بیماری نیوکاسل یکی از مهمترین عوامل واگیردار شایع در پرندگانی است که به صورت صنعتی و متراکم پرورش داده می شوند. این بیماری ویروسی کشنده سبب درگیری دستگاه تنفسی، دستگاه گوارشی و دستگاه عصبی می شود. نیوکاسل اولین بار در سال ۱۹۲۶ در نیوکاسل-روی-تاین در انگلستان شناسایی شد و به همین علت این بیماری نیوکاسل نامیده شده است. این بیماری بعدها در سال ۱۹۴۴ در ایالات متحده یافت شد. همچنین در سال ۱۳۲۹ در ایران نیز دیده شد. اکنون بیماری گسترش یافته است تا جمعیت پرندگان در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، در پرندگان وارد شده از جنوب شرقی آسیا و آمریکای مرکزی شایعتر است. بسیاری از پرندگان در تمام سنین در صورت عدم واکسیناسیون با این بیماری مواجه می شوند.
بیماری نیوکاسل کبوتر چگونه انتقال می یابد؟
با توجه به سلول های قرمز خون، ویروس به سرعت در سراسر بدن گسترش می یابد. این ویروس بسیار مسری است و از طریق تماس مستقیم، از طریق هوا و یا مواد آلوده مانند پایینی از کفش، غذا یا ظروف و قفس های آلوده گسترش می یابد.ویروس همچنین می تواند به پوست تخم مرغ نفوذ کند که در تماس با بافت آلوده یا غذا قرار می گیرد، در نتیجه، جنین آلوده می شود.این می تواند در خارج از بدن کبوتر برای چند هفته در یک محیط گرم و مرطوب و به طور نامحدود در مواد یخ زده زنده ماندن.این ویروس یکی از مهترین عوامل مرگ و میر کبوتران علی الخصوص در فصول سرماست.علت هم عدم توانایی فعالیت ویروس در دماهای بالا و هوای گرم است.برای همین باید کبوتران را معمولاً باید در اواسط آبان تا اویل آذر واکسینه کرد.
خطر بیماری نیوکاسل برای انسان
ویروس نیوکاسل قابلیت انتقال به انسان را دارد. قرار گرفتن در معرض پرندگان آلوده (به عنوان مثال در کارخانه های پرورش طیور، یا گنجه های نگهداری کبوتر) میتواند باعث تب و التهاب خفبف و علائمی مانند آنفولانزا شود که در بیشتر اوقات بدون نیاز به درمان بر طرف می شود.با این حال بیماری نیوکاسل هیچ خطر شناخته شده ای برای پستانداران و برای انسان ندارد.
علائم بیماری نیوکاسل کبوتر
علائم نیوکاسل با توجه به نوع ویروس، میزان سلامتی و سن پرنده و گونه میزبان متفاوت است.
- دوره incubation (زمان بروز علائم بیماری) ۴ تا ۷ روز است
- نشانه های تنفسی همچون تنگی نفس و سرفه
- نشانه های عصبی چون افسردگی، بی اشتهایی، افتادن بال ها و فلجی، گیج خوردن سر و گردن، به دور خود چرخیدن، لرزش، تورم چشم و گلو
- تخم مرغ های پرندگان آلوده ، پوسته های زبر و یا نازک دارند و همچنین آلبومین آنها میتواند حالت آبکی داشته باشد
- تولید تخم مرغ کم شده و در برخی مواقع نیز تولید قطع می شود
- مدفوع پرندگان مبتلا اسهالی بوده و سبز رنگ است
- تورم در بافت های اطراف چشم و گردن پرندگان درگیر با این بیماری دیده می شود
علائم بیماری نیوکاسل از نوع گوارشی (نیوکاسل روده ای)
(علائم بیماری ابتدا با پف کردن و بی حالی و لرزش کبوتر آغاز می شود، کم کم کبوتر با پیشرفت بیماری ، اشتهای خود را از دست می دهد و فقط در صورت نیاز کمی آب می خورد. کبوتر با گذشت زمان توانایی پرواز خود را نیز از دست می دهد.از بین رفتن سلول ها و استفاده از ذخایر انرژی باعث لاغر شدن پرنده و اغلب برجسته شدن استخوان میان سینه آن می شود. این بیماری نهایتاً باعث اختلال در سیستم عصبی، فلج شدن و مرگ پرنده می شود.)
نشانه های کالبدشکافی نیوکاسل
- دیده شدن پر خونی و در برخی از مواقع خونریزی در مخاط نای
- ادم ، خونریزی و یا نکروز و التهاب در بافت های لنفاوی و یا موکوس دیواره روده
- ادم ، خونریزی و یا حتی از بین رفتن تخمدان ها
- ادم در اطراف بافت های پیش از نای در گردن و بخصوص در محل ورودی نای
- وجود کیست های چرکی وکازئوس پنیری در مخاط نای و ترشحات اکسوداتیو در ابتدا و در طول نای بخصوص دوشاخه نای
چند راه درمان نیوکاسل گوارشی کبوتر (باد کردن چینه دان جوجه کبوتر)
درمان قطعی نیوکاسل یکی از مهم ترین دغدغه های هر پروش دهنده ای است؛ هرچند که قطعی ترین راه غلبه بر نیوکاسل را می توان پیشگیری و واکسیانسیون قبل از هر فصل دانست. اما خب برای درمان آن نیز راه هایی وجود دارد.این بیماری مثل بیشتر بیماری های ویروسی درمان دارویی نداشته و درمان فقط از روش حمایتی می باشد و فقط باید توسط تزریق واکسن با دو سویه ب یک و لاسوتا از آلوده شدن پرنده ها جلوگیری کرد.
شستشوی چینه دان کبوتر
باید دانه های قبلی را برداشته و غذای تمیز و مقوی در دسترس پرنده قرار داد. غذای پرنده باید تمیز باشد. اگر پرنده به شدت بیمار است باید با قرار دادن آن در دستها ، سر پرنده را رو به پایین نگه داشته و به آرامی محتویات چینه دان را با مالش و فشار خالی کرد.سپس به منظور شتشوی چینه دان یک لوله پلاستیکی را که قطر آن به اندازه مری پرنده باشد (حدود دو میلی متر) به سر یک سرنگ وصل کرده و سرنگ را از یک محلول رقیق ضد اسید یا محلول جوش شیرین به مقدار یک قاشق چای خوری در یک لیوان پر نموده و انتهای لوله را داخل مری پرنده وارد کرد و چینه دان را به آرامی با این محلول شستشو داده و خالی نمود.
می توان داروی مایکوستاتین را به میزان ۲/۰ گرم در هر کیلوگرم دان طیور و یا به نسبت ۱/۰ تا ۲/۰ گرم در لیتر آب برای مدت ۵ روز متوالی تجویز نمود.همچنین می توان به آب آشامیدنی پرنده محلول سولفات مس یا یدوفورم به نسبت ۱:۲۰۰۰ برای مدت دو هفته اضافه کرد. در ضمن باید ضمن رعایت کامل بهداشت محیطی به کبوترها جیره غذایی مناسب که حاوی میزان مناسبی از ویتامین A باشد داده شود و از دادن غذای کپک زده و مرطوب خودداری نمود.همچنین قفس و لانه کبوترها نیز توسط ضدعفونی کننده های قوی ، ضدعفونی شود
استفاده از کپسول تریکوپلاس
عملکرد دارو شامل موارد زیر می باشد
- درمان پوکی و لاغری کبوتر
- درمان کت گرفتگی
- درمان نیوکاسل گوارشی
- درمان سرگیجه در اوایل ایجاد
- درمان اسهال سفید سبز
- درمان چرک دهان
- درمان عفونت چشمی
- درمان تورم و مفاصل لگن کبوتر
- درمان مشکلات تنفسی و خرخر کردن کبوتر
- پیشگیری ازبیماری قارچی ویرسی و باکتریایی
بیماری هایی که ممکن است با نیوکاسل کبوتر اشتباه گرفته شوند
- Fowl Cholera
- Avian Influenza
- Laryngotracheitis
- Fowl Pox ( Diphteritic Form )
- Psittacosis ( Chlamydiosis ) (Psittacosis Birds )
- Mycoplasmosis
- Infectious Bronchitis
- Pacheco’s Parrot Disease (Psittacosis Birds )
علل و علائم اسهال در کبوتر و روش های درمان
