حرام ابدی در اسلام
ازدواج ارتباط مشروع بین زن و مرد است و ریشه آن به آفرینش انسان باز می گردد و آثاری ماندگار بر زندگی آنان می گذارد. حفظ نسل بشر، سالمت فردی و اجتماعی، فراهم سازی زمینه کمال انسانی و... از ثمره های ازدواج است. دین اسالم برای این مهم حد و مرز خاصی را مشخص نموده است که فراروی از این حد و مرز موجب از هم گسیختن شاکله خانواده ها و بی نظمی در اجتماع خواهد شد. برخی زنان و مردان تا ابد بر هم حرام اند؛ یعنی ازدواج آنان با یکدیگر ممنوع دانسته شده است.
اصطلاح حرام ابدی در ابواب فقهیِ نکاح، طلاق، حج و لعان به کار رفته است. ماده های ۱۰۵۰ تا ۱۰۵۹ «قانون مدنی ایران» به موارد حرمت ابدی اختصاص دارد.
حرام ابدی، در مقابل حرام موقت و به معنای حرام بودن ازدواج مرد و زنی برای همیشه است. اصطلاح حرام ابدی دو کاربرد دارد:
- حرام بودن همیشگی ازدواج با محارم (نَسبی، رِضاعی و سَببی).
- حرام بودن همیشگی ازدواج با غیرمحارمی که ازدواج با آنان جایز است؛ اما در اثر ایجاد موانعی، ازدواج با آنها برای همیشه حرام می شود.
این اصطلاح در ابواب فقهیِ نکاح، طلاق، حج و لعان به کار رفته است. ماده های ۱۰۵۰ تا ۱۰۵۹ «قانون مدنی ایران» به موارد حرمت ابدی اختصاص دارد.
• اولین دسته ی زنانی که ازدواج با آن ها حرام است. محارم هستند که شامل : محارم نسبی، محارم سببی، محارم رضاعی. ازدواج با این 3 دسته از این زنان حرام است.
• اگر مردی با زنی ازدواج کند که قبلا ازدواج کرده و از همسر قبلی خود دختر دارد، و رابطه ی زناشویی بین آن ها صورت بگیرد دختران آن زن برای همیشه به پدرخوانده ی خود محرم می شوند. حتی اگر زن و مرد از هم جدا شوند.
• کسی نمی تواند همزمان با دو یا چند خواهر ازدواج کند. لذا اگر مردی با زنی ازدواج نماید، تا زمانی که از وی جدا نشده نمی تواند با خواهرش ازدواج کند که البته دراین مورد خواهر زن، محرم شرعی که ملزم به رعایت حجاب نیست نخواهد بود بلکه از این جهت نامحرم است.
• زنی که در عده باشد. ازدواج با آن زن حرام است. اگر مردی با علم به این که زنی شوهر دارد یا در عِدّه طلاق یا وفات به سر می برد او را عقد کند ، هم عقد باطل است و هم آن زن تا ابد به او حرام می شود. اما اگر از روی جهالت و نداند آن زن در عده است او را عقد کند، فقط عقد باطل است و می تواند آن را بعد از پایان عقد به عقد خود در آورد. اما اگر از روی جهالت عقد کرده باشند و با هم نزدیکی کرده باشند، آن زن بر او حرام می شود.
• ازدواج کردن در احرام و حج : اگر از روی جهالت در احرام زن و مردی با هم عقد کنند، عقد آن ها باطل است. اما اگر از روی دانایی باشد، نه تنها عقد آن ها باطل است بلکه این دو برای همیشه بر هم حرام می شوند.
• اگر مرد طواف نساء را كه يكى از كارهاى حج است به جا نياورد، زنش كه به واسطه محرم شدن بر او حرام شده بود حلال نمى شود. و نيز اگر زن طواف نساء نكند، شوهرش بر او حلال نمى شود، ولى اگر بعدا طواف نساء را انجام دهند به يكديگر حلال مى شوند.
• سه طلاقه کردن همسر: بنا بر فقه شیعه اگر مردی همسر خود را سه بار طلاق دهد، حق ازدواج مجدد با او را نخواهد داشت مگر پس از مُحَلِّل (کسی با آن زن ازدواج کند و سپس او را طلاق دهد).
• اگر مردی همسر خود را لعان کند ( به او نسبت زنا بدهد و فرزندش را نفی کند ) و این کار را به نزد قاضی ببرد. این دو زوج برای همیشه بر هم حرام می شوند.
• اگر مرد بالغ با پسری لواط کند مادرو خواهر و دختر آن پسر بروی حرام ابدی می شوند ؛ اما مفعول می تواند با مادر وخواهر و دختر آن مرد ازدواج کند.
• اگر مردی، زنی را قبل از آن که به سن بلوغ رسیده باشد، اِفضاء کند، آن زن بر او حرام ابدی می شود. افضا به معنای یکی کردن مجرای بول و حیض است.
• اگر مردی زنی را عقد کند، تا زمان عقد بودن آن زن، خواهر آن زن بر وی حرام می شود و نمی تواند با خواهر زن خود ازدواج کند.
• ازدواج با خواهر زاده و یا برادر زاده ی همسر حرام است.
• اگر با زنى غير از عمه و خاله خود زنا كند، احتياط واجب آن است كه با دختر او ازدواج نكند، اما اگر زنى را عقد کند و با او نزديكى كند بعد با مادر او زنا كند، آن زن بر او حرام نمى شود، و همچنين است اگر پيش از آنكه با او نزديكى كند با مادر او زنا کند، ولى در اين صورت احتياط مستحب آن است كه از آن زن جدا شود.
در صورتی که میان زن و شوهری لِعان صورت گیرد، آن دو برای همیشه بر هم حرام می شوند. لعان نوعی مباهله میان زن و شوهر است که در پی نسبت زنا به زن از سوی شوهرش برای دفع حد و نفی ولد انجام می شود.