آشنایی با نماز نافله و فواید آن

نافله های روزانه چیست؟

هر یک از نمازهای واجب روزانه برای خود چند رکعت نافله دارند که قبل یا بعد از آن ها خوانده می شوند. تعداد رکعات نافله های روزانه در غیر روز جمعه، ۳۴ رکعت است.

معنی نافله

نافله به کار مستحبی و کار نیکو، که بر انسان واجب نیست، گفته می شود. هم چنین به معنی نوه، غنیمت و عطاء نیز آمده است.در اصطلاح فقهاء بیشترین استعمال نافله در نمازهای مستحبّی است.

نافله های روزانه چگونه خوانده میشد؟

نمازهای مستحبی همان نماز نافله، به صورت دو رکعت، دو رکعت و هر دو رکعت با یک تشهد و سلام خوانده می شود، مگر در مورد نماز مخصوصی که با دلیل، طور دیگری خوانده می شود، مانند نماز وتر که نماز یک رکعتی است و یا نماز شب عید غدیر که 12 رکعت می باشد. در این نماز بعد از هر دو رکعت باید تشهد خوانده و برخیزید و در پایان رکعت دوازدهم، با ذکر سلام نماز را تمام کنید. (سید بن طاوس، اقبال الاعمال، 1367ش، ص452)

نمازهای نافله روزانه هم به صورت دو رکعتی خوانده می شوند، یعنی نماز نافله ظهر یا عصر، 4 نماز دو رکعتی؛ و نماز نافله شب پنج دو رکعتی و یک یک رکعتی می باشد.

نماز نافله را می توان مانند سایر نمازهای مستحبی هم به صورت نشسته و هم به صورت ایستاده خواند. اما بهتر است که نمازگزار اگر بنا باشد که نافله را نشسته بخواند، دو رکعت نافله نشسته را یک رکعت حساب کند و به جای 8 رکعت، 16 رکعت به صورت دو رکعتی بخواند. (نجفی، جواهر الکلام، 1367ش، ج7، ص52؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، 1390ق، ج1، ص137)

زمان و تعداد نماز نافله های روزانه

به غیر از روز جمعه، نافله ها، سی وچهار رکعت می باشند.

نماز نافله ظهر:8 رکعت؛ زمان نافله ظهر همان وقت نماز واجب ظهر است و پیش از نماز واجب ظهر خوانده می شود.

نماز نافله عصر:8 رکعت ؛ زمان نافله عصر همان وقت نماز واجب عصر است و پیش از نماز واجب عصر خوانده می شود.

نماز نافله مغرب:4رکعت؛ زمان نافله مغرب همان وقت نماز واجب مغرب است و بعد از نماز مغرب خوانده می شود.

نماز نافله عشاء:2رکعت؛ چون دو رکعت نافله عشاء نشسته خوانده می شود یک رکعت حساب می شود. وقت نافله عشاء همان وقت نماز واجب عشاء است و بعد از نماز عشاء خوانده می شود.

نماز نافله شب (نماز شب):11 رکعت. هشت رکعت از آن به عنوان نماز شب، دو رکعت نماز شَفع و یک رکعت نماز وِتر است. وقت نافله شب از نصف شب تا اذان صبح است.

نماز نافله صبح:دو رکعت است. نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود.

اما در روز جمعه 4 رکعت نماز به شانزده رکعت نافله ظهر و نافله عصر افزوده می شود. (توضیح المسائل امام الخمینی ج1، ص425، مسئله 746؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، 1390ق، ج1، ص135-136)

نافله های روزانه در سفر

نافله های روزانه ای که نماز واجبشان در سفر شکسته خوانده می شوند مثل نماز ظهر و عصر، ساقط شده و نباید خوانده شوند، بنابراین نافله ظهر، عصر و عشاء در سفر ساقط شده و نافله شب، صبح و مغرب را می توان به جا آورد.

فضیلت و اهمیت نماز های نافله

امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: بر شما باد دوری از تنبلی و کسلی! همانا پروردگار شما مهربان است. که چیز کم را سپاس و شکر می گوید. همانا مردی برای رضا و خشنودی خدا دو رکعت نماز مستحبّی بجا آورد خداوند به خاطر خواندن این دو رکعت مستحبّی او را داخل بهشت می کند.

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: خداوند متعال می فرماید پیوسته بنده من به سبب نوافل به من نزدیک می شود در حالی که خالص برای من است تا این که او را دوست می دارم، پس هنگامی که او را دوست داشتم گوش او می شوم که با آن می شنود و چشم او می شوم که با آن می بیند و دست او می شوم که با آن انتقام می گیرد و اگر از من حاجتی بخواهد به او می دهم و اگر از چیزی به من پناه آورد، او را پناه می دهم.

امام سجاد علیه السلام فرمودند: حق تعالی جبران خواهد فرمود نقصان نمازهایتان را به نماز های نافله.

علمای بزرگی مثل آیت الله العظمی سیداحمد خوانساری (ره) به نماز های نافله اهمیت بسیار زیادی می دادند چنانکه ایشان ۱۰۰ سال عمرکردند و تا آخر عمر نوافل را ایستاده به جای می آوردند، با آنکه اواخر عمر بسیار پیر شده بودند، ولی نسبت به نوافلش مقید بود و ایستاده هم می خواند.

آشنایی با نحوه خواندن نماز وتیره یا نافله عشا