به گزارش سایت خبری ساعدنیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان: وحید قربانی مسئول اندیشکده سیاست خارجی پژوهشکده راهبردی و کارشناس مسائل چین، با اشاره به اینکه دستگاه سیاست خارجی کشورمان در حال فراهم سازی مقدمات سفر آقای وانگ یی، وزیرخارجه چین به ایران برای تاریخ ۶ و ۷ فروردین است، اظهار کرد: به بهانه این سفر، دوباره موضوع رابطه ایران و چین و حواشی پیرامون برنامه همکاری های جامع ۲۵ ساله ایران چین در رسانه ها و محافل فکری کشورمان بالا گرفته است. نکته مهم، همچنان بلاتکلیفى در سطح محافل علمی و نخبگان سیاسی کشورمان در قبال چین است، این در حالی است که وقتی به ایران به عنوان بازیگر در عرصه سیاست بین الملل می نگریم، خطوط و مختصات مهم حول بازیگری آن ثابت باقی مانده است.
او افزود: نقش و رسالت ایران تغییری نکرده است و جدال آن با نظم هژمونیک در سطح مختلف داخلی، منطقه ای و بین المللی ادامه دارد؛ دشمنی و خصومت آمریکا با نظام سیاسی ایران به بهانه برنامه هسته ای یا موشکی، تروریسم و حقوق بشر تمامی ندارد.
او با بیان اینکه قدرت های بزرگ از رقابت بر سر ایران و یا مناطق پیرامون آن به ویژه در غرب آسیا دست نمی کشند، تشریح کرد: تحریم ها به عنصر ثابت حکمرانى و اقتصاد سیاسی ایران بدل شده است، ایران به رغم شرایطى که گفته شد و حضور در منازعات ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیکی دنیا، نیاز به سرمایه و درآمد ارزی پایدار، فروش انرژی، تکنولوژی و مناسبات تجاری عادی دارد.
کارشناس مسائل چین با بیان اینکه اگر بنا بر ایستایی ملاحظات باشد، تصریح کرد: ایران به منظور موازنه سازی، تعقیب اهداف و منافع ملی و نیز پیگیری رشد و توسعه اقتصادی باید در کنار بزرگان و ابرقدرت ها بنشیند.
مسئول اندیشکده سیاست خارجی پژوهشکده راهبردی با تاکید بر اینکه ایران برای باقی ماندن در بازی باید با بزرگان کار کند، اظهار کرد: در دنیای که به سرعت قدرت های نوظهور سر بر می آورند و قدرتشان به صورت تصاعدی افزایش پیدا مى کند، نباید نظاره گر باشیم، اگر چنین شد بر سر ما مصالحه خواهند کرد و ما را به راحتی خواهند فروخت. مهم تر از همه این ها کشورمان را از سر میز مذاکرات چانه زنی بر سر قواعد حاکم بر نظم آتی کنار خواهند گذاشت.
او افزود: در دنیای آتی قطعاً قواعد نظم جهانی به نسبت کمتر در رابطه مستقیم با تجویز های آمریکایی خواهد بود، اما تا آن روز فاصله داریم و ایران برای اینکه کار خود را پیش ببرد و در مذاکرات نظم، حداقل بر سر ترتیبات منطقه غرب آسیا باقی بماند، باید بازی با بزرگان را بیاموزد. البته این بازی هزینه و آسیب هایی دارد و باید هوشیار باشیم تا تجربه های تلخ پیشین تکرار نشود.
قربانى با تاکید بر اینکه تحریم با ذات جمهوری اسلامی ایران آمیخته است و برای ترسیم چشم انداز بهتر باید وارد رابطه امن و مطمئن با قدرت ها و مناطق مهم اقتصادی دنیا از جمله دنیای قدرت های نوظهور شویم، گفت: رابطه با چین نباید تابع مصلحت های تحریمی فعلی دیده شود، زیرا تحریم همواره بوده است و تا زمانی که جمهوری اسلامی ایران این رسالت و نقش را دنبال می کند، به فکر این نباشیم که با غرب می توانیم کار کنیم و از شر فشار های تحریمی آمریکا رها شویم. اساساً تجربه برجام نشان داد که نه جمهوری اسلامی ایران به بازیگر «عادی» نظم جهانی تبدیل می شود و نه آمریکایی ها و غرب دست از سر ما بر می دارند. با این وجود، آیا عاقلانه است که کنار گود بنشینیم و توسعه و تصاعد قدرت و ثروت کشور های پیرامون خود را ببینیم.
کارشناس مسائل چین با بیان اینکه مذاکرات آلاسکا ورود چین به رقابت قدرت بزرگی را جدی نشان داد، گفت: متن مذاکرات آلاسکا بین چین و آمریکا، لحن و سطح طرفین و زبان بدن همه و همه؛ حکایت از ورود جدی تر پکن به رقابت قدرت بزرگی دارد. با توجه به انتقال تدریجی قدرت و ثروت به سمت شرق آسیا و با محوریت چین نظم بین الملل به تدریج ماهیت نظم تک قطبی را به رهبری آمریکا از دست می دهد و می توانیم اینگونه تعبیر کنیم که نوعی انتقال قدرت در ساختار بین الملل به وقوع می پیوندد.
مسئول اندیشکده سیاست خارجی پژوهشکده راهبردی ادامه داد: موتور محرکه این انتقال قدرت و ورود به نظم چندقطبی چین است که با قدرت فزایندۀ اقتصادی و افزایش تولید، تغییر در موازنۀ قدرت و انباشت سرمایه، پایه های نظم هژمونیک غربی را به لرزه در آورده و تحولات بین المللی حکایت از افول قدرت غرب و افزایش بازیگری این کشور است. چین هم اکنون برای هدایت نظم بین المللی، به دنبال افزایش همکاری های بین المللی در عرصه های مختلف اقتصادی و تجاری، ایجاد صندوق سرمایه گذاری، شرکت در سیاستگذاری های زیست محیطی و تغییرات آب و هوایی، حقوق بشر، مبارزه با تروریسم جهانی و سیاست عدم اشاعه، تلاش های برای حفظ صلح، بازسازی و ثبات در شرق آسیا، افغانستان، غرب آسیا، آفریقا است.
او با بیان اینکه نقش چین در چهار جنبه مالی، تولیدی، امنیتی و دانش در جهان تحول یافته است، اظهار کرد: چین بازیگر چندجانبه و مخالف تک جانبه گرایی است. پکن مسیر نظم سازی را در نظام بین الملل در پیش گرفته است. تنش بین چین و آمریکا رو به افزایش است. دامنه نفوذ امنیتی چین در حال گسترش به جهان است. بر این اساس می توان به چین در جایگاه یک «شریک راهبردی» تکیه کرد. چین تهدید امنیتی، فرهنگی، اقتصادی جدی برای ایران ندارد و گسترش بی سابقه روابط چین یک الزام و سازوکار برای خروج از انزوا محدودیت های گوناگون بین المللی محسوب می شود. همچنین زیاد نگران آثار و تبعات الگوی «اتحاد» و «ائتلاف» با چین نیز نباشیم، ایران صرفاً در چارچوب الگوی «مشارکت» می تواند با این کشور کار کند. الگوی مشارکت هم مختصات خاص خود را دارد و از تبعات و آثار منفی رابطه مبتنی بر اتحاد و ائتلاف مبرا است.
قربانى با اشاره به سفر وزیر خارجه چین به ایران ادامه داد: از تداوم مذاکرات بر سر توافق ۲۵ ساله برای مدیریت صحیح و قوام یافته مناسبات چین استقبال کنیم، ظاهرا قرار است که دو طرف در جریان سفر آقای وانگ یی بر متن توافق همکاری های جامع ۲۵ ساله ایران و چین مذاکره کنند. با همه اشکالات و ایرادات به متن پیش نویس و یا زمان طرح این موضوع، باید از این موضوع استقبال کرد و رابطه با چین را فدای رقابت های جناحی و یا نتایج انتخابات آتی ریاست جمهوری کشورمان نکرد.
او در ادامه گفت: در حال حاضر این موضوع اهمیت دارد که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای، درقالب برنامه همکاری ۲۵ ساله با یکی از ابرقدرت های جهانی به مذاکره می نشیند و شاید برای اولین بار ابتکار مدیریت رابطه با یک ابرقدرت در سطح جهانی را به دست می گیرد. نه انگلیسی ها، نه روس ها و نه آمریکایی ها هیچ گاه نگذاشتند ما ناظر بر روابط دوجانبه باشیم. به راحتی وجه المصالحه قرار گرفتیم و حتی پیش از این، مدیریت روابط با چینی ها نیز از کنترل ما خارج بود و بیشتر کنش پذیر بودیم، اما با توجه به ویژگی های برنامه همکاری ۲۵ ساله دارد می توان امیدوار بود که در این برنامه این ما هستیم که کنترل رابطه را در دست می گیریم.
کارشناس مسائل چین تشریح کرد: ادعای فارغ از نقص بودن رابطه فعلی ایران و چین یا وجود هیچگونه ایراد فنی در برنامه همکاری دوجانبه ۲۵ ساله دو کشور دشوار است، اما برخی واقعیات وجود دارد که تحلیل بی طرف نمی تواند آن را نادیده بگیرد و اصل "رابطه دارای قوام و نظام" با این کشور را زیر سؤال ببرد. ایران نمی تواند نظاره گر افزایش تصاعد قدرت دولت های منطقه ای و جهانی باشد و باید برای حضور بر سر میز مذاکرات ترتیبات منطقه ای و تجدیدنظر در نظم آتی جهانی، هوشیارانه نقش خود را کنار قدرت های بزرگ تعریف کند. رابطه با چین، ابزار و ابتکار دیپلماتیک ایران برای کار نظامند با بزرگان است و در این راستا قابل ارزیابی بهتر است.
درخواست فوری چین و روسیه از آمریکا درباره ایران
