فیستول یک مسیر یا چاله ای می باشد که بین دو عضو بدن، یک عضو بدن و پوست شما ایجاد می گردد. یک فیستول که در دیواره واژن تشکیل شده است فیستول واژن نامیده می شود. یک فیستول واژن در مجاری ادرار باز می شود. یک فیستول واژن تونلی بین واژن و رحم می باشد. یک فیستول واژن ممکن است بدلیل اختلال التهاب روده ایجاد شود. در این مقاله فیستول واژن را بطور کلی مورد بحث قرار خواهیم داد.
فیستول واژن چیست؟
فیستول به معنی یک مجرای غیر طبیعی است که می تواند دو عضو مجزا از بدن را به هم وصل کند. ایجاد این حفره در زنان به فیستول واژنی معروف است. این عارضه بر اثر از بین رفتن بافت حساس دیواره های راست روده، مجرای ادرار، مثانه یا قسمت های اطراف آن رخ می دهد که این امر بر اثر ایجاد التهاب های مداوم به وجود می آید و در نهایت منجر به ایجاد این مسیر غیر طبیعی شود.این عارضه بیشتر بر اثر آبسه مقعدی به وجود می آید. ایجاد این عارضه در زنان که به وزیکو واژینال معروف است می تواند مهبل را به ارگان های مجاور وصل کند. آبسه مقعدی زمانی رخ می دهد که غده های نزدیک مقعد مسدود می شوند. این غده ها که موادی به داخل روده ترشح می کنند بر اثر مسدود شدن تجمع عفونت یا آبسه مقعدی بروز پیدا می کند.
انواع فیستول واژن
فیستول واژن دارای انواع مختلفی است و همه آن ها در دیواره واژن ایجاد می شوند. فیستول ها با توجه به محل تشکیل شدن در دهانه به انواع زیر تقسیم می شوند:
- فیستول وزیکو واژینال که به مجاری ادراری یا مثانه متصل می شود.
- فیستول حالب که از کلیه ها به داخل مثانه متصل می شود.
- فیستول های رکتو واژینال که به راست روده یا قسمت تحتانی روده بزرگ متصل می شود
- فیستول های کولو واژینال که به روده بزرگ یا همان کولون متصل می شود.
- انترو واژینال که از واژن به روده کوچک متصل می شود.
- فیستول های روده ای که به روده کوچک متصل می شود.
مهمترین دلایل فیستول واژن
یک فیستول ممکن است بر اثر نوعی آسیب دیدگی ایجاد شود. همچنین یک فیستول واژن گاهی اوقات پس از موارد زیر ایجاد می شود:
- عمل جراحی دیواره واژن، مقعد یا روده
- رایج ترین دلیل ایجاد فیستول واژن عمل جراحی برداشتن رحم می باشد.
- لیزر درمانی برای سرطان لگن
- اختلال التهاب روده یا تورم روده
- زایمان
درمناطقی که زنان به مراقبت های پیش از زایمان دسترسی ندارند فیستول واژن رایج تر می باشد. چند روز پس از تولد نوزاد بطور طبیعی مادران خیلی جوان آسیب شدید واژن، مثانه یا مقعد را تجربه می کنند و در نهایت این آسیب دیدگی گاهی اوقات باعث ایجاد فیستول در واژن می شود.
علایم فیستول واژن
با توجه به اینکه به کدام نوع فیستول واژن مبتلا شده اید، علائم هم می توانند تغییر کنند. اما مهم ترین علائمی که بیماران مبتلا به این عارضه تجربه می کنند شامل موارد زیر است:
- خروج مایع و ترشحات غیرعادی همراه با بوی بد
- بروز بی اختیاری در دفع ادرار و مشاهده مدفوع در ادرار یا داخل واژن
- خروج گاز واژن در شرایط عادی و احساس بوی ناخوشایند در واژن
- احساس درد در شکم و لگن و همچنین علائمی مثل تهوع
- گاها بروز علائمی مثل تب که در کنار سایر نشانه های فیستول نمایان می شود
فیستول واژن چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما یک معاینه فیزیکی از جمله معاینه لگنی انجام می دهد و علائم شما را ارزیابی می کند.تست های تشخیصی فیستول واژن عبارتند از:
- شمارش کامل خون و آزمایش ادرار برای بررسی عفونت.
- آزمایش رنگ، قرار دادن رنگ در رکتوم و بررسی علائم نشت از واژن.
- فیستولوگرافی رادیوگرافی برای تعیین تعداد و اندازه فیستول ها.
- اوروگرام با استفاده از سی تی اسکن برای مشاهده واژن و مجاری ادراری.
- MRI لگن برای مشاهده واژن و رکتوم.
- سیستوسکوپی برای مشاهده داخل مثانه و مجرای ادرار.
- سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر برای مشاهده رکتوم و قسمت پایینی روده بزرگ (کولون).
- کولونوسکوپی برای بررسی داخل راست روده و روده بزرگ.
- پیلوگرام رتروگراد با استفاده از رنگ تزریقی و اشعه ایکس برای یافتن نشت بین واژن و حالب.
روش های درمانی فیستول واژن
درمان بستگی به نوع فیستول دارد. برخی از فیستول های کوچک با این درمان ها برطرف می شوند:
- آنتی بیوتیک برای عفونت ها یا داروهایی برای اختلالات التهابی روده.
- خود سوندگذاری موقت برای تخلیه مثانه در حین بهبود فیستول وزیکوواژینال.
- استنت های حالب برای باز نگه داشتن حالب حین بهبود فیستول حالب واژینال.
- اکثر افراد مبتلا به فیستول واژن نیاز به جراحی دارند. برای ترمیم فیستول واژن، جراح ممکن است از بافت، بافت آزمایشگاهی یا جراحی برای بستن دهانه استفاده کند.
- از هر 10 زن 9نفر پس از جراحی ترمیم فیستول واژن بهبودی کامل پیدا می کنند