سکه عبارت است از قطعه فلزی با وزن، عیار، جنس و شکل معیّن که برروی آن علایم و اشکال رسمی نقش شده باشد، این سکه پشتوانه ارزی هر کشور می باشد و بدین دلیل ضرب سکه باید قانونی انجام گیرد.در عصر صفویه برای تطبیق تجارت ایران با ارز اسمی و مشترک تجارت در منطقه مدیترانه به ضرب سکه های طلا مبادرت نمودند که به آن اشرفی طلا میگفتند، وزن سکه اشرفی طلا برابر با 88/2 گرم می باشد و سکه عباسی واحد رسمی دیگری است که در عصر صفویه ضرب نمودند که جنس این سکه نقره می باشد.
سکه طلا و انواع آن
سکه ها در انواع گوناگون، با وزن های متفاوت و با عیارهای مختلفی ضرب می شوند که بنابر مشخصات آن ها قیمت گذاری می شوند، البته مرجع اصلی قیمت گذاری روی هر نوع سکه، بانک مرکزی هر کشور است که تعیین کننده قیمت نهایی، مالیات ارزش بر افزوده و حق ضرب هر نوع سکه است. علاوه بر این یکی دیگر از نکاتی که لازم است بدانید این است که از نظر ظاهری سکه نیم بهار آزادی و سکه ربع بهار آزادی و سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم شبیه هم هستند و فقط در وزن و اندازه با هم تفاوت دارند، که در جدول زیر می توانید انواع سکه های بهار آزادی را با هم مقایسه کنید و تصویر پشت و روی هر کدام را مشاهده کنید؛ همچنین در مورد سال ضرب هر سکه جالب است این را هم بدانید که از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ هر سکه ای که ضرب می شد تاریخ همان سال روی آن حک می شد اما از سال ۱۳۸۶ به بعد در هر سالی که سکه ضرب می کنند این تاریخ را روی آن حک می کنند. بله درست متوجه شده اید: یعنی سال تولید اولین مدل سکه را روی سکه حک می کنند نه سالی که آن را ضرب می کنند. ( مثلاً اگر سکه بهار آزادی طرح جدید (امامی) در سال ۱۳۹۵ ضرب شود باز هم تاریخ روی آن را ۱۳۸۶ ( یعنی تاریخ سالی که برای اولین بار ضرب شد ) حک می کنند ) با ما همراه باشید؛ در ادامه می توانید انواع سکه ها به همراه وزن و عیار آن ها را مطالعه کنید.
- سکه بهار آزادی یا سکه طرح قدیم با عیار ۲۱.۶ که عموماً آن را ۲۲ عیار یا ( عیار ۹۰۰ ) می شناسند و وزن آن ۸.۱۳۳ گرم و قطر آن ۲۲ میلیمتر می باشد.
- سکه امامی یا سکه طرح جدید با عیار ۲۱.۶ که عموماً آن را ۲۲ عیار یا ( عیار ۹۰۰ ) می شناسند و وزن آن ۸.۱۳۳ گرم و قطر آن ۲۲ میلیمتر می باشد. ( سکه های طرح قدیم و سکه های طرح جدید هردو از نوع سکه های بهار آزادی هستند و فقط در سال ضربشان تفاوت دارند که در مبحث بعدی در مورد آن بیشتر توضیح می دهیم. )
- سکه پهلوی که هم وزن و به اندازه سکه کامل بهار آزادی یعنی عیار ۲۲ و وزن ۸.۱۳۳ گرم و قطر آن ۲۲ میلیمتر می باشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سکه های بهار آزادی جای سکه های پهلوی را گرفته اند
- نیم سکه بهار آزادی با وزن ۴.۰۶۶۵ گرم و با قطر ۱۹ میلیمتر و عیار آن ۲۲ در بازار موجود می باشد.
- ربع سکه بهار آزادی با وزن ۲.۰۳۲۲۵ با قطر ۱۴ میلیمتر و عیار آن ۲۲ در بازار موجود می باشد.
- سکه های بهار آزادی یک گرمی، از سال ۱۳۹۰ بانک مرکزی به ضرب سکه های یک گرمی پرداخت؛ وزن دقیق این سکه ها ۱.۰۱ گرم است و قطر آن ها ۱۳.۳ میلیمتر. همچنین عیار این سکه ۹۰۰ است و طرح یک روی آن مانند سکه های طرح جدید تصویر امام خمینی است و طرح یک روی دیگر آن طرح نام حضرت علی می باشد. همچنین این سکه ها مانند دیگر سکه های بهار آزادی گرد و دایره ای هستند.
- سکه های پارسیان یا سکه های گرمی، با گران شدن قیمت سکه، پا به عرصه بازار طلا و سکه گذاشتند. سکه های گرمی یا همان سکه های پارسیان که چیزی حدود ۱۰ سال است که به بازار آمده اند مورد استقبال مردم عادی واقع شدند. وزن سکه های گرمی از ۰.۲ گرم یا همان ۲۰ سوت شروع می شوند تا با وزن های بالاتر. سکه های گرمی با عیار ۱۸ ضرب می شوند و قیمت آن بر اساس قیمت یک گرم طلای روز ( قیمت طلای روی تابلو طلا فروشی ها ) به علاوه اجرت و کارمزد ساخت آن محاسبه می شوند. همچنین جالب است بدانید در ابتدا سکه های پارسیان به صورت دایره ای ضرب می شدند ولی برای آن که با سکه های بهار آزادی به اشتباه گرفته نشوند، آن ها را به صورت شش ضلعی ضرب می کنند. تصویر زیر، سکه های پارسیان را نشان می دهد.
چرا سرمایه گذاری و خرید سکه طلا، نسبت به سایر انواع طلا محبوبیت بیشتری دارد؟
خرید فیزیکی طلا می تواند به اشکال و روش های مختلفی انجام شود. امروزه افراد برای خرید فیزیکی طلا با مشکلی روبرو نیستند و در صورت داشتن سرمایه کافی به راحتی می توانند این کار را انجام دهند. طلا را می توان بصورت شمش، سکه طلا، طلای آبشده یا جواهرات زینتی خریداری کرد.اما محبوب ترین گزینه در بین موارد یاد شده سکه طلاست. تا به اینجا با ماهیت سکه طلا و تاریخچه آن آشنا شدیم. با این حال چه چیزی سکه طلا را به محبوب ترین گزینه نسبت به سایر انواع طلا تبدیل کرده است؟
موارد زیر مهم ترین دلایل محبوبیت سکه طلا بین افراد جامعه است:
- شمش، نقره و طلای آبشده خریداران خاص خود را داشته و قابلیت فروش کمتری نسبت به سکه دارند.
- سود بالایی دارد و می توان از آن به عنوان روشی برای حفظ ارزش پول در برابر تورم استفاده کرد.
- سکه طلا همیشه خریدار دارد و هر وقت که دلتان بخواهد می توانید به راحتی سکه های خود را بفروشید.
- هزینه های مرتبط با طلای ساخته شده مانند دستمزد ساهت و مالیات بر ارزش افزوده شامل سکه نمی شود.