آزمایش غربالگری دیابت یا تست تحمل گلوکز در بارداری

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، رژیم غذایی مادران در دورا نبراداری کاملا متفاوت است. به دلیل اینکه جنین از خون مادر تغذیه می کند، در نتیجه خانم ها بیشتر از حالت عادی میل به غذا خوردن دارند. این شرایط باید کنترل شود به خصوص اگر گرایش زیادی به خوردن غذاها و خوراکی های شیرین دارید. قطعا شما به عنوان مادر می دانید که زیاده روی در خوردن شیرینی جات منجر به ابتلا به بیماری دیابت می شود و این شرایط هم برای مادر و هم برای نوزاد بسیار خطرناک خواهد بود. در نتیجه لازم است مادران آزمایش قند خون دوران بارداری را در زمان مشخص شده توسط متخصص انجام دهند. این آزمایش اطلاعات زیادی در اختیار پزشک شما قرار داده و کمک می کند تا رژیم غذایی مناسبی داشته باشید. در این صورت سلامت شما و فرزندتان تضمین می شود.

آزمایش قند خون دوران بارداری برای غربالگری دیابت حاملگی انجام می شود. قند خون بالا در دوران بارداری می تواند منجر به رشد زیاد جنین و بزرگ شدن چثه نوزاد شود که خود این موضوع می تواند در دوران بارداری مشکلات زیادی در هنگام زایمان ایجاد کند. همچنین کنترل نشدن مناسب دیابت بارداری ممکن است منجر به تولد نوزادی با قند خون پایین، یرقان یا مشکل تنفسی شود.

زمان انجام آزمایش غربالگری دیابت بارداری

پزشکان، تمامی خانم های باردار را از نظر دیابت بارداری بررسی می نمایند. زیرا دیابت دوران بارداری می تواند مسبب مشکلات در روند حاملگی شود. به همین علت تشخیص و درمان به موقع اهمیت بسیاری دارد.

زمان آزمایش غربالگری دیابت بارداری، بین هفته بارداری۲۴ تا ۲۸ و از تست های سه ماهه دوم بارداری می باشد. انجام این تست توسط پزشک برای شما تجویز خواهد شد. اما اگر شما علائم دیابت را داشته باشید، یا در ریسک بالای ابتلا به دیابت باشید، لازم است که زودتر از هفته ۲۴ آزمایش قند خون بارداری را انجام دهید.

افرادی که در بستگان درجه یک خود نظیر پدر و مادر، سابقه دیابت دارند، افرادی که در بارداری قبلی خود دیابت حاملگی داشته اند و افراد چاق، ریسک ابتلا به دیابت بارداری را دارند. بنابراین مراقبت های لازم و تست های مربوطه را باید در زمان مناسب انجام دهند تا از عوارض دیابت بارداری بر روی جنین جلوگیری شود.

نکات مهم جهت آمادگی برای تست تحمل گلوکز

برای اینکه نتیجه آزمایش غربالگری دیابت بارداری شما صحیح و دقیق باشد، لازم است نکاتی را رعایت نمایید. در زیر به این نکات اشاره خواهیم کرد.

1. در روزهای پیش از انجام تست رژیم غذایی عادی و نرمال داشته باشید. لطفا از حذف قند و دیگر مواد غذایی از سبد غذایی روزانه خود بپرهیزید.
2. پزشک خود را در رابطه با داروهای مصرفی خود در جریان بگذارید. برخی از داروها مانند داروهای ضدافسردگی، داروهای کنترل کننده فشار خون و انواع کورتون ها می توانند بر نتیجه آزمایش مؤثر باشند.
3. قبل از انجام آزمایش باید حداقل ۸ ساعت از اخرین وعده غذایی که میل کرده اید، گذشته باشد. شما می توانید در این بازه ۸ ساعته، از آب آشامیدنی استفاده نمایید. اما نوشیدن انواع نوشیدنی های دیگر نظیر قهوه و چای ممنوع می باشد. زیرا در نتایج آزمایش اختلال ایجاد خواهد کرد.
4. لطفا قبل از انجام تست، ادرار خود را به طور کامل تخلیه ننمایید. زیرا ممکن است مجبور به تهیه نمونه ادرار شوید.
5. به دلیل طولانی بودن فواصل کنترل قند خون، لازم است سرگرمی مناسب خود را همراه داشته باشید. خواندن کتاب پیشنهاد مناسب و جذابی است.

تست تحمل گلوکز یا آزمایش دیابت بارداری چگونه انجام می شود؟

محل انجام آزمایش غربالگری دیابت بارداری معمولا آزمایشگاه است. اما در مواردی ممکن است پزشک در مطب خود این آزمایش را برای شما انجام دهد. در ابتدا از شما نمونه خون تهیه خواهد شد. بر روی این نمونه بررسی های لازم جهت کنترل سطح قند خون نرمال در بدن شما انجام می شود. به این بخش از آزمایش، تست قند خون ناشتا گفته می شود. که به اختصار به آن در اصطلاحات آزمایشگاهی fbs گفته می شود.

اگر شما مبتلا یا مشکوک به دیابت بارداری باشید، دو نوع تست برای سنجش قند خون و بررسی دیابت وجود دارد.

• در روش اول پس از سنجش قند خون ناشتای شما، مقداری نوشیدنی حاوی ۷۵ گرم گلوکز به شما داده می شود. شما تمامی این نوشیدنی را می نوشید. سپس یک ساعت بعد مجددا از شما نمونه خون جهت سنجش قند خون گرفته می شود. این عمل در دو ساعت پس از نوشیدن نوشیدنی حاوی گلوکز نیز تکرار می شود. به این تست، آزمایشش gct در بارداری گفته می شود.
• روش دوم، همان تست gtt است که دو مرحله دارد. در مرحله اول ابتدا فقط سطح قند خون شما در یک ساعت بعد سنجیده می شود. اگر این مقدار غیرطبیعی باشد، برای دو ساعت و سه ساعت بعد نیز لازم است قند خون شما سنجیده شود.

در این روش پس از سنجش سطح قند خون ناشتای شما، نوشیدنی حاوی ۵۰ گرم گلوکز را باید بنوشید. سپس یک ساعت بعد نمونه خون از شما جهت سنجش سطح قند خون گرفته می شود.

اگر سطح قند خون شما از حد طبیعی بالاتر بود، انجام مرحله دوم این تست ضروری خواهد بود.

در مرحله دوم قند خون شما مجددا بصورت ناشتا بررسی می شود. سپس تا سه ساعت پس از نوشیدن نوشیدنی حاوی ۱۰۰ گرم گلوکز، به بررسی سطح قند خون شما می پردازند. یک ساعت، ۲ و ۳ ساعت پس از نوشیدن محلول گلوکزی.

به واسطه این تست و نتایج آن، پزشک شما متوجه خواهد شد که بدن شما چگونه قند خون را کنترل می نماید.

عوارض غربالگری دیابت برای مادر و جنین

آزمایش غربالگری دیابت بارداری عوارض جدی به دنبال ندارد. این تست برای شما و جنین شما خطرناک نخواهد بود.

اما به دلیل تهیه نمونه خون به صورت مکرر، احتمال التهاب و عفونت محل نمونه گیری وجود دارد. البته با رعایت بهداشت و اصول صحیح نمونه گیری خون این ریسک به حداقل ممکن خواهد رسید. در هر صورت مشاهده هرگونه سوزش، خارش و قرمزی در محل نمونه گیری، یا تب کردن، سریعا مراتب را به پزشک خود اطلاع دهید.

به دلیل گرسنه ماندن طولانی مدت، احتمال ایجاد ضعف و سرگیجه در شما وجود دارد. بهترین روش برای کنترل این عوارض، خوردن صبحانه بلافاصله پس از اتمام انجام تست است.

بعضی از افراد توانایی تحمل نوشیدن نوشیدنی حاوی گلوکز را ندارند. این حالت در افرادی که قند خون بالایی دارند بیشتر مشاهده می شود. به همین علت ممکن است عوارض زیر را بروز دهند.

• تهوع و استفراغ
• احساس درد و ناراحتی در ناحیه شکم
• اسهال
• یبوست

تفسیر آزمایش قند خون در بارداری (gtt)

جهت تشخیص دیابت نوع دو لازم است شما این تست را در دو روز متفاوت تکرار نمایید. اما برای تشخیص دیابت بارداری نیازی به تکرار تست نیست.

در جدول زیر سطوح نرمال و سطوح غیرطبیعی قند خون بر مبنای میلی گرم بر دسی لیتر ذکر شده است. این نتایج مرتبط با آزمایش برای تشخیص دیابت نوع ۱ و ۲ و در دوران بارداری است.

به این ترتیب می توانید به تفسیر رزمایش قند خون بارداری بپردازید.

اگر نتیجه آزمایش شما در یک ساعت بعد از نوشیدن نوشیدنی گلوکزی، بیشتر از ۱۳۵ تا ۱۴۰ میلی گرم بر دسی لیتر باشد، لازم است تست مرحله دوم را انجام دهید. همان طور که پیش تر توضیح داده شد در مرحله دوم ۱۰۰ گرم گلوکز برای شما تجویز می شود و طی سه ساعت پس از آن قند خون شما هر یک ساعت یک بار چک می شود.

در جدول زیر به نحوه تفسیر آزمایش gtt در بارداری پرداخته ایم. اگر دو سطح از سطوح جدول زیر، در نتیجه آزمایش شما بالاتر از میزان قند خون نرمال در بارداری باشد، شما مبتلا به دیابت حاملگی هستید. به این علت نیازی به انجام مرحله دوم تست نیست.

پس از انجام تست تحمل گلوکز چه باید کرد؟

جهت تشخیص دیابت، لازم است که تست ها و بررسی های دیگری انجام شود. اما برای تشخیص دیابت بارداری همین تست کفایت می کند و نیاز به بررسی های بیشتر نیست.

برای افراد دیابتی یا افرادی که پره دیابت دارند، توصیه به ورزش منظم، رژیم غذایی سالم و تجویز داروهای مخصوص دیابت در صورت نیاز انجام می شود.

جهت درمان دیابت حاملگی نیز رژیم مخصوص دیابت بارداری برای شما تجویز می شود. ضمنا افزایش فعالیت و ورزش کردن بسیار کمک کننده خواهد بود. پزشک در صورت لزوم برای کنترل میزان قند خون در دیابت بارداری برای شما داروی مخصوص نیز تجویز خواهد کرد. مانند انسولین. استفاده از انسولین در بارداری اسیری برای جنین شما ندارد. ضمن اینکه کنترل قند خون شما در بارداری از بروز عوارض دیابت در جنین جلوگیری می نماید.

ممکن است پزشک کنترل هر روزه سطح قندخون را برای شما در نظر بگیرد. این عملکرد به درمانگر شما کمک می کند تا بهتر در پروسه روند درمان شما دخیل گردد و نتایج را دقیق تر بررسی نماید.

اگر مبتلا به دیابت بارداری باشید لازم است بلافاصله پس از محرز شدن وجود دیابت، درمان را آغاز کنید. زیرا عوارض دیابت کنترل نشده در بارداری می تواند جبران ناپذیر باشد. با درمان به موقع از این عوارض جلوگیری می نمایید.

عوارضی مانند تولد نوزاد ماکروزوم (نوزادی که وزنش بیشتر از ۴ کیلوگرم باشد که می تواند سبب مشکلات جدی در زمان زایمان شود)، زایمان زودرس و پره اکلامپسی.