آشنایی با امامزاده سید حمزه تبریز

امامزاده سید حمزه در محله سرخاب و ضلع جنوب شرقی تقاطع خیابان ثقةالاسلام و خیابان عارف، در ضلع غربی بنای یادمان مقبرةالشعرا قرار دارد.مجموعه سید حمزه عبارت از صحن نسبتاً وسیعی است که در سمت جنوب آن مقبره و در سمت مشرق و شمال آن محل تدریس و حجرات طلاب علوم دینی قرار دارد. در بالای سردر، سنگ نبشته مرمرین دیگری نصب شده که مربوط به زمان قاجار و تاریخ ۱۲۷۹ هجری است و حاکی از مرمت بنا توسط حاجی رستم بیگ در این سال است.

آستان مقدس سید حمزه تبریز و گنبد و بارگاه

امامزاده سید حمزه (ع) از گنبد و بارگاهی زیبا برخوردار می باشند که تاریخ نخستین بقعه ی بنای شده مصادف با شهادت (714 ه – ق) ایشان است. این مقبره توسط فرزند ایشان سید حسین بر روی قبر گذاشته شد و به مامنی برای دل های عاشق تبدیل شد. در قسمت بالای مقبره سید جلیل القدر آئینه کاری زیبا همراه کتیبه ای موجود است.
این کتیبه با خط نستعلیق زینت یافته و معمار آئینه کاری این آرامگاه، معتمد السلطان می باشد. آستان مقدس این امامزاده در سال 1279 هجری شمسی مورد مرمت و بهسازی قرار گرفته است. در سردابه آستان مقدس امامزاده سید حمزه تبریز، قبر پسر ایشان و نوه ایشان قرار گرفته است. در میان امامزاده های تبریز سید حمزه از همه معروف تر و مشهور تر می باشند.

ویژگی های بنای امامزاده سید حمزه

تاریخ بنای نخستین بقعه سال ۷۱۴ هجری قمری یعنی سال درگذشت امامزاده سید حمزه است. نام و کنیه امامزاده، ابوالحسن حمزه بن حسن بن محمد است که با شانزده واسطه نسبش به موسی کاظم می رسد. بنای اولیه در این سال توسط فرزندش سید حسین بر تربت وی احداث گردید. تصویر سید حمزه و فرزندش سید حسین در بالای ضریح امامزاده نقاشی شده است.

از جمله تزئینات حرم آئینه کاری بالای قبر امامزاده است که با کتیبه ای به خط نستعلیق زینت یافته است. چنانکه از متن کتیبه استفاده می گردد، امیر علی اکبرخانه میرپنجه فرزند پناه الحق پاشاخان و به مباشرت معتمد السلطان عادلخان این آئینه کاری در ماه جمادی الاول ۱۳۱۳ هجری قمری انجام داده است. بقعه دارای سردابه ای در طبقهٔ پایین ضریح است که قبر اصلی سید حمزه و پسرش میر ابوالحسن در آن قرار گرفته است.

معرفی شخصیت سید حمزه

سید حمزه را با 16 واسطه به امام هفتم شیعیان، امام موسی بن جعفر (ع)، نسبت داده اند. این امامزاده بزرگوار یکی از افراد بسیار متدین و با فهم و کمالات در زمان خود بود. ایشان در دوران حکومت سلطان محمود غزنوی و سلطان محمد خدابنده زندگی می کرد و یکی از افراد بسیار محبوب نزد شاه و مردم به شمار می رفت. علم و عدالت این بزرگوار به قدری بود که باعث شد به مقام خزانه داری شاه برسد، که البته بعد از چند سال از این مقام کناره گیری کرد. سید حمزه سرانجام هنگامی که قصد رفتن به منزل پادشاه را داشت در محله سرخاب با پرتاب تیر به شهادت رسید.

زیارت آرامگاه سید حمزه

آرامگاه سید حمزه در سال 714 قمری به محض شهادت ایشان ساخته شد. این بنای قدیمی از زیبایی خاصی برخوردار است. کتیبه ها، سنگ نوشته ها، آینه کاری داخل، و نمای آجری بیرون آن، ما را با سبک معماری زمان سلطنت غزنویان آشنا می کند. مقبره سید حمزه در یک ساختمان با سقف گنبدی قرار دارد و دو ساختمان دیگر با گلدسته های زیبا و آجری در اطراف آن قرار دارند. قسمت بالایی مقبره با آینه کاری تزیین شده که گفته می شود اثری از معتمد السلطان، یکی از معماران معروف آن زمان می باشد. همچنین مقبره پسر سید حمزه نیز در قسمت سردابه این آرامگاه قرار گرفته است. زیبایی و شکوه آرامگاه سید حمزه به قدری است که موجب شد در سال 1348 در آثار تاریخی ملی ثبت شود.

مکان های دیدنی اطراف ارامگاه سید حمزه

در صورتی که قصد رفتن به ارامگاه سید حمزه را داشتید، به هیچ عنوان بازدید از مقبره الشعرا که در شرق آرامگاه سید حمزه واقع شده را از دست ندهید. در مقبره الشعرای تبریز آرامگاه شاعران بزرگی چون شروانی، همام تبریزی، سلمان ساوجی، ظهیر فارابی، خاقانی، طوسی و به خصوص شاعر پر آوازه تبریزی، استاد شهریار، قرار گرفته است. همچنین مکان های دیدنی زیبایی چون موزه قاجار نیز در آن اطراف قرار دارد که بازدید از آن خالی از لطف نیست.

مسجد زرگران بناب شاهكاري از دوره صفويه