به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از دلگرم ،امروزه بسیاری از پدرها و مادرها نگران پدیده ای به نام «بلوغ زودرس» در فرزندانشان هستند و این که می خواهند بدانند با این پدیده، چگونه باید برخورد علمی و درست داشته باشند.
ظاهر شدن علائم بلوغ از نظر جسمی و هورمونی در دختران قبل از 8 سالگی و در پسران قبل از 9 سالگی، بلوغ زودرس نامیده می شود.
بلوغ در دختران با بزرگ شدن سینه ها و شروع عادت ماهانه ظاهر می شود و در پسران با افزایش شهوت که به شکل اختلالات رفتاری تظاهر می کند.
چرا بلوغ زودرس مهم است؟
بلوغ زودرس از دو جنبه اهمیت زیادی دارد:
-جنبه اول :علت ایجاد کننده آن است که پزشک متخصص با انجام آزمایش های لازم و پیگیری های منظم و دقیق نوجوان، در طی مدت طولانی به دنبال علت ایجاد آن می گردد.
-جنبه دوم: اثرات بلوغ زودرس، رشد قدی و تاثیرات روانی در نوجوان است.
علل بلوغ زودرس چیست؟
در بیشتر دخترها، علت خاصی برای بلوغ زودرس دیده نمی شود و بیشتر جنبه خانوادگی دارد و در سایر افراد خانواده (مادر یا خواهران) نیز چنین حالتی دیده می شود، ولی در مواردی، بیماری های مهم دستگاه عصبی مرکزی مثل تومورهای مختلف، عفونت و التهاب مغز یا ضربه به جمجمه می تواند این حالت را ایجاد کند.
گاهی کیست های تخمدانی با تولید هورمون های جنسی زنانه، باعث بلوغ زودرس می شوند.در پسرها حالت سرشتی کمتر دیده می شود و بیماری های زمینه ای مثل تومورهای سیستم عصبی مرکزی بیشتر شایع است.کودکان مبتلا به بلوغ زودرس، در ابتدا بلندتر از همسالان خود هستند، ولی در نهایت قد کوتاه تری خواهند داشت
راه های تشخیص علت بلوغ زودرس
-تصویربرداری سر به صورت رادیوگرافی در تشخیص کمک کننده است.
-در این کودکان (پسر یا دختر) بررسی مغز با MRI حتما انجام می شود.
-سونوگرافی از تخمدان ها و شکم و بررسی آزمایشگاهی هورمون های مختلف و نیز تعیین سن استخوانی -انجام می شود.
-در صورت طبیعی بودن معاینات و آزمایش ها، حتما باید هر 6 ماه یک بار توسط پزشک بررسی انجام شود.
عوارض بلوغ زودرس
-با بلوغ زودرس، کودکان در مقابل استرس های جوانی قرار می گیرند و نمی دانند چه کار باید کنند. این کودکان از نظر جسمی تظاهرات بلوغ را دارند، ولی تجربه کافی را ندارند.
-دختران با ظاهر شدن علائم عادت ماهانه ممکن است دچار مشکلات روحی شوند.
-در هر دو جنس به دلیل افزایش شهوت، رفتارهای ناهنجار شیوع دارد.
علائم و نشانه های بلوغ زودرس
در دختران علائم ابتدا با بزرگ شدن سینه ها ظاهر می شود و بعد از آن موهای نواحی از بدن که غدد جنسی در آنها وجود دارد، دیده می شوند، مانند دستگاه تناسلی و زیربغل یا حتی گاهی اطراف سینه ها. عادت ماهانه نیز در مرحله نهایی است. اطراف نوک سینه ها تیره و ضخیم می شود و نوک سینه ها جلو می آید. جوش نیز در صورت این کودکان افزایش می یابد.
در پسران اولین علامت، بزرگ شدن بیضه و سپس بلوغ دیگر اجزای اندام تناسلی است.قد این کودکان ابتدا بلندتر از همسن های خودشان است. صدای این کودکان ضخیم می شود و موهای صورت به شکل زودرس ظاهر می شوند.
آیا درمان بلوغ زودرس لازم است؟
هنگامی که بلوغ در سنین پایین شروع شود، رشد قدی کودکان بیشتر می شود و به نسبت کودکان همسن خود، قد بلندتری خواهند داشت، ولی پس از 2 یا 3 سال، رشد قدی متوقف می شود و آنها در نهایت بزرگسالان کوتاه قدی خواهند شد. از نظر شکل جسمی و ظاهری بدن نیز ممکن است مشکلاتی دیده شود. به علاوه، از نظر روانی نیز این کودکان دچار مشکلات زیادی خواهند شد.
رشد سینه ها یا ایجاد قاعدگی در دختران کم سن یا رویش موهای صورت و کلفتی صدا در پسران کم سن در مقایسه با سایر همسالان خود، باعث بروز اضطراب شدید در این کودکان و والدین آنها می شود.بنابراین درمان باید بسیار زود شروع شود (قبل از سن استخوانی 12 سال برای دختران و 13 سال برای پسران) .
در صورت موفقیت، پزشک درمان را تا رسیدن کودک به سن طبیعی بلوغ ادامه می دهد و سپس قطع می کند تا بلوغ به طور طبیعی پیش برود.
در واقع، آگاهی والدین از نشانه های بلوغ زودرس و مراجعه زود و به موقع، موفقیت درمان را به دنبال دارد.
نکته مهم این است که هوش این کودکان طبیعی و حتی در مواردی بالاتر از کودکان همسن خودشان است، ولی به دلیل تغییرات ظاهری و نیز تاثیر هورمون ها، ممکن است دچار اختلالات رفتاری، حالت های تهاجمی و حتی افسردگی شونددر برخی موارد، روش های جراحی برای درمان توده هایی که در مغز به صورت نابجا هورمون ترشح می کنند، استفاده می شود.
نقش والدین
والدین باید با ایجاد یک رابطه صادقانه و دوستانه با دختر یا پسر مبتلای خود برای او توضیح دهند که پیدایش این تغییرات در چه سنی طبیعی است و حالا که در او به صورت زودرس ایجاد شده، چه مراقبت ها و درمان هایی ضروری است. ارتباط والدین با مربیان و معلمان آموزشی فرزند، در برقراری ارتباط دوستانه این کودکان با هم سن و سال های خود بسیار حیاتی است.
در محیط مدرسه است که عدم توجه به شرایط جسمی و روحی این کودکان باعث بروز مشکلات روانی جدی می شود، بنابراین معلمان آگاه و دلسوز در برقراری ارتباط طبیعی بین این کودکان و همکلاسی هایشان نقش کلیدی دارند.
ارتباط چاقی با بلوغ زودرس
طبق آزمایش ها و تحقیقات انجام شده، هم در مورد پسران و هم در مورد دختران، چاقی و بلوغ جنسی در ارتباط با یکدیگرند، اما این وابستگی و ارتباط با یکدیگر متفاوت است، از این نظر که در دختران ارتباط مثبت و در پسران ارتباطی منفی بین این دو وجود دارد.
به این معنی که دختران مبتلا به بلوغ جنسی زودرس، چاق تر از حد معمول هستند، اما پسران مبتلا به بلوغ زودرس، لاغرتر از حد معمول اند.
در هر دو مورد، به محض مشاهده چاقی یا لاغری غیرعادی، باید آزمایش ها و ملاحظات مربوط به بلوغ زودرس را انجام داد.