سِر الکساندر چپمن فرگوسن (به انگلیسی: Alexander Chapman Ferguson) (زاده ۳۱ دسامبر ۱۹۴۱) معروف به سِر الکس فرگوسن بازیکن و سرمربی فوتبال بازنشسته اهل اسکاتلند است که بین سال های ۱۹۸۶ تا ۲۰۱۳، هدایت باشگاه منچستر یونایتد را برعهده داشت. او پرافتخارترین مربی تاریخ فوتبال با کسب ۴٩ جام است و بهترین و موفق ترین مربی تاریخ فوتبال به شمار می آید. سر الکس فرگوسن همچنین از دید اکثر علاقه مندان و کارشناسان فوتبال و بسیاری از سایت ها و مجله های معتبر فوتبالی به عنوان برترین سرمربی تاریخ فوتبال انتخاب شده است؛ بهترین سرمربی تاریخ به انتخاب فدراسیون رسمی فوتبال(فیفا)، بهترین سرمربی تاریخ به انتخاب ورلدساکر بهترین سرمربی تاریخ به انتخاب مجله چهار چهار دو بهترین سرمربی تاریخ به انتخاب ESPN، بهترین سرمربی تاریخ به انتخاب بی بی سی اسپورت، بهترین سرمربی تاریخ به انتخاب مجله های مارکا ، گاردیَن ، بلیچر ریپورت و دومین سرمربی تاریخ به انتخاب فرانس فوتبال. سر الکس فرگوسن سرانجام در فصل ۲۰۱۳ به همراه قهرمانی لیگ برتر انگلیس در سن ۷۱ سالگی از دنیای مربیگری خداحافظی و اعلام بازنشستگی کرد.
زندگی نامه فرگوسن
سال ۱۹۴۱: در ۳۱ دسامبر در محله گووان شهر گلاسکو متولد گردید. (جمله اسکاتلندی " AHCUMFIGOVIN" با حروف بزرگی روی تابلویی بر دیوار اتاق او در زمین تمرین منچستر یونایتد خودنمایی می کرد (معادل انگلیسی آن جمله که واژه هایش پیوسته آمده اند این است: I come from Govan) . سال ۱۹۵۷: به صورت پاره وقت شاگرد کارخانه آچارسازی گلاسکو بود و به عنوان یک بازیکن آماتور به تیم کوئینز پارک پیوست. سال ۱۹۶۰: به صورت پاره وقت به تیم سنت جانستون ملحق شد. سال ۱۹۶۴: آچارسازی را رها کرد و به عضویت تیم دانفرملین درآمد. سال ۱۹۶۷: با ۶۵ هزار پوند به رنجرز پیوست. سال ۱۹۶۹: با ۲۰ هزار پوند به تیم فالکرک ملحق شد. سال ۱۹۷۳: به تیم ایریونایتد رفت. سال ۱۹۷۴: در ماه سپتامبر به عنوان مربی ایست استرلینگ منصوب شد اما ۳ ماه بعد از سنت میرن سر درآورد. سال ۱۹۷۸: با سنت میرن قهرمان چمپیونشیپ اسکاتلند شد و این تیم را به سطح اول فوتبال اسکاتلند رساند. بعد از مدتی سنت میرن را ترک کرد و به سرمربیگری آبردین به عنوان جانشین، به جای بیلی مک لیل معرفی شد. سال ۱۹۸۰: با قهرمانی در لیگ اسکاتلند همراه ابردین اولین افتخار مربیگری اش را کسب کرد. سال ۱۹۸۱: با ابردین نایب قهرمان لیگ اسکاتلند شد. سال ۱۹۸۲: ابردین با پیروزی ۴ بر یک قهرمان جام حذفی اسکاتلند شد. سال ۱۹۸۳: ابردین این بار یک بر صفر رنجرز را شکست داد تا جام حذفی را حفظ کند و در جام در جام اروپا ، باشگاه بایرن مونیخ را در یک چهارم نهایی حذف کرد و سپس در فینال این رقابت ها در گوتنبرگ رئال مادرید را ۲ بر ۱ مغلوب کرد و قهرمان جام برندگان اروپا را به خود اختصاص داد و باعث حیرت همگان شد. سپس در سوپرکاپ اروپا که در آن زمان بین قهرمان جام در جام اروپا و قهرمان چمپیونزلیگ برگزار میشد ، هامبورگ قهرمان چمپیونزلیگ آن دوره را شکست داد تا دومین جام اروپایی آبردین را در تاریخ این باشگاه کسب کند و در طی حضور ۸ ساله خود در این باشگاه با ۲ جام اروپایی ، بیشتر از کل تاریخچه سلتیک و رنجرز (هر کدام ۱ جام اروپایی) جام اروپایی کسب کند. سال۱۹۸۴: ابردین با پیروزی ۲ بر یک مقابل سلتیک قهرمان جام حذفی و سپس لیگ اسکاتلند شد. آلکس فرگوسن نشان افتخار امپراتوری بریتانیا را دریافت کرد. سال ۱۹۸۵: در پی مرگ جک استین در خلال بازی مقدماتی ولز با اسکاتلند فرگوسن مربی موقت تیم ملی اسکاتلند شد. سال ۱۹۸۶: اسکاتلند در همان دور اول از جام جهانی حذف شد. این تیم در ایام مربیگری فرگوسن ۳ پیروزی، ۴ مساوی و ۳ باخت کسب کرد و ۸ گل به ثمر رساند و ۵ گل دریافت کرد. در ۶ نوامبر، فرگوسن ابردین را رها کرد تا به عنوان جانشین ران اتکینسون معزول هدایت منچستر یونایتد را به دست بگیرد. او بعد از ورود به منچستر یونایتد طی مصاحبه ای به طرفداران تیم اعلام کرد، به آنها قول خواهد داد که در تعداد قهرمانی در لیگ جزیره به آمار لیورپول برسد و در پایان کار خود با منچستر یونایتد هم به این هدف رسید. سال ۱۹۹۰: اولین جام خود در الدترافورد را با پیروزی یک بر صفر مقابل کریستال پالاس در دیدار تکراری فینال جام حذفی به دست آورد. سال ۱۹۹۱: منچستر یونایتد ۲ بر ۱ از سد بارسلونا با هدایت یوهان کرایف گذشت تا جام برندگان اروپا را به دست آورد. سال۱۹۹۲: با پیروزی منچستر یونایتد مقابل ستاره سرخ بلگراد سوپر جام اروپا به الدترافورد آمد. همچنین با پیروزی یک بر صفر منچستر یونایتد مقابل ناتینگهام فارست این تیم برای اولین بار جام اتحادیه را در دوره مربیگری فرگوسن به دست آورد اما رؤیای منچستر برای قهرمانی لیگ برتر با سبقت گرفتن لیدز یونایتد در آخرین هفته بر باد رفت. سال ۱۹۹۳: انتظار ۲۶ ساله منچستر برای قهرمانی لیگ برتر خاتمه یافت و سر الکس فرگوسن منچستر را قهرمان لیگ برتر انگلستان کرد. فرگوسن ماه ژانویه با خرید روی کین از ناتینگهام فارست با قیمت ۳/۷۵ میلیون پوند رکورد نقل و انتقالات این کشور را شکست. سال ۱۹۹۴: منچستر یونایتد چهارمین تیم قرن و ششمین تیم در کل تاریخ فوتبال انگلستان شد که در یک فصل قهرمانی در جام حذفی و لیگ برتر را با هم جشن می گرفت. شیاطین سرخ در فینال جام حذفی چلسی را ۴ بر صفر شکست دادند. سال ۱۹۹۵: منچستر در لیگ پس از بلکبرن نایب قهرمان شد و جام حذفی را در فینال به اورتون واگذار کرد. سال ۱۹۹۶: منچستر یونایتد اولین تیم تاریخ فوتبال انگلستان شد که ۲ بار هر ۲ جام لیگ و حذفی را فتح کرد. شاگردان فرگوسن در لیگ برتر از نیوکاسل سبقت گرفتند و در جام حذفی لیورپول را یک بر صفر شکست دادند. سال ۱۹۹۷: فرگوسن قصد داشت با تصاحب جام قهرمانان اروپا خود را همسنگ «سرمت بازبی» سازد اما منچستر در مرحله نیمه نهایی به بورسیا دورتموند باخت. سال ۱۹۹۸: فرگوسن و یارانش یأس آورترین تاریخ منچستر را بدون کسب جامی پشت سر گذاشتند. هر ۲ جام برتر و حذفی را آرسنال ربود و موناکو در مرحله یک چهارم نهایی منچستر را حذف کرد. فرگوسن برای تقویت خط دفاعی تیمش یاپ استام را با قیمت ده و نیم میلیون پوند از آیندهوون خریداری کرد تا اشتباهات این فصل در آینده تکرار نشود.
افتخارات فرگوسن
- قهرمانی لیگ برتر اسکاتلند در سال ۱۹۸۰
- قهرمانی جام اتحادیه اسکاتلند در سال ۱۹۸۲
- قهرمانی جام حذفی اسکاتلند در سال ۱۹۸۲
- قهرمانی جام حذفی اسکاتلند در سال ۱۹۸۳
- قهرمانی جام برندگان جام اروپا در سال ۱۹۸۳
- قهرمانی جام حذفی اسکاتلند در سال ۱۹۸۴
- قهرمانی لیگ برتر اسکاتلند در سال ۱۹۸۴
- قهرمانی لیگ برتر اسکاتلند در سال ۱۹۸۵
- قهرمان جام حذفی اسکاتلند در سال ۱۹۸۶
- کسب عنوان بهترین مربی تاریخ فوتبال در سال ۲۰۱۱ توسط فیفا
- یازده بار کسب عنوان مربی فصل لیگ برتر انگلستان
بازنشستگی فرگوسن
۸ می ۲۰۱۳ موفق ترین مربی تاریخ بریتانیا، به طرز ناگهانی و غیرمنتظره بازنشستگی خود را در هفته های پایانی فصل اعلام کرد، این خبر بدون هیچگونه پیش زمینه خاصی، در فاصله دو هفته مانده به پایان فصل اعلام شد. موفق ترین مربی تاریخ بریتانیا، با کسب ۴۹ جام در دوران مربیگریش، و کسب ۳۸ جام متعدد با یونایتد، نام خود را در تاریخ فوتبال جاودانه کرد. در روز خداحافظی وی، اکثر شبکه های خبری انگلستان و جهان این خبر را تیتر اصلی اخبار خود قرار دادند، سیل عظیمی از پیام ها بابت، خداحافظی سرآلکس فرگوسن روانه شد، از رقیبان گرفته تا شاگردان قدیمی، از ریاست یوفا و فیفا تا نخست وزیر وقت بریتانیا دیوید کامرون.