نکاتی در مورد مواد غذایی کنسروی
بسته بندی یکی از روش های نگهداری مواد غذایی است. امروزه بیشتر غذاهای کارخانه ای به وسیله مواد فلزی، شیشه ای، پلاستیکی، کاغذی و... بسته بندی می شود. شیشه و کاغذ، قدیمی ترین و فلزات مقاوم ترین نوع بسته بندی است. اکنون طیف وسیعی از فلزات برای تهیه قوطی کنسرو، کمپوت و انواع نوشابه استفاده می شود. این قوطی ها اگرچه از غذا در برابر آلودگی ناشی از میکروارگانیسم ها، حشرات، رطوبت، نفوذ گازها و اکسیژن محافظت می کند، اما معایبی هم دارد که می تواند برای سلامت مصرف کننده مخاطره آمیز باشد.
معمولا قوطی هایی که برای کمپوت یا کنسرو استفاده می شود از جنس آلومینیوم یا فولاد نرم است که با یک لایه قلع یا کروم، اندود شده و در نهایت یک لایه لاک مخصوص، روی آن را می پوشاند. این لاک ها ازایجاد فعل و انفعالات شیمیایی میان فلز و ماده غذایی جلوگیری می کند. اما متاسفانه گاهی بر اثر لاک اندود نامناسب، غذا با فلز بدنه قوطی تماس پیدا می کند و رنگ، طعم و ارزش تغذیه ای آن افت می کند و از همه مهم تر بر اثر فعل و انفعالات شیمیایی، به سلامتی مصرف کننده آسیب می زند.
گاهی نیز اسیدیته بالای برخی کمپوت ها یا نوشابه های گازدار یا حتی سموم دفع آفات باقی مانده در برخی از میوه جات کنسروی، می تواند به آزاد شدن پوشش لاک و سپس قلع قوطی منجر شده و با خوردگی جدار داخلی قوطی عاملی برای نفوذ و رشد میکروب های بیماری زا در محصول شود؛ یا سطح لحیم کاری قوطی هایی که با ماده غذایی تماس دارد،باعث ورود یون سرب و کادمیم به داخل ماده غذایی می شود و مسمومیت ایجاد می کند.
سرب به کاهش ضریب هوشی، بیش فعالی، خستگی مفرط، افسردگی، فشار خون بالا و ... منجر می شود و کادمیم اثر سوء بر کلیه ها می گذارد و با آزادسازی کلسیم از استخوان ها موجب نرمی و پوکی آنها می شود. همچنین ساییدگی ها، کدگذاری های عمیق یا چسب های نامناسب نیز می تواند از عوامل زنگ زدگی و نفوذ ترکیبات مضر به داخل قوطی باشد.
بنابراین برای آن که ازسلامت و بهداشت کنسرو و کمپوت انتخابی خود مطمئن شوید، از خرید محصولات نامعتبر، متفرقه و بی نام و نشان خودداری کنید و هنگام خرید، قوطی هایی را انتخاب کنید که کاملا سالم، بدون نشتی، سوراخ شدگی، زنگ زدگی و ضرب دیدگی باشد. این را هم بدانید مشخصات و تاریخ مصرف محصول باید روی بدنه فلزی قوطی حک شده باشد.
توصیه ها
1 - هیچ گاه مواد غذایی کنسروی را جایگزین غذاهای خانگی نکنید.
2 - اگر هنگام باز کردن قوطی متوجه ریختگی لاک یا لکه های سیاه رنگ و زنگ زده در جدار داخلی آن شدید از مصرف محصول بپرهیزید. لکه های زنگ زده، غذا را فاسد و شیمیایی می کند.
3 - سیاه شدن جدار خارجی بدنه قوطی و البته رشد کپک روی آن نشان دهنده آن است که کنسرو در شرایط بهداشتی نگهداری نشده است و از خرید آن اجتناب کنید.
4 - وقتی در قوطی را باز کردید، بلافاصله محتویات آن را درون ظروف شیشه ای بریزید. خوب است بدانید بر اثر باز شدن در کنسرو بخصوص کمپوت، اسید میوه با کمک اکسیژن هوا با دیواره فلزی قوطی واکنش نشان داده و ماده غذایی را مسموم می کند.
5 - هیچ گاه قوطی کنسرو و کمپوت را درون یخچال نگهداری نکنید، زیرا رطوبت این محیط به زنگ زدگی بدنه قوطی منجر می شود.
