ارومیه یکی از کلان شهر های ایران است که در شمال غربی در منطقه آذربایجان واقع شده است. ارومیه که مرکز استان آذربایجان غربی است دومین شهر پر جمعیت در شمال غرب کشور محسوب می شود. ارومیه در غرب دریاچه ارومیه با ۱۳۳۲ متر، در دامنه کوه سیر و در میان دشت ارومیه قرار دارد. اگر قصد خرید بلیط هواپیما برای ارومیه را دارید؛ بد نیست بدانید که آب و هوای ارومیه در تابستان نسبتا گرم و در زمستان سرد است. این شهر جاذبه ها طبیعی تاریخی بسیاری برای گردشگری دارد. یکی از جاذبه ها که اکثر گردشگران در هر شهری به بازدید از آن علاقه دارند، مراکز خرید و بازار ها است. امروز می خواهیم با هم بازار ارومیه را بهتر و بیشتر بشناسیم، با ما همراه باشید.
معرفی بازار ارومیه
بازار ارومیه یکی از دیدنی ترین مکان های گردشگری ارومیه که در بافت قدیمی شهر در جنوب شرقی ارومیه ما بین خیابان های امام و بعثت قرار دارد. با توجه با اینکه مراکز خرید بسیاری در ارومیه مشغول به فعالیت هستند، اما هنوز بیشتر افراد بازار ارومیه را که با معماری ساده، ارزش های تاریخی، معنوی و فرهنگی ارومیه را به نمایش گذاشته است، برای خرید انتخاب می کنند. بازار ارومیه در حدود ۶۰ هزار مترمربع مساحت دارد و حدود ۱۰۰۰ واحد مغازه با کاربری های متفاوت را در خود جای داده است.
مشخصات بازار ارومیه
این بازار وسیع حدود ۶۰ هزار مترمربع مساحت دارد؛ طی سال های گذشته بافت قدیمی بازار بدون استفاده مانده و تحت مراقبت قرار دارد. بازار تاریخی ارومیه جایگاه ۱۰۰۰ باب مغازه (آمار حدودی) با محصولات متنوع است. در دل این بازار تاریخی پنج حمام قدیمی، هفت تیمچه (کاروانسرای کوچک) و سرای بزرگ وجود دارد.این بازار از دوران صفویه تاکنون از مکان های پررونق و مهم شهر ارومیه به حساب می آید. از کالاهای سنتی گرفته تا صدای زرگری در این بازار تاریخی دیده و به گوش شنیده می شود. کسب وکارهای زیادی در بازار فعالیت دارند که از مهم ترین آن ها می توان مس گری، چاقوسازی، کفاشی، بلورفروشی، بذرفروشی، بزازی و عطاری را نام برد.
تاریخچه بازار ارومیه
بازار ارومیه که یکی از قدیمی ترین آثار تاریخی ارومیه محسوب می شود، در دوره صفویه ساخته شد. این بازار که در مرکز شهر و کنار مسجد جامع ارومیه قرار دارد، هنگام ساخت به بزرگی امروز نبود. در دوران زندیه و قاجاریه بر وسعت و بخش های بازار افزوده شد.
در زمان شکل گیری بازار ارومیه، روستاهای اطراف شهر برای عرضه و تقاضای محصولات مورد نظر خود به این مکان مراجعه می کردند. وجود مسجد و حمام در کنار بازار تاریخی ارومیه نشان دهنده پویایی این بخش از شهر در زمینه فعالیت های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و دیگر کارکردهای بازارهای سنتی ایران در عصر خود بوده است. عمده واردات در زمان های گذشته نفت بود که با شتر از قفقاز به بازار تجاری خوی و از آنجا به بازار ارومیه و تبریز انتقال داده می شد.
بخش های مختلف بازار ارومیه
بازار ارومیه در حدود ۶۰ هزار متر مربع مساحت دارد که بافت قدیمی آن امروزه تحت مراقبت و بهسازی است. این بازار بالغ بر ۱۰۰۰ مغازه با کارکردهای مختلف و متنوع، هفت تیمچه و سرای نسبتا بزرگ، پنج حمام قدیمی و یک باب مسجد معروف به مسجد جامع را در خود جای داده است.امروزه با عبور از در اصلی بازار، ابتدا مغازه های لبنیات فروشی به چشم می خورند و بعد می توان وارد راسته زرگرها شد. با گذشتن از این راسته، فرش های ابریشمی اصیل در بازار شهر توجه ها را به خود جلب می کنند. در طول مسیر این زیبایی معماری بازار ارومیه است که چشم ها را به سمت خود سوق می دهد. حمام قراچه که نادرشاه افشار در آن استحمام کرده و طی ماجرایی دستور نابینایی دو چشم یکی از افرادش را داده است، در کنار حمام های تجلی و قائم، از دیگر بخش های این بازار تاریخی هستند که در سال های اخیر مرمت و بازسازی شده اند. سرای شجاع الدوله و سرای حاج ابراهیم که در کنار کاروان سرا و در شمال مسجد جامع قرار دارند، از دیگر بخش های جذاب این بازار سنتی به حساب می آیند.
راسته های بازار
از جمله کارکرد مغازه های این بازار می توان به مسگری، زرگری، چاقوسازی، فرش فروشی، بلور فروشی، کفاشی، عطاری، بزازی و... اشاره کرد که از راسته های پررونق مجموعه تاریخی بازار ارومیه هستند. همچنین در این بازار محصولات و کالاهایی نظیر لبنیات محلی، طلا و جواهر، پارچه و پوشاک، ظروف مختلف، کیف و کفش چرم و... نیز به فروش می رسد.
- راسته مسگرها : هر زمان به بازار ارومیه رفتید، حتما از راسته مسگرها دیدن کنید. این بخش از شلوغ ترین راسته های بازار و یکی از محبوب ترین جاذبه های آن به شمار می آید. در این راسته ظرف های خوش رنگ مسی در اندازه های مختلف دیده می شود که توسط مسگرهای ماهر ساخته شده اند.
- راسته لبنیات فروشی: یک راسته خوشمزه و پرطرفدار در بازار تاریخی ارومیه وجود دارد که طرفداران محصولات لبنی با ورود به آن با طیف وسیعی از مغازه های فروش لبنیات روبه رو می شوند. محصولات لبنی این بازار بیشتر به روش سنتی ارومیه تهیه می شوند.
- راسته عطاران: کوه های رنگی با عطروبوی دوست داشتنی در راسته عطاران یکی از زیباترین بخش های بازار را تشکیل می دهند. این ادویه ها برای مصارف خوراکی، درمانی، آرایشی و بهداشتی استفاده می شوند. همچنین انواعی از صابون و شامپوهای گیاهی در این محل به فروش می رسد.
- راسته کفش فروشی: غیرممکن است کسی با کفش سروکار نداشته باشد. پس اگر به دنبال جایی هستید که تنوع کفش بالایی داشته باشد، راسته کفاشان بازار ارومیه گزینه خوبی است. در این مغازه ها برای همه رده سنی کفش وجود دارد.
- راسته بلورفروشی: اهالی ارومیه برای خرید بلوریجات همیشه یک مقصد اصلی دارند و آن راسته بلورفروشی بازار تاریخی ارومیه است. بلورهای باکیفیت و زیبایی در مغازه های این راسته وجود دارند که با دستان بااستعداد بلورسازان ارومیه ای ساخته شده اند.
- راسته پارچه فروشان: در یکی از راسته های بازار انواع پارچه های رنگین مناسب با هر سلیقه ای با جنس های متنوع وجود دارد. اگر به فکر تهیه سوغاتی برای نزدیکان هستید، می توانید پارچه بخرید.
- راسته چاقوفروشان : هر چاقویی که فکر می کنید در راسته چاقوفروشان پیدا می شود. کسبه های این راسته انواع چاقو و ساطور با کاربردهای متفاوت را برای فروش دارند.
- راسته زرگرها: یکی از محبوب ترین زیورآلات بانوان ایرانی، طلا است. طلاهای این بازار بیشتر به سلیقه مردم ارومیه ساخته شده اند و ظاهر چشمگیر و درشت آن ها از چشم هیچ کس دور نمی ماند.
- راسته فرش فروشان: فرش های خوش نقش ونگار و سنتی راسته فرش فروشان، حس وحال بی نظیری به محیط بازار داده است. اگر اهل فرش های دست بافت هستید، فرش های زیبایی در این راسته به فروش می رسد.
ویژگی های معماری و جاذبه های تاریخی بازار ارومیه
بنایی عظیم با آجرهای قرمزرنگ، معماری گنبدی شکل و طاق های بلند از زیبایی های بازار تاریخی ارومیه هستند که بسیاری از گردشگران را به این نقطه از ارومیه می کشاند. این سازه به سبک معماری صفویه بنا شد؛ در دوره قاجار بنای بازار گسترش یافت و تغییراتی در آن ایجاد شد. معماری بازار با اینکه ساده است، ولی جذابیت و شکل سنتی آن را نمی توان نادیده گرفت.
سقف های گنبدی پشت یکدیگر قرار گرفته اند تا بازار ارومیه به شکلی با شکوه پدیدار شود. ورودی بازار یک طاق بزرگ و چندین طاق کوچک وجود دارد که نماد اصالت و تاریخ ارومیه را به وضوح نشان می دهد. اگر به داخل بازار بروید، وجود سنگ فرش روی زمین، دیوارهای آجری و سقف گنبدی شکل بازار ارومیه بی تردید هوش از سرتان خواهند برد.
برای زیبایی هرچه تمام تر، هر یک از گنبدهای موجود در داخل بازار با طاق زینت داده شده اند و اثری چشم نواز به معرض دیدگان قرار داده اند. بعد از اینکه از تماشای سقف دل کندید به بازدید از سراها و تیمچه ها دل بدهید که هر کدام لذت خاص خودش را دارد. بازار تاریخی ارومیه با ۱۰۰ متر طول و ۳۰۰ متر عرض به شکل مستطیل احداث شده است.
طی سالیان گذشته، قسمت هایی از این بازار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته، ولی شکل سنتی و معماری آن حفظ شده است. نکته جالبی که در معماری بنای بازار ارومیه به چشم می آید، ساده بودن سبک معماری است و تکنیک های هنری مثل گچ کاری، سنگ کاری، کاشی کاری و درب های قدیمی دیده نمی شود.
آدرس و مسیر دسترسی به بازار ارومیه
بازار ارومیه در قلب شهر در یکی از قدیمی ترین محله های ارومیه واقع شده است. موقعیت مکانی خوب بازار، دسترسی به اکثر نقاط ارومیه به لطف موقعیت مکانی عالی بازار ارومیه بسیار آسان است. بازار با میدان اصلی ارومیه تنها چند دقیقه فاصله دارد. هر کجا از شهر که هستید، با استفاده از وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس و تاکسی به میدان اصلی ارومیه بروید. درآخر با پیاده روی چند دقیقه ای خودتان را به بازار تاریخی ارومیه برسانید.
آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، مابین خیابان امام و بعثت
در این مطلب از مجله گردشگری ساعد نیوز، سوار بر بال قلم، به سوی شهر دوست داشتنی ارومیه سفر کرده و با بازارچه ی سنتی آن آشنا شدیم. اگر قصد خرید بلیط قطار ارومیه یا سفر به این شهر به طرق دیگر را در سر دارید، پیش از هر کاری ابتدا راهنمای سفر ارومیه را مطالعه کنید تا چراغ راه شما برای تجربه سفری منحصر به فرد و خاطره انگیز در این شهر باشد.اگر تجربه گشت و گذار و خرید در مجتمع های تجاری، پاساژ ها و بازار های این شهر را داشته اید، کدام مرکز خرید را به مخاطبان ما پیشنهاد می کنید؟
آشنایی با بازار تاریخی قیصریه اصفهان
