می شود، این مقدار N، تفاوت سرمایه فعلی با سرمایه قبلی را نشان می دهد. شرکت در افزایش سرمایه، مناسب نوسان گیرها نیست و مناسب سهامداران صبور با استراتژی بلند مدت است.

انواع افزایش سرمایه

اگر بخواهیم یک دسته بندی از انواع روش های افزایش سرمایه داشته باشیم،می توان ۴ دسته کلی در نظر گرفت:

1. از محل سود انباشته (سهام جایزه)
2. از محل آورده نقدی و مطالبات قانونی سهامداران
3. از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
4. به روش صرف سهام

افزایش سرمایه از محل سود انباشته

طبق قانون تجارت شرکت ها موظف هستند سالیانه درصدی از سود خود را نزد خود نگهداری شوند. این سود در حسابی تحت عنوان سود انباشته در صورت های مالی شرکت ثبت می شود. در مواقعی که شرکت سود انباشته مناسبی دارد، تصمیم می گیرد که افزایش سرمایه خود را از این روش انجام بدهد و با این کار منابع جدید مورد نیاز خود را تامین کند. پس در روش سود انباشته عملا جریان نقدینگی جدید به شرکت وارد نمی شود. پس به دلیل اینکه سهامداران پولی برای سهام جدید خود پرداخت نمی کنند به سهامی که به این روش به سهامدار تعلق می گیرد، سهام جایزه هم گفته می شود. در روش سود انباشته درصد مالکیت شما در شرکت تغییری پیدا نمی کند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد می شود تعداد سهام شما نیز افزایش پیدا می کند. از نظر تئوریک میزان دارایی شما نیز تغییری نمی کند، یعنی به همان نسبت که تعداد سهام شما زیاد می شود قیمت سهام کاهش پیدا می کند.
فرمول محاسبه در این روش به شرح زیر است:

افزایش سرمایه از محل آورده های نقدی و مطالبات قانونی سهامداران

گاهی یک شرکت بورسی، برای فعالیت های توسعه محصول و خدمات وزمین و کارگاه وکارخانه و هر چیز دیگر، نیاز به جذف نقدینگی دارد. در این حالت، به منظور افزایش سرمایه، از سهامداران درخواست می کند به تعداد سهامی که دارند، در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی شرکت کنند.
در این حالت، شرکت به ازاء مقدار قبلی سهم هر سهامدار، امتیازی جهت خرید سهام جدید می دهد که به آن حق تقدم می گویند. حق تقدم، ۱۰۰ تومان به ازای هر سهم است. شما برای بدست آوردن سهام کامل باید ۱۰۰ تومان به شرکت بدهید.
این که شرکت درافزایش سرمایه از محل آورده نقدی خوب است یا بد،، به وضعیت شرکت و علت این کار بستگی دارد. حکم کلی نمی توان داد. باید بررسی کنید که این افزایش سرمایه برای چه کاری هست؟ قرار است این پول، کجا سرمایه گذاری شود؟ چرا که مستقیم، روی سود شرکت و کاهش زیان، تاثیر خواهد داشت.
فرمول محاسبه در این روش به شرح زیر است:

یکی از روش های افزایش سرمایه است. با محاسبه دقیق ارزیابی روز دارایی های ملموس شرکت، اعم از زمین و تجهیزات و غیره، رقم دقیق دارایی های شرکت مشخص و به تایید کارشناسان رسمی دادگستری رسیده و پس از بررسی سازمان بورس، مجوز افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی های شرکت صادر می شود.
مثلا، شرکتی یک زمین را ۱۲ سال پیش به قیمت هر متر ۲ میلیون ریال خریداری کرده است. اکنون، ارزش روز این زمین، N برابر شده است. برای این که دارایی شرکت در بورس به روز شود، این N برابر شدن قیمت، محاسبه و روی دارایی و سرمایه شرکت اعمال می شود. این موضوع، باعق افزایش تعداد سهام شرکت می شود. به همان اندازه افزایش سرمایه، قیمت نیز کاهش پیدا می کند.
مثال
یعنی اگر سهمی، ۱۰۰۰ تومان قیمت دارد و شما ۱۰۰۰ سهم از این شرکت دارید و افزایش سرمایه ۱۰۰ درصد است، شمار سهام شما پس از تجدید ارزیابی دارایی ها، ۲۰۰۰ سهم و قیمت به ۵۰۰ تومان کاهش می یابد.
افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی ها، باعث افزایش سهام شما در این شرکت شده و رایگان است.

افزایش سرمایه به روش صرف سهام

در این روش، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و از طریق پذیره نویسی به فروش رسانده و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به حساب اندوخته منتقل و یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی میدهد.
در افزایش سرمایه به روش صرف سهام بجای انتشار سهام عادی با ارزش اسمی، پذیره نویسی سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه به قیمت بازار انجام میگیرد. منظور از صرف سهام، اضافه ارزش سهام یعنی ما به التفاوت ارزش بازاری و اسمی سهام میباشد. شرکت در خصوص صرف سهام سه کار می توانند انجام دهند:

• انتقال اضافه ارزش به اندوخته شرکت
• تقسیم نقدی اضافه ارزش به سهامداری قبلی
• دادن سهام جدید به سهامداران قبلی
• در مورد فروش هم دو کار می توانند انجام دهند
• فروش با حفظ حق تقدم
• فروش با سلب حق تقدم

فرمول محاسبه در این روش به شرح زیر است:

چگونه بفهمیم شرکتی در بورس، افزایش سرمایه دارد یا نه؟

کافی است به سایت کدال (سایت جامع ناشران بورس) مراجعه و با جستجوی نماد این شرکت در codal.ir متوجه شوید که این شرکت در آینده نزدیک، مجمعی برای تصمیم گیری درباره ازدیاد دارایی دارد یا خیر.

اگر شرکت سال پیش افزایش سرمایه داده است، دوباره افزایش سرمایه اتفاق می افتد؟

بله. احتمال دارد. قضیه افزایش دارایی، به سیاست های تقسیم سود و جذب نقدینگی و تجدید ارزیابی دارایی ها و استفاده از معافیت ها و . . . مرتبط باشد و از وظایف مجمع عمومی و پیشنهاد هیات مدیره هر شرکت است و نیاز به طی مراحل قانونی دارد. بنابراین اگر شرکتی در سال ۹۷، قصد ازدیاد دارایی و به روز رسانی دارایی ها داشته، این احتمال هست که در سال ۹۸ هم دوباره این کار را انجام بدهد. اما درصد و میزان و شیوه اش را خود شرکت تعیین می کند.

چرا سهامداران بعضا در این افزایش سرمایه شرکت نمی کنند؟

• مدت استفاده از حق تقدم سهام دو ماهه خواهد بود یعنی تا آن موقع حق تقدم ها تبدیل به سهام نمی شود.
• بعد از مدت دو ماهه خرید و فروش حق تقدم سهام، امکان خرید و فروش آنلاین حق تقدم ها بسته می شوند.
• بعد از یک ماه، سهامدارانی که از حق تقدم استفاده نکرده اند، حق تقدم هایشان دوباره برای مدت ۱۵ روز حراج می شود که به این ها، حق تقدم های استفاده نشده می گویند و بعد وجه به حسابشان واریز می شود.
• کل این پروسه کمی زمان بر است.

چگونه بفهمیم که شرکت در بازار بورس ایران، افزایش سرمایه داده است یا خیر؟

وقتی شما وارد تابلو هر نماد در بازار بورس بشوید,لینکی وجود دارد که اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه در آن در دسترس است.
کافی است از قاب اطلاعات تکمیلی، روی گزینه «افزایش سرمایه» کلیک کنید. و بفهمید که آن شرکت افزایش سرمایه داده است یا نه.