آشنایی با تاریخچه شوتینگ بریک

کلمه ی Break یا Brake به معنای شکستن و یا ایستادن است و در قرن نوزدهم به کالسکه های مخصوصی اطلاق می شد که اسب های وحشی و سرکش را برای کشیدن کالسکه آماده کرده و رام می کردند.این واژه به تدریج به نوع مخصوصی از کالسکه های سریع و قوی تغییر ماهیت داد.در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم شکارچیان برای خود کالسکه هایی می ساختند که دارای مشخصه هایی به شرح ذیل بودند:

• فضای نشستن برای چهار تا شش سرنشین
• در دهه ی شصت تعداد محدودی اتومبیل سفارشی و گران قیمت برای شکارچیان شاخته می شد که مشخصه آنها فضای داخلی راحت ، بدنه ای شبیه استیشن ها و قابلیت های حرکتی مناسب بود.
• سازندگان خودرو های لوکس هرازگاهی برای گیج کردن خریداران از این اصطلاح برای نام بردن استیشن واگن خود استفاده می نمایند.

خودرو هایی مانند بنز CLS دارای مدل شوتینگ بریک هستند.حتی به فراری مدل FF نیز شوتینگ بریک گفته می شود.

تاریخچه شوتینگ بریک

تاریخچه ی واژه ی شوتینگ بریک به سال ۱۸۹۰ میلادی بازمی گردد و در ابتدا به عنوان یک کالسکه که به منظور حمل ونقل مورد استفاده قرار می گرفت توصیف می شد. تاریخچه ی تکامل این واژه قدری مبهم است اما پیش از آنکه واژه های خودروی استیت یا استیشن به صورت گسترده بکار رود واژه ی شوتینگ بریک بود که برای این نوع از بدنه ها بکار می رفت. خودروهای استیشن در فرانسه با نام break de chasse شناخته می شوند که به معنی تفریح شکاری می باشد.
شوتینگ بریک هایی که به خاطر اهداف ورزشی مورد استفاده قرار می گرفتند از اواخر دهه ی ۴۰ میلادی ظهور کردند و برای حمل مهمان ها و اسباب و وسایل آن ها بکار رفتند. از آنجایی که این دست خودروها افراد را بین خانه ها و املاک estate جابجا می کردند بنابراین واژه ی خودروی استیت به آن ها اطلاق شد. در دهه ی ۶۰ و ۷۰ میلادی شاهد افزایش تعداد خودروهای شوتینگ بریک دو درب بودیم اما این خودروها در دهه ی ۹۰ میلادی به محاق رفتند و تا چند سال بعد خبری از آن ها نبود تا اینکه یکی از شاخص ترین خودروهای شوتینگ بریک یعنی شورولت نومد در سال ۲۰۰۴ ظهور یافت. در کل تعریف کاملاً مشخصی برای واژه ی شوتینگ بریک وجود ندارد اما در کل چنین خودروهایی را یک استیشن دو درب اسپورت می دانند.

ادغام شوتینگ بریک و استیشن واگن

در دهه ۱۹۳۰ میلادی، واژه شوتینگ بریک در انگلستان به صورت موازی با کلمه خودرو استِیت (State Car) یا همان استیشن واگن (Station Wagon) به کار گرفته شد. از آن پس خودروهای شوتینگ بریک برای مدت زمانی طولانی از بازار خودرو جهان ناپدید شدند و کاربرد روزمره و خانوادگی این دست خودروها، جایگزین هدف ورزشی و جنبه لوکس گرایی آن ها شد.از آن پس در دوران کلاسیک و مدرنیته، واژه شوتینگ بریک از سوی خودروسازان برای خودروهایی به کار گرفته شده که ساختاری ترکیبی، متشکل از دو کلاس کوپه (دو در) و استیشن داشتند. از این رو، این دست خودروها به ذات، خاص تر و گران قیمت تر از نسخه های تولیدی تیراژ انبوه معمولی خود بودند.

تعریف جهانی

با وجود این که مدت زمان قابل توجهی از ورود واژه شوتینگ بریک به صنعت خودروسازی جهان می گذرد، جالب است بدانید که عملا هیچ تعریف واضح و مشخصی برای توصیف این دست خودروها وجود ندارد.طی گذر زمان تعاریف مختلفی برای این دست خودروها ارائه شد. به عنوان مثال، یک تعریف بیان می دارد که یک خودرو شوتینگ بریک، عملا یک استیشن واگن دو در است که بر ترکیب کوپه و استیشن آن اشاره دارد. چیزی مابین یک واگن و یک کوپه. تعریفی دیگر، از واژگانی چون یک واگن اسپرت با ساختاری دو در به همراه فضای انتهایی بزرگ برای این دست خودروها استفاده کرده است.در تعریف دیگری اینچنین آمده است که یک شوتینگ بریک ساختار ظاهری زیبا و جذاب دارد و اگرچه به دلیل داشتن تنها دو صندلی، در حد یک کوپه در استفاده روزمره ناکارآمد است، اما با افزودن ردیف دوم نشیمن در بخش عقب، ضمن ارائه فضایی بزرگ تر، کاربری خودرو برای حمل تعداد بیشتر نفرات در استفاده روزمره را افزایش می دهد.

شوتینگ بریک در دوران کلاسیک

از دهه ۱۹۶۰ میلادی، شوتینگ بریک با داشتن زادگاهی بریتانیایی، مجدد از سوی خودروسازان نامی انگلستان به دنیای خودروسازی بازگشتند. در نتیجه از نامدارترین نسخه خودروهای شوتینگ بریک، می توان به استن مارتین DB5 شوتینگ بریک اشاره کرد که بین سال های ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۱، بر پلتفرم و ساختار طراحی DB5 کوپه به اجرا در آمد. این نسخه، رسما نمونه کشیده و استیشن واگن نسخه کوپه DB5 بود که در بخش انتهایی خودرو، فضای قابل توجهی برای حمل اسلحله، طعمه، لاشه شکار و انواع نوشیدنی و تفریحات بود.

با داشتن زادگاهی اروپایی، سایر خودروسازان اروپایی نیز به تولید این دست خودروها روی آوردند. یکی از برترین این مثال ها، خانواده ولوو 1800ES است که در حقیقت نسخه استیشن واگن و کشیده تر نمونه کوپه 1800S است. خودروهای دیگری از جمله رلیانت اسکیمیتار GTE و حتی بی ام و Z3 کوپه نیز با المان هایی مشابه ساخته شدند، اما به هنگام عرضه، هیچ یک از آنها به عنوان شوتینگ بریک به بازار فروش معرفی نشدند. اما از مشهورترین خودروهای کلاس در دوران کلاسیک باید به استن مارتین ویراژ (Virage) شوتینگ بریک، لامبورگینی 400GT Flying star II، فراری 365 GTB/4 دیتونا شوتینگ بریک، جنسن GT و لانچیا بتا HPE اشاره کرد.این سبک طراحی تنها محدود به بازار اروپا نماند. آمریکایی ها نیز در دوران کلاسیک تعداد اندکی خودروهای شوتینگ بریک را به تولید رساندند که به دلیل محبوبیت بیشتر خودروهای کوپه، سدان یا حتی مینی ون در این بازار پهناور، آنچنان که باید مورد استقبال قرار نگرفتند.

بهترین مثال های آمریکایی در این زمینه را پونتیاک فایربرد ترنس اِمِریکن (ترنزم) Kammback و فورد ماستنگ شوتینگ بریک (ماستنگ واگن) تشکیل می دهند. اولین سری ترنزم Kammback بر فیس لیفت دوم نسل دوم پونتیاک فایربرد ارائه شد که ضمن داشتن ساختاری کوپه، بخش انتهایی کشیده تر و واگن مانند با شیشه های جانبی باز شونده رو به بالا داشت و ساختار شوتینگ بریک پونتیاک ترنزم در نسل سوم نیز ارائه شد. این در حالی بود که نسخه شوتینگ بریک ماستنگ ابتدا بر نسل اول ماستنگ در دهه ۱۹۶۰ میلادی عرضه شد که ساختاری بسیار شبیه تر به استیشن واگن با در سوم باز شونده رو به پایین داشت.

شوتینگ بریک در دوران مدرنیته

در دوران مدرنیته قرن بیست و یکم، حضور خودروهای شوتینگ بریک نقش پررنگ تری به خود گرفت. شورولت با ارائه مفهومی نومَد (Nomad) و آئودی با ارائه مفهومی شوتینگ بریک در سال ۲۰۰۴، روح تازه ای به این کلاس بخشیدند. این روح با ورود خودروهای متنوع تری در سال های بعد، نظیر مفهومی رنو آلتیکا، کرایسلر (داج) مگنوم، کادیلاک CTS-V واگن، فیسکر کارما، مینی کلاب من، مرسدس بنز CLS شوتینگ بریک، کالاوی اِروواگن (Callaway AeroWagon/کوروت C7 شوتینگ بریک) و فراری FF، رنگ و بوی قوی تری پیدا کرد.

در میان این مثال ها، خودروهایی چون مرسدس بنز CLS شوتینگ بریک، کادیلاک CTS-V واگن و کرایسلر مگنوم، با داشتن ساختاری پنج در (بجای سه در بر اساس تعریف کلی شوتینگ بریک)، با ساختار و سبک طراحی جهانی شوتینگ بریک در تضاد کامل بودند. با این وجود هیچ چیز جلودار خودروسازان نبود تا با ارائه محصولاتی مدرن در چهارچوب تعریف شوتینگ بریک، از ارائه چنین خودروهایی دست بکشند.محبوبیت نسبی و خاص بودن این دست خودروها تاجایی بالا گرفت که با ارائه محصولات کوپه قدرتمند، مخصوصا از خودروسازان آمریکایی، رندرهای (Render/تصاویر تدوین شده) بسیاری بر اساس آن ها به فضای مجازی اینترنت راه یافت. در این میان محبوب ترین و مشهور ترین این رندرها شامل تصاویر تدوین شده داج چلنجر، داج چارچر، فورد ماستنگ، داج وایپر، شورولت کوروت و انواع خودروهای اروپایی حتی نمونه های مختلف فراری است.

شوتینگ بریک در برابر استیشن واگن

شاید بر اساس تعاریف و توضیحات بالا، نیاز به توضیح بیشتر نباشد که غالب خودروهای شوتینگ بریک جدا از ساختار سه در (کوپه در ترکیب با واگن)، بیشتر به گروه خودروهای لوکس و گران قیمت اختصاص دارند. ویژگی بارزی که از ابتدا، خودروهای شوتینگ بریک را از خودروهای استیشن واگن جدا می کرد، ویژگی لوکس و هزینه بردار بودن تفریح شکار و تیراندازی بود که غالبا از سوی قشر ثروتمند جامه انجام می گیرد.در نتیجه خودروهای استیشن واگن، سوا از تعداد درها، در قیمت پایین تر و کاربری خانوادگی روزانه خود با خودروهای شوتینگ بریک در تمایز هستند. از این رو، شوتینگ بریک ها معمولا خودروهایی گران قیمت تر، لوکس تر، اسپرت تر و خاص تر و معمولا در تیراژ تولید به مراتب پایین تر از نسخه های مشابه کوپه یا استیشن واگن خود هستند.

نتیجه گیری

با این اوصاف، خودروهای شوتینگ بریک و استیشن واگن در دنیای امروزی، به سختی از یکدیگر تشخیص داده می شوند. با تلاش برای افزایش کاربری خودروهای شوتینگ بریک به منظور کسب سهم بیشتر از بازار فروش، این دست خودروها را معمولا باید با ویژگی های لاکچری و اسپرت گرایی آن ها از برادران ارزان قیمت و معمولی تر خود (استیشن واگن ها) تشخیص داد.در عمل اختلاف میان شوتینگ بریک و استیشن واگن در دنیای امروزی صنعت خودروسازی جهانی، بسیار مینیمال و در حاله ای از رنگ خاکستری نهفته است.

آشنایی با تاریخچه گواهینامه رانندگی