نماز نافله صبح چیست؟
نماز نافله همان نماز مستحبی است که در زمان های مخصوصی خوانده می شود و در روایات سفارش زیادی به آن ها شده است. نماز نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود و وقت آن بعد از گذشتن نصف شب به مقدار خواندن 11 رکعت نماز شب است اما احتیاط آن است که قبل از فجر اول نخوانند مگر آن که بعد از نافله شب بلافاصله بخوانند که در این صورت مانعی ندارد.
نماز نافله صبح چگونه خوانده می شود ؟
نماز نافله صبح دو ركعت است: در ركعت اول پس از سوره حمد سوره قل یا ایّها الكافرون و در ركعت دوم پس از سوره حمد سوره توحید را بخواند، و چون سلام داد، به طرف قبله به صورت مرده در قبر به پهلوى راست بخوابد،و گونه راستش را بر روى دست راست بگذارد و بگوید:
اِسْتَمْسَكْتُ بِعُرْوَةِ اللّهِ الْوُثْقىَ الَّتى لاَانْفِصامَ لَها وَاعْتَصَمْتُ بِحَبْلِ اللّهِ الْمَتینِ وَ اَعُوذُ بِاللّهِ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ وَالْعَجَمِ وَ اَعُوذُ بِاللّهِ مِنْ شَرِّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ
چنگ زدم به دستاویز محكمتر خدا،كه گستنى نیست برایش،و تمسّك جستم به رشته استوار خدا،و پناه مىبرم به خدا،از شرّ فاسقان عرب و عجم،و پناه مىبرم به خدا از شرّ بدكاران جنّ و انس.
آنگاه سه مرتبه بگوید:
سُبْحانَ رَبِّ الصَّباحِ فالِقِ الاِْصْباحِ
منزّه است پروردگار بامداد،شكافنده سپیده.
و پنج آیه آل عمران را كه در سطور بعد ذكر میشود بخواند، سپس برخیزد و بنشیند و تسبیح حضرت زهرا علیها السّلام را بگوید.
پنج آیه سوره آل عمران
اِنَّ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ لاَ یاتٍ لاِ وُلىِ الاَْلْبابِ الَّذینَ یَذْكُروُنَ اللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَكَّرُونَ فى خَلْقِ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَكَ فَقِنا عَذابَ النّارِ رَبَّنا اِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النّارَ فَقَدْ اَخْزَیْتهَ وَ ما لِلظّالِمینَ مِنْ اَنْصارٍ رَبَّنا اِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادى لِلاْیمانِ اَنْ امِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُ نُوبَنا وَ كَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الاَْبْرارِ رَبَّنا وَ اتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ وَلاتُخْزِنا یَوْمَ الْقِیمَةِ اِنَّكَ لاتُخْلِفُ الْمیعادَ
به درستى كه در آفرینش آسمانها و زمین،و رفتوآمد شب و روز،نشانه هایى است براى صاحبان خرد،آنانكه خدا را در حال ایستاده و نشسته و پهلو خفته یاد مىكنند،و در آفرینش آسمانها و زمین اندیشه مىنماید،پروردگارا این همه را به ناحق نیافریدى،منزّهى تو،ما را از عذاب دوزخ حفظ كن،پروردگارا هركه تو وارد آتش دوزخ كنى به یقین او را رسوا نمودهاى،و براى ستمكاران یاورى نیست. پروردگارا شنیدم فریاد كنندهاى براى ایمان فریاد مى زند به پروردگارتان ایمان بیاورید،پس ما ایمان آوردیم،پروردگارا گناهان ما را بیامرز،و بدیهاى ما را بپوشان،و ما را همرا نیكان بمیران،پروردگارا آنچه بر رسولانت وعده كردى به ما عنایت كن،و در قیامت ما را رسوا مكن، كه تو هرگز خلف وعده نمی كنى.
نافله صبح چه زمانی خوانده می شود؟
نماز نافله صبح باید قبل از نماز صبح و در واقع به اندازه زمان یازده رکعت نماز (نافله شب) پس از نیمه شب خوانده شود. اگرچه بهتر است که این نماز دقیقاً قبل از نماز صبح و پس از فجر اول خوانده شود، خواندن آن بلافاصله پس از نماز شب نیز مانعی ندارد. برخی از مراجع تقلید در مورد زمان نافله صبح توصیه کرده اند: اگر خواندن آن تا پدیدار شدن سرخی طلوع خورشید به تاخیر افتاد، بهتر است ابتدا نماز صبح خوانده شود.
فضیلت های نماز نافله
تأکید فراوانی در دین اسلام برای خواندن نمازهای مستحبی شده و ثواب های بسیاری دارد. نماز شب در بین نمازهای مستحبی، فضیلت بیشتری دارد.
در مورد اهمیت نافله از معصومین( ع) روایات فراوانی ذکر شده که در ادامه عبارتند از:
« إِیّاکُمْ وَ الْکَسَل. إِنَّ رَبّكُمْ رَحیمٌ یَشْكُرُ الْقَلیلَ. إِنَّ الرَجُلَ لَیُصَلّی رَکْعَتَینِ تَطَوُّعاً یُریدُ بِهِما وَجْهَ اللهِ فَیَدْخُلُهُ اللهُ بِهِما الْجَنَّةَ ( ترجمه: امام صادق( ع) فرمود:« بر شما باد دوری از تنبلی و کسلی! همانا پروردگار شما مهربان است و چیز کم را سپاس و شکر می گوید. همانا مردی برای رضا و خشنودی خدا دو رکعت نماز مستحبّی به جا می آورد و خداوند بخاطر خواندن همان دو رکعت او را داخل بهشت می کند.»
نمازهای نافله در بعضی روایات، باعث میشود که نقص نمازهای واجب جبران شود. همچنین از امام باقر( ع) روایتی نقل شده است:« ...وَ إِنَّمَا أَمَرْنَا بِالنَّافِلَةِ لِیَتِمَّ لَهُمْ بِهَا مَا نَقَصُوا مِنَ الْفَرِیضَة؛ همانا ما به نمازهای نافله امر شدیم تا به واسطه آن ها نقص نمازهای واجب جبران شود.»
فضیل بن یسار به نقل از امام جعفر صادق ( ع) فرمود:« مجموع تعداد رکعت های نماز های واجب و نافله، پنجاه و یک رکعت می باشد. دو رکعت نافله عشاء یک رکعت محسوب می شود که درحالت نشسته خوانده می شود. تعداد رکعت های نمازهای واجب، هفده رکعت است در حالی که تعداد رکعت های نمازهای نافله، سی و چهار رکعت است»