دانستن تاریخچه بازیهای کامپیوتری موضوعی غنی و جذاب است که میلیونها نفر را در سراسر جهان جذب خود کرده است. از اولین روزهای برنامهنویسی رایانهای تا فناوریهای پیشرفته امروزی، بازیهای رایانهای به روشهای بیشماری تکامل یافتهاند که منعکسکننده تغییرات در فناوری و فرهنگ جوامع است. بنابراین در این مقاله، ما تاریخچه بازیهای رایانهای را بررسی میکنیم و توسعه آنها را از اولین ماجراجوییهای مبتنی بر متن تا دنیای مجازی فراگیر امروزی دنبال میکنیم. ما نقاط عطف کلیدی فناوری و فرهنگی را که تکامل بازیهای رایانهای را شکل دادهاند، از ظهور اولین بازیهای آرکید تا ظهور کنسولهای خانگی و تولد صنعت بازی رایانههای شخصی، بررسی خواهیم کرد. پس در این سفر ما را همراهی کنید.
تاریخچه بازیهای کامپیوتری برای قبل از سال 2000
در قسمت اول این مقاله نگاهی به تاریخچه بازیهای کامپیوتری قبل از سال 2000 خواهیم داشت و به بررسی نقاط عطف کلیدی فناوری و فرهنگی می پردازیم که تکامل این حوزه هیجان انگیز و همیشه در حال تغییر را شکل داده است.
روزهای اولیه: ماجراهای مبتنی بر متن و بازی های ساده
اولین بازی کامپیوتری Spacewar در سال میلادی 1962 توسط دانشجویان دانشگاه MIT ساخته شد. با این حال، تا اواخر دهه 1970 بود که بازیهای رایانه ای با انتشار بازیهایی مانند Space Invaders و Pong محبوبیت گستردهای پیدا کردند. این بازیها ساده بودند، اما پایه و اساس توسعه بازیهای پیچیدهتر را در سالهای آینده ایجاد کردند. اگر بالای شصت سال دارید، شاید با این تاریخچه بازیهای کامپیوتری آشنایی داشته باشید!
یکی از ژانرهای اولیه بازیهای رایانه ای، بازی ماجراجویی بر پایه متن بود. این بازیها که در اواخر دهه 1970 و اوایل دهه 1980 محبوب بودند. این سبک گیمها به بازیکنان این امکان را میدادند که دنیای مجازی را کشف کنند و فقط با استفاده از دستورات متنی معماها را به اتمام برسانند. در این دوران بازیهایی مانند Adventure و Zork بسیار محبوب شدند و ژانر بازیهای ماجراجویی را پایهگذاری کردند.
در آن زمان به دلیل رایج نبودن اینترنت خبری از دانلود بازی نبود و به همین دلیل بسیاری از بازی های نوساز به صورت فایلی به فروش میرسیدند.
ظهور کنسول های خانگی
تاریخچه بازیهای کامپیوتری بالاخره به سال 1980 رسید. در اوایل دهه 1980، کنسولهای بازی خانگی با عرضه Atari 2600 و Intellivision محبوبیت پیدا کردند. این کنسولها بازی را وارد اتاق نشیمن کردند و موجب ورود نسل جدیدی از بازیکنان به دنیای گیم شدند. اگر در حدود 40 سال یا بیشتر داشته باشید، شاید این قسمت از تاریخچه بازیهای کامپیوتری برای شما یک خاطره شده باشد.
تاریخچه بازیهای کامپیوتری با رایانه شخصی
دهه 1990 شاهد ظهور بازیهای رایانهای بود، زیرا رایانهها قدرتمندتر و مقرون به صرفهتر شدند. بازیهایی مانند Doom Quake و Myst مرزهای ممکن را از نظر گرافیک و گیمپلی جابجا کردند و سبکهای تیراندازی اول شخص و بازی ماجراجویی را که هم اکنون هم پرطرفدار هستند را بالاخره پایهگذاری کردند. انتشار ویندوز 95 در سال 1995 به استاندارد سازی سخت افزار و نرم افزار رایانه شخصی کمک کرد و ساخت بازی در جهت این پلتفرم برای توسعه دهندگان آسان تر شد.
ظهور بازی های آنلاین
اواخر دهه 1990 همچنین شاهد ظهور بازی های آنلاین بودیم. با ظهور اینترنت، بازیکنان اکنون میتوانستند از سرتاسر جهان با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و با هم در زمان واقعی بازی کنند! برای آن زمان این موضوع واقعا شاهکار بود. در آن زمان بازیهای چند نفره مانند Quake III Arena و Unreal Tournament بسیار محبوب شدند و راه را برای بازیهای نقشآفرینی آنلاین (MMORPG) امروزی هموار کردند.
تاریخچه بازیهای کامپیوتری قبل از 2000 به لحاظ فرهنگی و اجتماعی
به یاد داشته باشید که تاریخچه بازیهای رایانهای تنها به یک سرگرمی به منتهی نمیشود. این بازیها در زمان خود نشاندهنده روندهای فناوری، فرهنگی و اجتماعی بودند. به عنوان مثال، بازیهای آرکید دهه 1970، مانند Space Invaders و Pac-Man، بازتابی از شیفتگی عصر به اکتشاف فضا بود. علاوه بر این بازیهای ماجراجویی دهه 1980، مانند King's Quest و The Secret of Monkey Island، بازتابی از علاقه مردم آن دوران به فانتزی و داستان سرایی است.
به طور مشابه، بازی های شوتر اول شخص دهه 1990، مانند Doom و Quake، بازتابی از شیفتگی مردم آن دوران به خشونت و ظهور صنعت بازی رایانههای شخصی بود. بازی های آنلاین اواخر دهه 1990 و اوایل دهه 2000، مانند World of Warcraft و EverQuest، بازتابی از شیفتگی عصر به اینترنت و ارتباط رو به رشد جهان بود. (در این زمان اینترنت در ایران خیلی گسترش نداشت.)
همین موضوع سبب شد تا رفته رفته کلمه کلیدی دانلود بازی نقش آفرینی برای کامپیوتر و دیگر پلتفرم ها نظیر مک بیشتر و بیشتر شود به نحوی که امروزه شاهد عرضه بازی های بسیاری در این زمینه بوده ایم.
تاریخچه بازیهای کامپیوتری قبل از سال 2000 علاوه بر بازتاب روندهای فرهنگی، تاثیر عمیقی نیز بر صنعتهای مختلف داشتند. به عنوان مثال، موفقیت بازیهایی مانند Space Invaders و Pac-Man منجر به ظهور صنعت آرکید شدند و به ایجاد بازی به عنوان یک شکل اصلی سرگرمی کمک کردند. به طور مشابه، موفقیت بازیهایی مانند Doom و Quake به ایجاد سبک تیراندازی اول شخص کمک کرد و راه را برای بازیهای پیچیدهتر برای آینده هموار ساخت.
به یاد داشته باشید که بازیهای رایانهای قبل از سال 2000 در شکل دادن به نحوه تفکر و تعامل ما با فناوری نیز نقش داشتند. همانطور که کامپیوترها قدرتمندتر و مقرون به صرفه تر شدند، مخاطبان بازیهای کامپیوتری هم بیشتر شد. دسترسی به دموکراتیک کردن فناوری کمک کرد تا این امکان را برای مردم فراهم شود که از رایانه برای کارهایی فراتر از شغل یا تحصیل استفاده کنند.
پس بازیهای رایانه ای قبل از سال 2000 یک دوره دگرگون کننده و هیجان انگیز در تاریخچه بازیهای کامپیوتری بودند. یعنی از اولین ماجراجوییهای مبتنی بر متن تا ظهور کنسولهای خانگی و تولد بازیهای رایانهای، بازیهای رایانهای در چند دهه گذشته دستخوش دگرگونی قابلتوجهی شدند. همانطور که به تاریخچه بازیهای کامپیوتری قبل از 2000 نگاه میکنیم، میبینیم که چگونه آنها نه تنها روند تکنولوژیکی و فرهنگی زمان خود را منعکس کردهاند، بلکه به شکل گیری و تعریف بازی به عنوان یک صنعت هم کمک کرده اند!
بازیهای کامپیوتری از 2000 تا 2022
تاریخ بازیهای کامپیوتری از سال 2000 تا 2022 داستانی از نوآوری و تکامل سریع است. در طول دو دهه گذشته، بازیهای رایانهای دستخوش دگرگونی قابلتوجهی شدهاند که منعکسکننده تغییرات در فناوری، فرهنگ و جامعه است. از ظهور بازیهای موبایلی گرفته تا ظهور واقعیت مجازی و بالاخره بازیهای عجیب ابری میتوان فهمید که در 22 سال گذشته صنعت بازی رشد کرده و به روشهای جدید و هیجانانگیزی تنوع پیدا کرده است.
ظهور بازی های موبایلی
یکی از مهمترین روندهای بازی در دو دهه گذشته، ظهور بازیهای موبایلی بوده است. (خودتان هم احتمالا بارها تجربه کردهاید.) با معرفی گوشیهای هوشمند و تبلتها، بازیها بیش از هر زمان دیگری در دسترس قرار گرفتند و میلیونها نفر در سراسر جهان شروع به بازی با دستگاههای تلفن همراه خود کردند. بازی هایی مانند Angry Birds ،Candy Crush و Pokémon Go به پدیده های جهانی تبدیل شدند و نسل جدیدی از بازیکنان را به دنیای بازی معرفی کردند. افرادی که در دهه بیست به سر میبرند با این بازیها خاطره دارند.
تاریخچه بازیهای کامپیوتری آمیخته شده با ورزش
یکی دیگر از روندهای مهم در بازی در دو دهه گذشته، ظهور ورزشهای الکترونیکی بوده است. بازیهای رقابتی دههها است که وجود داشته است، اما ظهور بازیهای آنلاین و پلتفرمهای استریم مانند Twitch قطعا به تبدیل آن به یک پدیده جهانی کمک کرده است. امروزه مسابقات ورزشهای الکترونیکی میلیونها بیننده را به خود جذب میکنند و گیمرهای حرفهای میتوانند میلیونها دلار جایزه و حتی حمایت مالی کسب کنند. این موضوع برای برخیها رویا بود که هم بازی کنند و هم پول در بیاورند.
امروزه میتوان گفت که در میان دانلود بازی مسابقه ای کامپیوتر ده ها بازی مطرح برای سرگرمی عرضه شده است که با ورزش آمیخته شده هستند.
رشد بازی های مستقل
در سالهای اخیر، علاقه فزایندهای به بازیهای مستقل وجود داشته است. این بازیها توسط استودیوهای کوچک و مستقل به جای شرکتهای بزرگ توسعه مییابند. بازیهای مستقل مانند Stardew Valley، Undertale و Cuphead بسیار محبوب شدهاند و بازیکنان به سمت جلوههای بصری، داستانگویی و مکانیکهای گیمپلی خاص آنها جذب شدهاند.
ظهور واقعیت مجازی
در چند سال گذشته نیز شاهد ظهور فناوری واقعیت مجازی (VR) بودهایم. این فناوری به بازیکنان اجازه میدهد خود را در دنیای مجازی غوطهور کنند و به روشهای جدید و هیجانانگیزی با آنها تعامل داشته باشند. بازیهایی مانند PlayStation VR Worlds پتانسیل واقعیت مجازی را برای متحول کردن بازیها نشان دادهاند و سطحی از غوطهوری و تعامل را به بازیکنان ارائه میدهند که قبلا غیرممکن بود. آیا شما این مدل ازیها را تجربه کردهاید؟
وعده بازیهای ابری
بازیهای ابری یکی دیگر از گرایشهای هیجانانگیز است که در سالهای اخیر پدیدار شده و به بازیکنان این امکان را میدهد تا بدون نیاز به سختافزار گران قیمت، بازیها را مستقیماً روی دستگاههای خود پخش کنند. سرویسهایی مانند Google Stadia ،Microsoft xCloud و Nvidia GeForce Now این پتانسیل را دارند که بازیها را بیش از هر زمان دیگری در دسترس قرار دهند. علاوه بر این این سرویسها به بازیکنان امکان میدهند تا از بازیهای با کیفیت بالا در دستگاههای مختلف، از جمله گوشیهای هوشمند، تبلتها و تلویزیونهای هوشمند لذت ببرند.
پس تاریخچه بازیهای کامپیوتری از سال 2000 تا 2022 داستانی از نوآوری و تکامل سریع میباشد. از ظهور بازیهای موبایلی تا ظهور ورزشهای الکترونیکی، بازیهای مستقل، واقعیت مجازی و بازیهای ابری و …، صنعت بازی در دو دهه گذشته به روشهای جدید و هیجانانگیزی رشد کرده و متنوع شده است. همانطور که به آینده می نگریم، می توانیم انتظار داشته باشیم که بازی همچنان مرزهای ممکن را جابجا کند و راه های جدید و هیجان انگیزی را برای کاوش در دنیای مجازی، رقابت با سایر بازیکنان و تجربه هیجان بازی در تمام اشکال آن به بازیکنان ارائه دهد.
تاریخچه بازیهای کامپیوتری در ایران
تاریخچه بازی های کامپیوتری در ایران تاریخی نسبتاً جدید است و به اوایل دهه 2000 باز می گردد. پیش از این به دلیل سانسور دولتی و تحریمهای اقتصادی اعمال شده علیه کشور ما، بازی های ویدیویی در ایران به طور گسترده در دسترس نبود.
با این حال، در اوایل دهه 2000، صنعت بازی در ایران شروع به رشد کرد که بخشی از آن به دلیل محبوبیت بازیهای رایانه ای و ظهور بازیهای موبایلی بود. یکی از اولین شرکتهای بازی سازی ایرانی، استودیوی بازی سازی فن افزار بود که در سال 2004 تأسیس شد و به توسعه بازی هایی مانند گرشاسپ و A Way Out ادامه داد.
با وجود چالشهای ناشی از سانسور دولتی و تحریمهای اقتصادی، صنعت بازی در ایران در سالهای بعد به رشد خود ادامه داد. در سال 2010 یک نمایشگاه بازی به نام Game Connection در تهران برگزار شد که توسعه دهندگان و ناشران را از سراسر جهان به خود جذب کرد.
صنعت بازی ایران در سال 2016 زمانی که دولت برنامه ای را برای حمایت از توسعه بازیهای محلی اجرا کرد، رونق قابل توجهی گرفت. این برنامه که «ملت بازی» نام داشت، بودجه و منابعی را در اختیار بازیسازان ایرانی قرار داد و به رشد این صنعت کمک کرد.
امروزه، صنعت بازی در ایران به رشد و تنوع خود ادامه میدهد. توسعهدهندگان بازیهایی را گستره وسیعی از ژانرها و پلتفرمها ایجاد میکنند. بازیهایی مانند گرشاسب و رخ شهرت بین المللی پیدا کردهاند و گیمرهای ایرانی به طور فزاینده ای در جوامع آنلاین و مسابقات ورزشی الکترونیکی مثل بسیاری از زمینهها فعال هستند.
پس میتوان گفت که با وجود چالشهای ناشی از سانسور دولتی و تحریمهای اقتصادی، صنعت بازی در ایران انعطاف پذیری قابل توجهی از خود نشان داده است. از آنجایی که این صنعت همچنان در حال تکامل و گسترش است، این صنعت این پتانسیل را دارد که به بخش مهمی از چشم انداز فرهنگی و اقتصادی ایران تبدیل شود!
جمع بندی
در این مقاله «تاریخچه بازیهای کامپیوتری» یک مرور کلی و جذاب از تکامل بازی از اولین روزهای آن تا به امروز ارائه کردیم. شروع مقاله با توسعه Spacewar! در دهه 1960 بود. در ادامه بازیهای کنسولهای خانگی و مانند آن بررسی شد. از ماجراهای مبتنی بر متن در دهه 1970 تا دنیای مجازی همه جانبه امروزی، این مقاله روندی را که در آن بازیهای رایانهای در آن تکامل یافتهاند را نشان داد. همچنین در این مطلب تأثیر رسانههای اجتماعی، تنوع و گنجاندن در صنعت بازی و همچنین ظهور فناوری های جدید مانند بازی های موبایلی، واقعیت مجازی و بازی های ابری را مورد بحث قرار دادیم. یعنی این مقاله ما نگاهی کلی و خاص به تاریخچه بازیهای کامپیوتری داشت و شما را با این حوزه آشنا کرد. شما مقاله را چگونه ارزیابی کردید؟
1 سال پیش