با انواع نگین های زمرد آشنا شوید !

خرید زمرد نسبت به خرید الماس نکات فنی کمتری دارد. چون الماس ها به سبب درخششان محبوب هستند ولی زمردها به سبب رنگ منحصر به فردشان محبوبیت دارند.با مطالعه مقاله زیر می توانید شخصا تشخیص هوشمندانه ای برای خرید جواهراتی با سنگ زمرد داشته باشید.زمردها در هر نوع جواهرات که قرار بگیرند باز هم خیره کننده خواهند بود. این سنگ ها جزو جذاب ترین ها هستند.زمرد گونه ای بریل و از سنگ های گرانبها است. این سنگ که از سیلیکات آلومینیوم و بریلیوم تشکیل شده در سنگ های پگماتیت یافت خواهد شد.

روش های شناسایی انواع نگین های زمرد

به طور کلی فاکتورهای گوناگونی در تعیین قیمت انگشتر زمرد مؤثرند؛ فاکتورهایی چون: معدن استخراج، کیفیت رنگ، درجه شفافیت، میزان ناخالصی ها، شکستگی ها و اندازه نگین. اما تنها راه مطمئن برای تشخیص زمرد اصل از سایر نمونه ها، دریافت شناسنامه گوهره و مراجعه به یک جواهرشناس است، چرا که فرد عادی امکان تشخیص زمرد اصلی را ندارد، مگر اینکه تجربه و مهارت زیادی در این زمینه کسب کرده باشد.

راهکارهای تعیین اصالت زمرد در روش کلاسیک، شامل: اندازه گیری دقیق ضریب شکست، چگالی، آزمون پلاریسکوپ (Polariscope) و مطالعات میکروسکوپی است که اندازه گیری دقیق ضریب شکست و چگالی، موجب تفکیک زمردهای طبیعی و مصنوعی از میان 40 شبه زمرد می شود و در نهایت تعیین کننده زمرد طبیعی از مصنوعی، انجام مطالعات میکروسکوپی بر اساس ناخالصی های موجود در بافت سنگ است.

نکته حائز اهمیت اینکه، در سال های اخیر تجزیه های عنصری غیرتخریبی زمرد توسط دستگاه های EDXRF ،XPMA و طیف سنجی رامان، کمک شایانی به تعیین هویت و منشأشناسی زمرد کرده است. گرچه بعضی مواقع، مطالعات میکروسکوپی توانایی منشأ شناسی قطعی زمرد را ندارند، اما با این وجود دستگاه آنالیزی EDXRF یا XPMA با در اختیار داشتن جدول درصد عناصر زمرد و شبه زمرد، توانایی تفکیک زمرد از شبه زمردها را دارند.

انواع نگین های طبیعی زمرد

زمرد از جمله سنگ هایی با سختی نسبی 8 است که ناخالصی های بسیاری، مانند: محتویات سه فاز (مایع، جامد و گاز)، دو فاز (مایع و گاز) و اشکال نی مانند در آن وجود دارد و هر یک از این ناخالصی ها به عنوان اثر انگشتی است که نه تنها می توان به وسیله آن زمرد طبیعی را از سایر نمونه ها تشخیص داد، بلکه می توان معدن آن را نیز مشخص نمود.

الف) نگین های پاک

نگین پاک به گونه ای از زمرد اطلاق می شود که میزان درز و ترک سطحی آن بسیار پایین است. از این رو به طور معمول، یا نیاز به بهسازی ندارد یا اینکه به بهسازی بسیار کمی نیاز دارد و در صورتی که این شیوه روی این گونه از نگین پیاده شود، ارزش آن بسیار بالا خواهد رفت.

از جمله مشهورترین و محبوب ترین این نگین ها که از نظر جواهراتی بسیار حائز اهمیتند، زمرد کلمبیا و زمرد پنجشیر افغانستان است که ذیل مقاله راهنمای خرید انگشتر زمرد به تفکیک روش های شناسایی هر یک از آنها تبیین خواهد شد.

1. زمرد کلمبیا

بهترین کیفیت رنگ سبز، مخصوص زمرد کلمبیا است که به دلیل حضور عناصر کروم و واندیوم در بافت بلوری زمرد حاصل می شود. برای تشخیص اصالت زمرد کلمبیا که از معادن شيوور، گاشالا بوریار، کاسکووز و موزو به دست می آید، در کنار ویژگی هایی چون وزن مخصوص یا رنگ قرمز آن در برابر Chelsea filter، باید به حضور انکلوزیون هایی به شکل پدیده های دو فازی، سه فازی، تراپیچ و پدیده ستاره ای توجه نمود.

برای تشخیص پدیده های دوفازی و سه فازی که حاصل سنتز هیدروترمال است، لازم است زمرد از سوی فردی باتجربه زیر میکروسکوپ قرار گیرد. آنچه زیر میکروسکوب قابل مشاهده است کریستال هایی در دوفاز مایع و حباب گاز یا سه فاز مایع، حباب های گاز و بلورهای نمک طعام می باشد.

برای تشخیص پدیده کمیاب تراپیچ در زمرد کلمبیا که فقط در بخش غربی حوزه کوردیلرای شرقی تشکیل می شود، لازم است زمرد از سوی فردی باتجربه زیر میکروسکوپ قرار گیرد. آنچه زیر میکروسکوپ قابل مشاهده است، نقطه ای سیاه در مرکز است که به شش بازوی سیاه در حاشیه منتهی می شود.

در نهایت، پدیده ستاره ای است که نوعی تراپیچ با طرح ستاره شش پر محسوب می شود و در نتیجه حضور ناخالصی های کائولین (سفید) یا آلبيت (مشکی) با مقطع شش ضلعی درون آن به وجود آمده است. این نمونه در میان طرح های تراپیچ کشف شده، گونه ای خاص و کمیاب است که همین امر باعث افزایش قیمت آن نسبت به نمونه های تراپیچ عادی شده است.

2. زمرد پنجشیر افغانستان

زمرد پنجشیر نسبت به زمرد کلمبیا، سبز روشن تر است، ولی از لحاظ شفافیت و خلوص نسبت به نمونه های کلمبیایی کیفیت بالاتری دارد. در واقع از آن جا که زمرد پنجشیر ترک های سطحی کمتری دارد، در رده سنگ های تمیز محسوب می شود؛ به طوری که اکنون زمردهای با وزن بیش از 100 قیراط این ناحیه با نمونه های باکیفیت زمرد کلمبیا که طی 400 سال گذشته مشابهی نداشته اند، از لحاظ قیمت برابری می کند.

برای تشخیص زمرد افغانستان که معادن آن در کوه های دره ی پنجشیر و هندوکش قرار دارد و به طور معمول در میان سنگ های اسکارن کربناتی همراه کوارتز و آنکریت یافت می شود، در مرحله اول لازم است طول آن را اندازه گیری کنید؛ چرا که به طور معمول، حداکثر طول نگین زمرد پنجشیر 15 میلی متر است و وجود نمونه های بزرگ تر آن بسیار نادر می باشد.

از سوی دیگر از آن جا که زمردهای یافت شده از معدن پنجشیر افغانستان از منظر شیمیایی بسیار مشابه زمردهای استخراجی از معدن موزو کلمبیا است و پدیده nodules (ناخالصی هایی گره گونه، به صورت گرد تا دندریتیک) – که پیش از این فقط در تورمالین و مورگانیت گزارش شده بود – در آن وجود دارد، لازم است که همانند زمرد کلمبیا توسط فردی با تجربه زیر میکروسکوپ قرار گیرد تا اصالت آن تأیید شود.

ب) نگین های بهسازی شده

در ادامه راهنمای خرید انگشتر زمرد باید گفت، از آن جا که این سنگ درز و شکاف های بسیاری در بافت خود دارد، به طور معمول با شکنندگی، کاهش کیفیت رنگ و شفافیت همراه است. از این رو لازم است تا از سوی متخصصان عملیات بهسازی روی آن صورت گیرد تا بدین وسیله، کیفیت سنگ از نظر رنگ و شفافیت افزایش یابد.

در این مرحله، از آن جا که نمی توان با افزایش حرارت به بهبود رنگ سنگ زمرد کمک نمود، لازم است با کمک فرآیند oil fill به محو اثرات شکستگی های موجود در سطح نگین پرداخت. در واقع متخصصان با تزریق روغن در میان ترک ها، درز و شکاف ها و جاهایی که سفیدک دارند، به بهسازی زمرد پرداخته و ارزش افزوده آن را بالا می برند.

تا جایی که زمردهای بهسازی شده با توجه به شکستگی های سطح نگین در سه رده بهسازی جزئی (minor)، متوسط (moderate) و زیاد (significant) قرار می گیرند و قیمت آن نسبت به نمونه خام همان سنگ (پیش از بهسازی) افزایش می یابد.

برای شناسایی زمرد بهسازی شده کافی است زمرد از سوی شخصی باتجربه زیر میکروسکوپ یا آنالیزهای اسپکتروسکوپی (Spectroscopy) مادون قرمز قرار گیرد. در این صورت اگر سطح ترک های پُر شده بسته به نوع ماده پُرکننده در تمایز با رنگ گوهر، به رنگ های زرد تا زرد مایل به قهوه ای یا آبی دیده شود، می توان بهسازی شدن نگین را تأیید نمود.

البته باید توجه داشت که ممکن است در زوم بالا سنگ زمرد پاک هم این بازتاب ها را از خود نشان دهد، لذا باید توجه داشت این بازتاب ها به صورت اشکال نامنظم و پراکنده در کل سنگ دیده می شود یا در امتداد سطوح شکستگی است. در صورتی که بازتاب ها در امتدا سطوح شکستگی دیده شود، زمرد بهسازی شده خواهد بود و در غیر این صورت، زمرد جزو نمونه های پاک محسوب می شود.

انواع نگین های بدلی زمرد

در ادامه مقاله راهنمای خرید انگشتر زمرد باید گفت زمرد در کنار نمونه های طبیعی، نمونه های بدلی نیز در طبیعت دارد که از جمله آن می توان به شیشه های طبیعی و بلورهای کریستالی اشاره نمود که در ذیل به تفکیک در باب هر یک توضیحاتی خواهد آمد.

الف) شیشه های طبیعی

شیشه های ساخته شده در طبیعت، درصدهای متفاوتی از سیلیس همراه با ناخالصی دارند و برعکس شیشه های دستساز، خواص فيزيکی و نوری ثابتی دارند و در دو دسته یافت می شوند. دسته اول مولداویت (Moldavite) است که رنگ آن، سبز یا سبز مایل به قهوه ای است و نمونه های جواهراتی آن به رنگ سبز زیتونی با درجه شفافیت بالا و الگوی مشخص سرخس دیده می شود و دسته دوم، ابسیدین (Obsidian) است که در طبیعت به رنگ خاکستری تا مشکی و قهوه ای وجود دارد.

ب) بلورهای کریستالی

به طور معمول کریستال های سبز طبیعی مانند: تورمالین، اولیوین، گارنت های سبز، ایندیکولیت و…، در طبیعت ساخته می شوند و در رده سنگ های قابل اشتباه با زمرد قرار می گیرند که افراد غیرحرفه ای نمی توانند آن را تشخیص دهند.

انواع زمرد از منظر قیمت

همانطور که می دانید زمرد یک سنگ قیمتی و با ارزش می باشد که در کشورهای مختلفی معادن این سنگ وجود دارد. زمرد کلمبیا اصل و زمرد افغانستان (پنجشیر) از شناخته شده ترین انواع این گوهر می باشند و به دلیل محبوبیت و استفاده زیاد، خرید و فروش زمرد افغانستان و کلمبیا از اهمیت بالایی برخوردار می باشد و بلحاظ قیمتی، قیمت هر گرم زمرد افغانستان و کلمبیا بسیار بالا است. در ادامه به معرفی چند نوع از این سنگ و در ادامه به بررسی قیمت زمرد خام می پردازیم.

زمرد چشم گربه ای

چشم گربه ای، گونه ای خاص و بسیار نادر از این گوهر می باشد که به دلیل وجود حالتی مانند چشم گربه به این نام شهرت پیدا کرده است، این نگین علاوه بر Cat’s Eye Emerald با نام Tail of the dragon یا دم اژدها نیز معروف می باشد. قیمبت زمرد اصل چشم گربه ای بالا نمی باشد.

سبز تراپیچ

این گونه که در منابع زمرد کلمبیا یافت می شود، دارای الگوی خاصی به شکل ستاره می باشد و به همین علت به آن زمرد سبز ستاره ای نیز می گویند. جنس ۶ پر این ستاره بر روی آن از کربن تیره می باشد. قیمت سنگ زمرد خام تراپیچ بالا بوده و دلیل بالا بودن آن، کمیاب بودن زمرد کلمبیا اصل می باشد.

قیمت هر قیراط زمرد سبز برزیلی

همانطور که از نام گونه سبز برزیلی مشخص است، این سنگ از معادن برزیل استخراج می شود و به تورمالین سبز (Brazilian tourmaline) شهرت دارد. نکته قابل توجه این است که این گوهر هم اکنون از معادن کشور آفریقا استخراج می شود. هنگام خرید زمرد برزیلی باید به این نکته توجه کرد که قیمت زمرد اصل برزیلی بالا نمی باشد. غالبا قیمت هر قیراط زمرد برزیلی بین 5 تا 500 دلار است. البته که قیمت های بالاتر و پایین تر نیز در موارد خاص خرید و فروش می شود.

قیمت هر قیراط زمرد زامبیا

زمرد زامبیا سنگی است که از معادن زمرد زامبیا کشف می شود و دارای کیفیت بسیار بالا است و از لحاظ رنگ و شفافیت شهرت دارد. زمرد زامبیا از ارزش بسیار بالایی بین جواهرسازان و گوهرتراشان برخوردار می باشد. قیمت زمرد زامبیا اصل نیز بالا می باشد اما نسبت به کلمبیا یا پنجشیر افغانستان قیمت مناسبتری دارد. قیمت حدودی هر قیراط زمرد زامبیا غالبا در ایران بین 4 تا 40 دلار می باشد اما نمونه ای بهتر در بازار های جهانی تا 2000 دلار نیز قیمت دارند. خیلی کم پیش می آید هر قیراط زمرد زامبیا بیشتر از 2 هزار دلار قیمت بخورد.

قیمت هر قیراط زمرد پنجشیر افغانستان

زمرد افغانستان یکی از انواع زمرد است که در دره های پنجشیر این کشور وجود دارد. این سنگ بسیار شفاف است حتی لکه هایی که ممکن است در دیگر انواع این سنگ وجود داشته باشد در این نوع بسیار کمتر است و بسیار پاک می باشد. سنگ های استخراج شده از این معدن دارای کیفیت بسیار بالایی هستند و قیمت هر قیراط زمرد پنجشیر افغانستان بسیار بالا می باشد و خرید و فروش زمرد افغانستان نه تنها در خود این کشور بلکه در دیگر نقاط جهان (حتی بیشتر از خود افغانستان) هم رواج بسیار دارد. قیمت حدودی هر قیراط زمرد افغانستان (دره پنجشیر) در بازار ایران غالبا از 10 دلار تا 100 دلار و در بازارهای جهانی تا 500 دلار می باشد. البته که نمونه های خاص با خلوص و رنگ عالی تا قیمت 4000 دلار به ازای هر قیراط در بازارهای جهانی معامله می شود. درصورت افزایش وزن نگین به بالای 10 قیراط انتظار قیمت هر گرم زمرد افغانستان تا 50 هزار دلار را نیز داشته باشید. باید توجه داشته باشید بسته به اندازه، رنگ و خلوص آن قیمت می تواند بسیار متغییر باشد. قیمت راف زمرد افغانستان در مقایسه با نگین تراش خورده بسیار مناسب تر است و غالبا زیر 50 دلار به ازای هر قیراط هستند.

با توجه به قیمت هر قیراط زمرد افغانستان می توان بیان کرد که این سنگ جزو سنگ های گران قیمت و زینتی به حساب می آید. همانند دیگر سنگ های قیمتی عوامل مختلف بسیار زیادی هستند که میتوانند بر قیمت سنگ زمرد افغانستان که از با ارزش ترین و با کیفیت ترین گونه زمرد است تاثیر بگذارند. می توان گفت قیمت هر گرم زمرد افغانستان حداقل دو برابر یاقوت سرخ است. با توجه به جواهرات بکار رفته شده و نوع آنها میتوان قیمت انگشتر زمرد افغانستان را بطور حدودی بیان کرد.

قیمت زمرد کلمبیا اصل

شاید شناخته شده ترین نوع زمرد را بتوان همین نوع کلمبیایی آن دانست. علاوه بر معروف بودن این گوهر دارای بالاترین قیمت نیز می باشد. قیمت هر قیراط زمرد کلمبیا در بازارهای جهانی غالبا بین 50 تا 4000 دلار تعیین می شود. اما قطعا نمونه هایی با تراش، رنگ و خلوص عالی دارای قیمت های بالاتر نیز می باشد. در تصویر زیر یک عدد زمرد کلمبیا با وزن 3.33 قیراط و قیمت 5000 دلار را میتوانید مشاهده بفرمایید.

قیمت زمرد هندی

زمرد هندی از خانواده بریل است و دارای کمترین قیمت در بین انواع مختلف این گوهر است. این گوهر در بازار ایران غالبا حدود 1 دلار به ازای هر قیراط خرید و فروش می شود. کمی قیمت های بیشتر نیز وجود دارد.

چگونه قیمت زمرد اصل تعیین می شود؟

در رابطه با خرید زمرد و نحوه تعیین قیمت سنگ سبز زمرد باید به این نکته اشاره کرد که همانند سایر نگین های قیمتی، قیمت گذاری زمرد نیز وابسته به سایز و وزن آن است. بطور مثال، بر اساس آخرین مبنای جهانی تعیین قیمت سنگ زمرد خام، ارزش یک تکه با کیفیت از سنگ زمرد کلمبیا اصل به وزن حدود ۴ قیراط، برابر می باشد با وزن ۱۶ تکه از این سنگ از نوع کلمبیایی با وزن یک قیراط با رنگ و کیفیت مشابه. یعنی قیمت آن به صورت صعودی افزایش پیدا می کند. در مبحث تعیین قیمت زمرد راف افغانستان یا دیگر انواع آن باید توجه داشت که، کیفیت همه زمردها یکسان درنظر گرفته شده است ولی همانطور که گفته شد قیمت زمرد راف افغانستان بر مبنای وزن تصاعدی افزایش می یابد.

فاکتورهای قیمت گذاری زمرد اصل وابستگی بالایی نیز به رنگ این گوهر دارد به شکلی که اشباع بودن رنگ زمرد، فاکتور بسیار مهمی در تعیین قیمت سنگ زمرد خام می باشد. با ارزش ترین رنگ زمرد، رنگ سبز تیره و زمینه با تن سیاه می باشد. همچنین شفاف بودن نیز در امر تعیین قیمت سنگ زمرد خام تاثیر بسیار زیادی دارد. هر چند وجود ناخالصی و لکه های ریز در این گوهر، نسبت به سایر سنگهای قیمتی، قابل چشم پوشی می باشد. بر اساس یک قانون کلی برای تعیین قیمت زمرد راف افغانستان و زمرد زامبیا و زمرد کلمبیا و انواع دیگر، یک تکه نگین زمرد گرماداده نشده (همراه با شناسنامه) تقریبا دارای پنجاه درصد افزایش قیمت نسبت به زمردی با همان وزن،سایز، رنگ و شفافیت اما گرما داده شده، می باشد.

قیمت سنگ زمرد افغانستان و قیمت زمرد کلمبیا اصل با توجه به ویزگی ها و خصوصیاتی که دارند از دیگر انواع آن بیشتر می باشد و معادن موجود در کشور افغانستان از بهترین معادن برای استخراج سنگ زمرد اصل هستند که همین کیفیت مهم ترین دلیل افزایش قیمت انگشتر زمرد افغانستان می باشد.

انواع نگین جواهر با توجه به رنگبندی و شکل آن ها کدامند؟