سودوکو از جمله بازی هایی هست که هم کودکان و هم بزرگسالان می توانند از آن برای تقویت قوای فکری و به کارگیری و تمرین دادن به مغز و تفکر استفاده کنند. سودوکو یک مخفف از کلمات ژاپنی هست به معنی اعداد باید تنها باشند.
اگر توجه کرده باشید یا اگر تجربه حل کردن جداول سودوکو را داشته باشید حتما می دانید که در این جدول قوانین به خصوصی وجود دارد و یکی از این قوانین این هست که در یک مربع و در یک سطر نباید اعداد مشابه وجود داشته باشند. این جداول معمولا از آسان تا پیچیده در تغییر هستند و فرد بر اساس توانایی یکی از این انواع را انتخاب و حل می کند. حل کردن این جداول برای کودکانی که تمایلی به سکوت و تمرکز و یکجا نشستن ندارند و تاثیر بیشتری از بازی و تحرک می گیرند متفاوت از بزرگسالان است.
چگونه به کودک سودوکو را آموزش دهیم؟
اولین قدم برای یاد دادن سودوکو به کودک این هست که کودک اعداد یک تا نه را بلد باشد. میتوانید این بازی را به صورت کشیدن جدولی روی کاغذ انجام دهید و به کودک قوانین بازی را آموزش دهید سپس اجازه دهید که کودک با امتحان کردن راه های مختلف روش درست حل کردن آن را یادبگیرد.
آموزش سودوکو به کودک، به زمان و حوصله و فکر زیادی نیاز دارد. همچنین نگه داشتن کودک برای زمان نسبتا طولانی در یک نقطه برای فکر کردن یکی از کارهاییست که معمولا کودکان دوست ندارند انجام دهند. اما اگر بتوان این آموزش را در قالب یک بازی انجام داد بسیار شیرین و لذتبخش خواهد شد. مثلا به جای اعداد، از شکل های مختلف استفاده کنیم، و یا برای شروع آموزش سودوکو، از جدولی کوچک تر استفاده کنیم.
چگونگی انجام بازی سودوکو برای کودکان
کودکان معمولا به بازی از هر نوعش علاقه زیادی دارند و راحت تر از درس و… قوانین آنرا یاد می گیرند. برای انجام سودوکو هم می توانید از بازی استفاده کنید. برای انجام بازی سودوکو، نیاز به چند وسیله دارید. در این بازی الزاما نیازی به اعداد نیست و می توانید از اشکال هندسی مختلف یا حتی از یک شکل در رنگ های مختلف استفاده کنید. مثلا از دایره هایی که رنگ های متفاوتی دارد و هر رنگ نشان دهنده نماد خاصی است.
در بازی اصلی جدول سودوکو دارای 81 خانه هست. اما در این بازی نیازی به تهیه جدولی با 81 خانه نیست. اگر در خانه امکان استفاده از حیاط یا محیطی مانند آن را دارید می توانید با گچ روی زمین چهار مربع نسبتا بزرگ بکشید که هر کدام از این مربع ها چهار مربع دارد. سپس با استفاده از اشکال هندسی یا نمادهای مختلف قوانین بازی را اجرا و مربع ها را پر کنید.
یکی از راه های بسیار ساده برای انجام این بازی این هست که روی تخته وایت بورد با ماژیک مثل مدل قبلی مربع ها را بکشید سپس با آهن رباهای رنگی که هر کدام نماد عددی هستند مربع ها را پرکنید. همچنین می توانید از ماژیک های رنگی و علائمی مثل ضربدر و دایره و… هم استفاده کنید.
راه دیگر برای انجام این بازی به این صورت هست که روی زمین با استفاده از چسب پهن رنگی مربع بزرگی با 9 مربع کوچکتر داخل آن ترسیم کنید. سپس با استفاده از سه نوع شکل هندسی با سه رنگ خاص و متفاوت از رنگ شکل دیگر به طوری که در هر سطر این جدول یک بار از هرنوع از این اشکال استفاده شده باشد، مربع ها را پر کنید.
کودک در انجام هر کدام از این جدول ها باید به قوانین اصلی بازی توجه کند. با وجود اینکه این بازی ها تفاوت بسیار زیادی با جدول اصلی سودوکو که مخصوص بزرگسالان هست دارد، اما به هر حال همان ویژگی ها و تاثیرات مثبت را روی مغز و توانایی های ذهنی کودک می گذارد. در نتیجه از انجام این بازی ها در منزل برای فرزندتان غافل نشوید.
قوانین بازی سودوکو چیست؟
هر جدولی حداقل 9 خانه داشته باشد. میتوانید برای پیچیده تر کردن بازی به تدریج تعداد مربع ها را افزایش دهید.توجه کنید که در هیچ سطری (هم عمودی و هم افقی) اشکال یا رنگ یا علامت یا عدد تکراری قرار نگیرد.در این بازی کودک یاد می گیرد که منطقی فکر کند. این بازی کمک می کند تا کودک مهارتهای استدلال استقرایی و قیاسی را حتی در کوچکترین سنین فرابگیرد.
همچنین موجب توجه کودک به جزییات می شود. کودک در این بازی می فهمد که با توجه کردن به قواعد بازی میتواند الگوها را پیدا کنند و در لحظه مناسب با یک حرکت خاص برنده بازی شوند. از نکات مهم درباره این بازی این هست که با امکانات کم هم می توان آن را انجام داد و تنها کمی خلاقیت نیاز هست. این بازی از تماشای زیاد تلویزیون و بازیهای کامپیوتری فواید بیشتری دارد و مغز کودک را رشد می دهد.
بازی سودوکو با دادن چهارچوب و قوانین خاص به کودک، رعایت کردن قواعد را یاد می دهد و همچنین باعث افزایش صبر و تمرکز می شود. کودکان با استفاده از اشتباهاتشان یاد می گیرند که راه درست برای حل این جدول چیست. تمام این فواید بر عملکرد مغزی آنها در سنین کودکی و بزرگسالی تاثیر دارد.
فواید بازی سودوکو برای کودکان
فواید سودوکو بسیار زیاد است و همینطور فواید سودوکو برای کودکان خیلی بیشتر از بزرگسالان می باشد. شما می توانید با صرف زمان مناسب برای کودکان و انجام این بازی با آن ها از این فواید بهره مند شوید. در ادامه برخی از این فواید را شرح داده ایم.
تفکر خارج از چارچوب و منطقی با بازی سودوکو
برای حل یک معمای سودوکو، «یک راه» یا «راه درست» وجود ندارد. دانش آموزان و کودکان راه های مختلفی برای استدلال و حل این معما پیدا می کنند که ممکن است خارج از چارچوب تفکر شما باشد.
داشتن یک «بحث ریاضی» و حل یک معما به صورت گروهی به دانش آموزان این امکان را می دهد که استدلال و تفکر خود را در پس حرکت های مختلفی که ممکن است انجام دهند، نشان دهند. هر دانش آموزی متفاوت می اندیشد و به طرز متفاوتی معما را حل می کند؛ تقریبا مانند یک پازل، می توان یک میلیون راه مختلف پیدا کرد؛ بنابراین گفت وگوهای منطقی و ریاضی، باعث ایجاد بینش ارزشمندی درمورد تفکر دیگران می شود.
تقویت مهارت های منطقی
کودکان وظیفه دارند یک معما را حل کنند و درباره هر حرکت و تصمیمی که می گیرند، منطقی فکر کنند. آیا این روش کار می کند؟ آیا این یکی مناسب است؟ چرا و چرا نه؟ اگر این قطعه را اینجا بگذارم، چه تأثیری روی این قطعات دیگر خواهد گذاشت؟ تمام این چرا و چگونه ها باعث تقویت مهارت های منطقی در کودکان می شود.کودکان وظیفه دارند به همه جزئیات توجه کنند زیرا اگر در اوایل بازی قطعه ای را قرار دهند که نادرست باشد، در آخر بدون اشتباه یا دو عدد یا عکس در یک ردیف، ستون یا مربع حل نمی شود.
توجه بیشتر به جزییات
در این بازی بازیکنانی که به جزییات به خوبی توجه دارند، الگوها را متوجه شده ، فرصتها را پیدا می کنند و در لحظه مناسب یک حرکت را انجام می دهند، اینها برنده هستند. آموزش ویژگی ” توجه به جزییات” در کودکان باعث می شود در خیلی از مسیرهای دیگر از زندگی نیز پیشرفت داشته باشند.بازی سودوکو به کودک کمک می کند تا متفکران ریزبین و با قاعده ای شوند. هر چه شما می خواهید کودک تان در آینده حرفه ای تر باشد باید به خوبی ذهن کودک تان را سازمان یافته کرده و توجه آنها را به جزییات بیشتر معطوف کنید تا در آینده برای هر حرفه ای خیلی بهتر واجد شرایط شوند.
نقش بازی سودوکو در تقویت قدرت تصمیم گیری
سودوکو یک بازی بر پایه منطق و تفکر انتقادی با قدرت تصمیم گیری سریع بر اساس مشاهدات است. بچه ها بازی سودوکو را بخاطر حس استقلال و کنترلی که در آنها ایجاد می کند، دوست دارند. در سودوکو بچه ها یاد می گیرند که سریع بین عملی که انجام می دهند و نتیجه ارتباط برقرار کنند. اگر آنها مسئله را بدرستی آنالیز کرده باشند و استدلال دقیقی بکار برده باشند به جواب صحیح خواهند رسد.
ایجاد صبر و تمرکز
بازی سودوکو یک ایده مناسبی است تا ما به کودکان صبر را بیاموزیم. زیرا این بازی بر پایه فکر کردن، تامل و تصمیم گیری محتاطانه استوار است.نوع دیگری از صبر تمرکز دقیق بر روی حل مسئله است، کودکان یاد می گیرند چگونه تمرکز داشته باشند و از زوایای مختلف به مسئله فکر کنند و صبر در چالش ها را یاد می گیرند. در واقع بازی سودوکو برای رویارویی با صحنه های دیگری از زندگی و مدرسه آنها را آماده می کند.
تقویت حافظه و قدرت یادگیری
بر طبق تحقیقات سودوکو حافظه کودکان را مخصوصا در سن ۷ تا ۱۱ سال تقویت می کند.سودوکو یک ابزار آموزشی مناسبی برای بهبود استدلال انتزاعی و بخاطر سپردن اطلاعات است. در این تحقیق به اهمیت بازی سودوکو برای آموزش ریاضی و علوم هم پرداخته شده. بعنوان مثال در آموزش یادگیری فرمول های درس شیمی می توان در بازی سودوکو بجای اعداد ۱-۹ از فرمول ها در خانه های بازی استفاده کرد.یا برای آموزش دیکته لغات و خیلی موارد دیگر نیز سودوکو بسیار مفید بوده و به یادگیری کمک می کند.