چقدر با اوریگامی آشنا هستید؟ اوریگامی هنر ساخت شکل ها و کاردستی های متنوع با کاغذ است. البته در این کارِ دستی، هیچ چسب و قیچی و کاغذی در کار نیست. جالب شد، نه؟ با تاکردن کاغذها می توانید شکل های دوبعدی و سه بعدی بسازید. واژه اوریگامی از ترکیب دو کلمه ژاپنی گرفته شده است: ارو (oru) به معنای تاکردن و کامی (kami) به معنای کاغذ. اُریگامی یا «هنر کاغذ و تا» یکی از کاردستی های محبوب ژاپنی است که امروزه در سراسر جهان طرفداران زیادی دارد. اوریگامی را می توان پایه بسیاری از آموزش ها از جمله ریاضیات، علوم مهندسی و تکنولوژی دانست.
آشنایی با هنر زیبای اوریگامی
داستان ما از یک تکه کاغذ ساده شروع می شود و به شکل ها و حجم های بسیار زیبا ختم می گردد. اوریگامی که ما به آن هنر جان بخشیدن به کاغذ می گوییم، با اینکه سابقه ای طولانی در ایران ندارد اما طرفداران و دوست داران بسیار زیادی را به سوی خود جذب کرده است. سن، هزینه و امکانات در این هنر معنایی ندارد. تنها کافی است یک برگ کاغذ در اختیار داشته باشید آنگاه می توانید به کمک دستان هنرمند خود شکل های مختلفی را پدید آورید. از حیوانات و میوه ها گرفته تا پیچیده ترین اشکال هندسی و فضایی. ما از اوریگامی برای آموزش مفاهیم درسی و لذت تر کردن آنها نیز استفاده می کنیم کاری که درس خواندن را به یک تفریح لذت بخش تبدیل می کند و گاهی بازدهی دانش آموزان را حتی تا چند برابر بالا می برد. علاوه براین اوریگامی به رشد قوه ی تفکر و تخیل، تقویت حافظه ی بلند مدت ،هماهنگی نیمکره های جادویی مغز، افزایش اعتماد به نفس، توانایی حل مسئله و …به ما کمک می کند.
تعریف اوریگامی
واژه ی ژاپنی اوریگامی از دو بخش اوری (ori)به معنای با فکر و اندیشه تا زدن و گامی(gami) یا کامی(kami)به معنای کاغذ تشکیل شده است .از این جهت ما اوریگامی را به زبان فارسی به معنای هنر و اندیشه ی تازدن کاغذ ترجمه می کنیم.به صورت خیلی ساده این هنر روش هایی را در اختیار ما قرار می دهد که به کمک آنها می توانیم با یک برگ کاغذ ساده و به یاری دستان هنرمندمان شکل های زیبا و چشم نوازی را خلق کنیم.در بسیاری از موارد گفته می شود ما هنگام ساخت شکل های اوریگامی به هیچ عنوان نمی توانیم از چسب یا قیچی استفاده کنیم.اما لازم است بدانید این موضوع بیشتر از اینکه یک قانون باشد به عنوان یک تعهدی که بهتر است آن را رعایت کنیم شناخته می شود و حتی اوریگامیست های ژاپنی هم کمتر بر روی این موضوع تاکید و تعصب دارند.ولی بدیهی است که استفاده نکردن از چسب و برش دادن کاغذ به هنر و توانمندی ما اعتبار می بخشد و جذابیت های آنها را چندین برابر می کند.
تاریخچه اوریگامی
مانند بسیاری از هنرهای باستانی کشورهای مختلف، اطلاعات دقیقی از زمان اختراع و شروع هنر زیبای اوریگامی در دسترس نیست. اما آنچه که مسلم است کاغذ برای اولین بار در سال 100 میلادی توسط وزیر کشاورزی وقت چین اختراع شد و برسی تحقیقات مورخان از این می گوید که تا زدن کاغذ به صورت خیلی محدود از همان سال ها آغاز شده است.سوزاندن خانه های ساخته شده با کاغذ در مراسم تدفین افراد اثباتی بر این ادعا است .
چینی ها که به اختراع خود می بالیدند و حاضر نبودند به راحتی آن را در اختیار دیگران قرار دهند تا 500 سال اسرار تولید کاغذ را نزد خود محفوظ نگه داشتند تا اینکه بالاخره دانش تولید کاغذ توسط راهبان بودایی وارد ژاپن شد و طولی نکشید که ژاپنی ها هم به تولید کاغذ پرداختند.
در سال های ابتدایی کاغذ به عنوان کالایی لوکس و تجملی شناخته می شد و در اختیار اقشار خاصی از جامعه قرار گرفته بود.اما با پایین آمدن هزینه های تولید آن و قرار گرفتن در اختیار عامه ی مردم، تا زدن کاغذ به عنوان یک سرگرمی و تفریح با نشاط فراگیرتر شد تا جایی که حتی آن ها تصمیم گرفتند از این کار در برنامه های فرهنگی و آیینی خود هم استفاده کنند.پروانه های کاغذی نر و ماده ای که در مراسم های ازدواج به عنوان تزیینات بر روی فنجان ها چسبانده می شد نمونه ای از عمق نفوذ این کار در سبک زندگی ژاپنی ها است.
سبک های مختلف اوریگامی
این هنر هم مانند هنرهای دیگر دارای سبک های گوناگون است. دسته بندی های زیر را ببینید:
- کاربردی: برخی از اوریگامی ها برای استفاده واقعی درست می شوند و کاربردهای مهمی دارند (مثلا پاکت نامه، جعبه ها و ظرف ها).
- واقع گرایانه: چند یا چندین مرحله تاکردن کاغذ و کارکردن روی آن برای رسیدن به احجام و اشکال واقعی (مثلا ساخت حیوانات یا قایق با کاغذ).
- ترکیبی: این مدل از اوریگامی نیز مانند مدل چندبخشی است، با این تفاوت که نتیجه نهایی از اتصال چندین حجم غیرمشابه درست می شود.
- مچاله کردن: یکی دیگر از حالت های اوریگامی مچاله کردن کاغذ قبل از تازدن هاست. این سبک حالتی طبیعی به احجام و اشکال نهایی می دهد.
- طبیعی خالص: این سبک نام عجیبی دارد، اما جالب است. در این مدل، فقط با کاغذهای مربعی و تاکردن به شکل دره و کوه به اشکال و احجام نهایی می رسید.
- چندبخشی: برخی از انواع اوریگامی از درست کردن چندین و چند حجم هندسی شبیه به هم به وجود می آیند. در نهایت، این اشکال و احجام به هم متصل می شوند و یک واحد کلی می سازند.
- مینیمالیستی: درست کردن کاردستی هایی که با چند حرکت ساده و مختصر و با ارائه نشانه هایی محدود اما مشخص از هرچیز، نماد و نشانه آن می شوند. در اینجا تأکید بر سادگی است و با حداقل تاکردن کاغذ، شکلی از چیزی درست می شود.
- خیس و مرطوب: در این سبک و مدل، با خیس کردن کاغذ کار پیش می رود. در واقع، کاغذها برای تاشدن با چسبی مخصوص تَر و نم دار می شوند و بعد از اینکه کار تمام می شود، نم از بین می رود و کاغذ خشک می شود و دوام بیشتری برای نگهداری پیدا می کند.
- موزاییکی: این نوع از اوریگامی با تاکردن لبه های کاغذ اشکال و احجام مختلفی تولید می کند. با تکرار الگوی خاصی از تاکردن، در نهایت شکل های دوبعدی یا سه بعدی ایجاد می شوند. معمولا اهالی ریاضی در درست کردن این سبک از اوریگامی ها خبره تر از بقیه اند.
فایده وکاربردهای اوریگامی
- ایجاد ارتباط عاطفی با هنر اوریگامی
- حل آسان معماها با اوریگامی
- رشد نظم و ترتیب بهتر در کارها
- افزایش مهارت دست ها با هنر اوریگامی
- هماهنگی اندیشه و عمل
- اوریگامی جایگزین مناسب برای بازی های کامپیوتری
- ارزان بودن هنر اوریگامی نسبت به سایر هنرها
- زیاد شدن شوق و علاقه به طبیعت و موجودات زنده با اوریگامی
- قابلیت عمومی کردن هنر اوریگامی در جامعه
- اوریگامی جایگزین مناسب برای بسیاری از اسباب بازی های فکری
- داشتن دنیای خیال انگیز و آرام با اوریگامی
- داشتن تمرکز حواس با اوریگامی
- کمک به ساخت الگوهای هنری و صنعتی
- ایجاد صلح بین ملت ها با اوریگامی
- قابل استفاده بودن اوریگامی در همه جا
- استفاده از هنر اوریگامی در خودرو سازی
- ساخت کیسه هوایی برای خودروها با اوریگامی
- ساخت بزرگترین تلسکوپ فضایی جهان با اوریگامی
- استفاده از اوریگامی در ساختمان سازی
- هنر ساخت اشکال هندسی ساختمان ها
- ایجاد تحول در ریاضیات با اوریگامی
فواید اوریگامی برای کودکان
- آموزش مفاهیم پایه مانند اشکال هندسی
- تقویت مهارت های ظریف
- تقویت ماهیچه های کوچک دست
- آموزش مفهوم تقارن
- چگونگی تبدیل یک شکل دو بعدی به سه بعدی
- صبر و شکیبایی
- پایداری و پیگیری در حل مسایل
- آموزش خلاقیت
- تقویت هوش
- تقویت تمرکز
- مهار کردن تنش های روزانه در نتیجه کاهش استرس
- افزایش مهارت حل مساله
- آشنایی با مفاهیم انتزاعی
- تفریح مناسب در گروه های کودک و یا خانواده در جهت اجتماعی تر شدن کودک
- آشنایی با روش های مرحله به مرحله و توالی در کار برای رسیدن به هدف
از چه نوع کاغذی برای ساخت اوریگامی باید استفاده کرد؟
از انواع مختلف کاغذ می توان برای اوریگامی استفاده کرد، البته باید دقت داشته باشید که ساخت الگوهای سنتی تقریباً همیشه با کاغذ مربعی شکل شروع می شود؛ مدل های کمی وجود دارند که از این الگو تبعیت نمی کنند.
کاغذ استاندارد اوریگامی می تواند یک رو یا دو روی رنگی داشته باشد. برای ایجاد بعضی از مدل ها نیاز به کاغذ رنگی دو طرفه نداریم، اما وقتی قرار باشد قسمت داخلی کاغذ در طرح نهایی مشخص باشد، برای رسیدن به نتیجه مطلوب باید از کاغذ دو رو رنگی استفاده کنید. از طرف دیگر کاغذ یک رو رنگی برای مبتدیان کارایی بیشتری دارد چون با استفاده از این کاغذ می توانند تا خوردگی و چین و چروک های کاغذ را بهتر ببینند. کاغذ واشی، که ساخت کشور ژاپن است ایده آل ترین کاغذ برای ایجاد طرح های ظریف اوریگامی است. سایر کاغذهایی که می توانید برای این کار استفاده کنید شامل چیوگامی (کاغذ طرح دار شفاف)، آیزوما (که نوعی کاغذ رنگی است)، شینوازومه (کاغذ طرح دار برجسته) و اونرایو (که کاغذی با طرح اژدها و ابر و باد است) می باشد. همچنین اندازه مناسب توصیه شده برای سایز متوسط این کاغذ 6 اینچ (15 سانتی متر) می باشد.
در ضمن می توانید از ابزارهای دیگری برای این کار کمک بگیرید، مثلاً از یک خط کش برای تمیز در آوردن تا خوردگی ها می توانید استفاده کنید. همچنین می توانید از یک دفترچه یادداشت برای نوشتن نکاتی مربوط به تا خوردگی ها، طرح های پایه و سایر جزئیات استفاده کنید
درست کردن اوریگامی کار لذت بخشی است. برای این کار باید تمرکز و دقت داشته باشید و در نهایت هم به نتیجه ای می رسید که جذاب است و حالتان را خوب می کند.
آشنایی با هنر روبان دوزی
