به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از برنا، «آمریکا نمی تواند نه برای برجام و نه دیگر سازوکارهای چندجانبه ای که از آن خارج شده است، جایگزینی معرفی کند» این موضع جمهوری اسلامی ایران است که معاون حقوقی و بین المللی وزارت خارجه در نشست شورای حکام بین المللی انرژی اتمی بیان کرده است. محسن بهاروند با یادآوری اینکه آمریکا به رهبری دونالد ترامپ با خروج از توافقنامه بین المللی برجام، دیگر نمی تواند برای سایر اعضا و ایران تعیین تکلیف کند، عنوان کرد: «ایران بارها تمایل خود را برای اجرای کامل و موثر توافق نشان داده است و ما باید کمی واقع بین باشیم.»
این دیپلمات با اشاره به اینکه ایالات متحده از توافق هسته ای خارج شده و تحریم های حداکثری علیه کشور من اعمال کرده است، تاکید کرد: «ایران به تعهدات خود در توافق پایبند بوده اما در عین حال برخورداری از حقوق مندرج در آن تقریباً غیرممکن است.»
به گفته بهاروند؛ ایران در چارچوب توافق از حقوق جبران کننده خود استفاده می کند. با این حال، ما آماده هستیم تا اقدامات جبرانی را به محض اینکه بتوانیم از حقوق مندرج در توافق بطور آزادانه برخوردار شویم، برگردانیم.»
اعلام این مواضع از سوی ایران در حالی است که اخیرا وزرای خارجه آلمان، انگلیس و فرانسه درباره حفظ برجام و رد ادعای آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران توافق کردند.
در واقع بیانیه تروئیکای اروپا درباره برجام در واکنش به تلاش های ترامپ و پمپئو برای راه اندازی مکانیسم ماشه علیه ایران بود که در نتیجه با پاسخ منفی، متحدان اروپایی ترامپ روبرو شده و از دستور کار شورای امنیت نیز خارج شد، آن هم با وجود دلیلی روشن یعنی خروج ترامپ از برجام. برجامی که نتیجه مذاکره چندین ساله ایران با کشورهای 1+5 بوده که اکنون با خروج آمریکا به کشورهای 1+4 تغییر پیدا کرده است.
ترامپ که تا حدود زیادی به موفقیت در راه اندازی مکانیسم ماشه علیه ایران به ویژه در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر امیدوار بود با پاسخ منفی اروپایی ها و شورای امنیت روبرو شد، پاسخی که به تعبیر حسن روحانی، شکستی مفتضحانه ای را برای آمریکا در عرصه بین المللی رقم زد.
رئیس جمهور کشورمان روز گذشته با تاکید بر اینکه، روز شنبه و یکشنبه هفته آینده، روز پیروزی ملت ایران و روز شکست مفتضحانه آمریکاست، گفت: «مکانیزم ماشه مربوط به اعضای برجام است نه کشوری که نه تنها از آن خارج شده بلکه دیگران را تشویق به خروج از آن کرده و هر کشوری را هم که قطعنامه شورای امنیت را اجرا کرده، تنبیه می کند.»
به گفته روحانی؛ پروسه مکانیزم ماشه، پروسه ای یک ماهه است که پایان شهریورماه این پروسه تمام می شود و آمریکا خوشبختانه نتوانست این پروسه را حتی آغاز کند.
حسن روحانی همچنین با اشاره به شکست مفتضحانه آمریکایی ها در تمدید تحریم تسلیحاتی کشورمان و در ادامه تلاش از پیش شکست خورده برای فعال کردن مکانیسم ماشه، افزود: «این شکست آمریکا، از پیروزی ها و موفقیت های بزرگ تاریخی ایران است.»
«حسن هانی زاده»، یک تحلیلگر مسائل سیاسی، در این باره گفته است: «آمریکا پس از خروج از برجام تلاش کرد تا قطعنامه 2231 را که ناظر بر تحریم تسلیحاتی ایران است، را تمدید کند اما شورای امنیت با اکثریت آرا این طرح آمریکا را شکست داد و از طرف دیگر طرح فعال سازی مکانیسم ماشه نیز با شکست مواجه شد. لذا آمریکایى ها از طریق بازگشت به برجام و اعمال تحریم های جدید تاکتیک جدیدی را دنبال می کنند که به وسیله آن بتوانند، تحریم های تسلیحاتی را علیه ایران اعمال کنند.»
حسن هانی زاده درباره طرح ادعاى بازگشت به برجام از طرف برخی مقامات آمریکایی نیز تصریح کرد: «به نظر می رسد که بازگشت آمریکا به برجام به دلیل به بن بست رسیدن این کشور در اعمال تحریم های جدید، علیه ایران است زیرا به موجب توافقنامه برجام زمانی که یکی از کشورهای امضاکننده از آن خارج شود دیگر نمی تواند، علیه ایران اعمال تحریم کند.»
در واقع زمزمه های بازگشت آمریکا به برجام از سوی برخی مقامات آمریکایی در حالی مطرح شد که آمریکا با وجود اعمال نفوذ فراوان، نتوانسته در راه اندازی مکانیسم ماشه و بازگشت خودکار تحریم ها علیه ایران سودی برده و موفق شود.
در این ارتباط علی اکبر فرازی، دیپلمات بازنشسته کشورمان، با اشاره به بدعهدی آمریکایی ها در ارتباط با خروج از برجام تصریح کرد: «در واقع این آمریکا بود که به صورت یک جانبه کنار کشید و با لطایف الحیل همچنان تلاش کرد با فعال کردن مکانیسم ماشه به برجام بازگردد که در این باره هم پاسخ سریع و قاطعی از جامعه بین الملل دریافت کرد؛ آن هم اینکه چون آمریکا از برجام با میل و خواست خودش خارج شده دیگر نمی تواند، خواستار اجرای بندی از بندهای قطعنامه بشود یا نشود.»
پیش بینی ها درباره وضعیت بورس تهران در شنبه ویک شنبه آینده!؛ واکنش ها به اظهارات روحانیهمچنین به گفته مجید تخت روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل، آمریکا که نتوانسته با توجیهات فریبکارانه، استدلال های شبه حقوقی و تفاسیر دلبخواهانه از قطعنامه ۲۲۳۱ و حتی فشار سیاسی و ارعاب کشورها، اعضای شورا را وادار به تمکین از خود سازد، اکنون ادعا می کند که تحریم های شورای امنیت در ۳۰ شهریور برخواهد گشت.»
در این راستا مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در یادداشتی به نامه شکست خورده خود به شورای امنیت اشاره کرد و گفته است که در 20 اوت یعنی 30 مردادماه، از اختیار ایالات متحده برای بازگرداندن همه تحریم ها علیه ایران که به موجب قطعنامه ۲۲۳۱ تعلیق شده بودند استفاده کردم.»
ادعای پمپئو درباره بازگشت تحریم ها علیه ایران، در حالی مطرح شده که بسیاری از اعضای شورای امنیت، تفسیر ایالات متحده برای آغاز روند بازگشت تحریم ها علیه ایران را رد کرده اند.
گفتنی است؛ دولت ترامپ، روز ۳۰ مردادماه، با ارائه نامه ای به رئیس شورای امنیت رسماً این شورا را، از خواست خود برای بازگرداندن، همه تحریم های بین المللی علیه ایران مطلع کرد.
آمریکا در این نامه، ایران را به «نقض اساسی» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده. در واقع چنانچه آمریکا از برجام خارج نشده بود، این نامه، روند ۳۰ روزه ای را آغاز می کرد که می توانست به «بازگشت خودکار» تحریم سازمان ملل علیه ایران منجر شود.
به هر روی، با خروج ترامپ از برجام در اردیبهشت 97، نام آمریکا از این توافقنامه خط خورده و طبق گفته اعضای شورای امنیت، نمی تواند از حقوق تصریح شده در این توافق و متن قطعنامه صادرشده برای تأیید آن استفاده کند.
به همین دلیل، تلاش آمریکا از همان روز اول، نه تنها از سوی متحدان اروپایی اش بلکه به گزارش خبرگزاری رویترز، در یکم شهریورماه با نگارش نامه هایی از سوی 13 عضو شورای امنیت با محتوای مخالفت با خواست آمریکا برای بازگرداندن تحریم ها علیه ایران نیز، با شکست مواجه شده است.
در حالی که ساز و کار موسوم به بازگشت خودکار تحریم ها که با نام های دیگری مثل «مکانیسم ماشه» یا «اسنپ بک» نیز شناخته می شود به دنبال بازگرداندن همه قطعنامه های تحریمی علیه ایران است که پس از رسیدن به توافقی در قالب برجام، میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ تعلیق شده بودند.
