آداب زیارت به نیابت از دیگران
آداب زیارت به نیابت روشی ساده دارد؛ در واقع می توان به نیابت از دیگران زیارت انجام داد که در این صورت ثواب زیارت به ما و افراد مورد نیت، داده خواهد شد و از اجر زیارت برای ما نیز کم نمی شود.
در مناسک دینی، زیارت کردن به نیابت از افراد نیز وجود داشته و توصیه شده است. لطف و کرم خداوند آنقدر بیکرانه و نامحدود است که اگر کسی یک عمل را به نیت خود و افراد دیگر به جا آورد، اجر و پاداش و ثواب آن به همه می رسد، بی آن که از اجر و پاداش فرد عامل چیزی کم شود.
کسی که زائر قبر یکی از معصومین است می تواند زیارت را هم از طرف خود و هم به نیابت از دیگران انجام دهد و ثواب این زیارت به فضل و کرم الهی به همه آن ها به طور کامل می رسد، طوری که گویا همه آن ها این زیارت را خود به جا آورده اند. در این مقاله آداب زیارت به نیابت را مطالعه خواهید کرد.
ثواب زیارت را می توان هدیه به روح مقدّس هر شخص مومنی کرد و نیز مى توان به نیابت از ایشان زیارت کرد.
شیخ طوسی در کتاب تهذیب می گوید:
نائب در هنگام زیارت این سلام را بگوید: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ مِنْ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ أَتَیْتُکَ زَائِراً عَنْهُ فَاشْفَعْ لَهُ عِنْدَ رَبِّکَ» و به جای فلان بن فلان، اسم شخص مورد نظر و پدرش را بیاورد.
همچنین آمده است که کسی که بخواهد از سوی همه برادران ایمانی و یا گروه خاصی به نیابت زیارت کند، پس آ ن ها را به زبان یا در قلب خود نیّت می کند و زیارت را به نیابت از سوی آن ها می خواند؛ سپس دو رکعت نماز زیارت را به جای آورده و می گوید: «اللَّهُمَّ إِنِّی زُرْتُ هَذِهِ الزِّیَارَهَ وَ صَلَّیْتُ هَذِهِ الصَّلَاهَ وَ هَاتَیْنِ الرَّکْعَتَیْنِ وَ جَعَلْتُ ثَوَابَهُمَا هَدِیَّهً مِنِّی إِلَى مَوْلَایَ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ (نام امامی را که زیارت می کند بگوید) عَنْ جَمِیعِ إِخْوَانِیَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ عَنْ جَمِیعِ مَنْ أَوْصَانِی بِالزِّیَارَهِ وَ الدُّعَاءِ لَهُ- اللَّهُمَّ تَقَبَّلْ ذَلِکَ مِنِّی وَ مِنْهُمْ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین»
که در صورت انجام این عمل، اگر بعد از مراجعت به هر کدام از برادران ایمانی خود بگویی من از جانب تو نماز خواندم و زیارت کردم و بر امام سلام دادم، در گفتارت صادق هستی.
زیارت به نیابت در کلام معصومین
زیارت کردن به نیابت از دیگران، چه آنان که از دنیا رفته اند و چه کسانی که در قید حیات هستند، مستحب است و «نائب» و «منوبٌ عنه» (کسی که زیارت به نیابت از وی انجام می شود) هر دو از ثواب آن بهره مند خواهند شد.
در حدیث است که داود صرمی به امام حسن عسکری (ع) عرض کرد: من پدر شما را زیارت کردم و ثوابش را برای شما نیّت کردم. امام فرمود: برای شما از جانب خداوند اجر و ثواب عظیم است و از جانب ما حمد و ثنا.
در روایت دیگری می خوانیم که از بعضی از ائمه (ع) سؤال کردند: آیا کسی که دو رکعت نماز می خواند یا یک روز را روزه داری کند یا حج یا عمره ای به جا می آورد، یا حضرت محمد (ص) و یا یکی از ائمه (ع) را زیارت می کند و ثواب آن را به پدر و مادر یا برادر دینی خود هدیه می کند، برای خود او نیز ثوابی هست؟
حضرت در پاسخ به این سؤال فرمودند: ثواب آن عمل به «منوبٌ عنه» هم می رسد بدون آن که از ثواب خودش چیزی کاسته شود.
نماز زیارت نیابتی
زیارت و نماز زیارت مستحب را می توان به نیابت از زندگان و درگذشتگان انجام داد.همچنین می توان زیارت و نماز را به نیابت از همه یا برای هر فرد به صورت جداگانه انجام داد. برطبق برخی روایات، ثواب اعمال مُستَحَبّی ای که به نیابت از دیگران انجام می شود، هم برای خود شخص و هم برای کسی که به نیابت از او خوانده شده است، ثبت می گردد؛ بدون اینکه از پاداش خواننده کم شود.
آداب زيارت به نيابت باید چگونه باشد؟
1. لطف و کرم خداوند بیکرانه و نامحدود است و به اندازه ای است که گاهی اگر کسی یک عمل را به نیت خود و افراد دیگر به جا آورد اجر و پاداش و ثواب آن به همه می رسد بی آن که از اجر و پاداش فرد عامل چیزی کم شود.
2. انسانی که زائر قبر پاک معصومی است می تواند زیارت را هم از طرف خود و هم به نیابت از دیگران انجام دهد وثواب این زیارت به فضل و کرم الهی به همه آنها به طور کامل می رسد به گونه ای که گویا همه آنها این زیارت را خود به جا آورده اند.
3. دادن یک سلام به نیابت از دیگری ثواب و اجر و اثر برای هر دو دارد ولی البته انجام زیارت و خواندن زیارت مخصوص به حرم امامی خاص(ع) از نظر ثواب و اجر برای نائب و منوب عنه کاملتر است.
در هر صورت همانگونه که مرسوم است، در آغاز زيارت مي گويد: زيارت مي کنم از طرف پدر، مادر و... ملتمسين دعا و کساني که سفارش کرده اند، قربهً الي الله ،در اين صورت آنها را در ثواب زيارت شريک مي کند.
آشنایی با آداب دست دادن در اسلام
