بعد از پایان یک رابطه عاطفی، طبیعی است که تصاویری زنده و روشن از خاطرات آن در ذهن مان مجسم شود و باقی بماند. این تصاویر به خودآگاه ما راه پیدا می کنند؛ فکرکردن به بعضی از آنها شیرین و لذت بخش است و فکرکردن به بعضی دیگر بی اندازه آزاردهنده. حافظهٔ ما تلاش می کند خاطراتی را توجیه و قابل فهم کند که زمانی تعریف کنندهٔ ارتباط ما با دیگری بوده اند و حالا که این دیگری کنار رفته است، مشکلاتی از این بابت پیش می آید. این خاطرات، وقتی رابطه عاطفی همچنان برقرار باشد، باعث تقویت آن می شوند و دو نفر حاضر در رابطه را بیش از پیش به هم مرتبط می کند و به نوعی نقش تاریخچه ای شخصی را برای شان ایفا می کند. اما بعد از پایان رابطه عاطفی، حافظهٔ ما درگیر این تقلا می شود که حالا با این خاطراتی که دیگر ثمری ندارند چه باید بکند؟ در این مطلب به دنبال جوابی برای این سؤال خواهیم بود و راهکارهایی را برای کنارآمدن با خاطرات یک رابطه عاطفی پس از اتمام آن بررسی خواهیم کرد.
۱. یادگاری های به جامانده از رابطه را در جعبه ای بگذارید و در آن را قفل کنید
این یادگاری ها نشانه های محسوسی هستند که خاطرات رابطه را به یادمان می آورند. مجراها و مسیرهایی در حافظه شکل می دهند که در نهایت به خاطرات ریزودرشت رابطه ختم می شوند. وقتی این یادگاری ها در معرض دیدمان نباشد، مشخصا احتمال این رخداد هم کمتر می شود. خاطرات رابطه عاطفی مثل هر تجربهٔ دیگری در زندگی در ذهن مان باقی می مانند و راه گریزی از آنها نیست؛ اما با کنارگذاشتن اشیا و یادگاری هایی که این خاطرات را زنده می کنند، می توانیم کمتر به گذشته فکر کنیم. شاید بعدها دوست داشته باشید نگاهی به این یادگاری ها بیندازید؛ پس بهتر است از دورریختن یا سوزاندن شان منصرف شوید، حتی اگر فکر می کنید با این کار حال تان بهتر می شود و مرهم زخمی پیدا می کنید.
آیا بعد از خیانت همسرتان همچنان باید به او اعتماد کنید؟۲. از خودِ خاطرات کمک بگیرید
گاهی بعد از پایان رابطه عاطفی دل مان برای کسی تنگ می شود که زمانی بود و حالا نیست. مدام به این فکر می کنیم که برگشتن به روال سابق و ادامهٔ رابطه دیگر غیرممکن است. در چنین شرایطی بهتر است سعی کنیم تجربه یا خاطره ای ناخوشایند از رابطه را به یاد بیاوریم. شاید اتفاقی که باعث شد رابطه به پایان برسد و تداوم پیدا نکند بهترین انتخاب باشد. هر زمان احساس نیاز کردید، به سراغ این خاطره بروید. این خاطره به یادمان می آورد که چرا رابطه تمام شد. اما کسانی هم هستند که بعد از پایان رابطه عاطفی، تقریبا هر وقت به گذشتهٔ رابطه فکر می کنند، آسیب و رنجی را به یاد می آورند که به خاطر شخص دیگر متحمل شده اند. برای کم رنگ کردن این خاطرات و رهایی از آنها، سعی کنید اتفاق ها و تجربه هایی را در ذهن بیاورید که عیب ها و پیچیدگی های انسانی طرف دیگرِ رابطه را به ذهن بیاورند. این خاطرات جزئی تر هستند و به یادآوردن شان به زحمت بیشتری نیاز دارد. با فکرکردن به آنها و کنارگذاشتن خاطرات پررنگ تر برای مدتی کوتاه، می توان به نوعی تعادل رسید و تا حدی از رویدادهای ناخوشایندی که در رابطه تجربه شده اند رهایی پیدا کرد. ما در ذهن مان کسانی را که روزگاری در زندگی مان بوده اند، به فراخور نقشی که داشته اند، یا ستایش می کنیم یا به باد انتقاد می گیریم. برفرض، اگر دل مان برای کسی تنگ شده باشد، تصاویر مثبت و خوبی از او در ذهن مان مجسم می شوند؛ در سوی دیگر اگر از دست کسی عصبانی باشیم، تصاویری به ذهن می آیند که این عصبانیت را تأیید کنند. وظیفه ای که ما در این میان به عهده داریم این است که اجازه ندهیم افسار این خاطرات و تصاویر از دست مان خارج شود و با کمی واقع بینی بیشتر، آنها را متعادل کنیم: یعنی اینکه نه کسی را تا سر حد خدایی در ذهن بزرگ کنیم و نه کسی را مدام بکوبیم و به باد انتقاد بگیریم؛ به یاد داشته باشیم که همه انسان هستند و هیچ آدمی بی عیب ونقص نیست. تنها در این صورت است که می توان از تداوم یافتن خاطرات افراطی رها شد.
۳. سر خودتان را با کارهای جالبی گرم کنید که پیش از شروع رابطه انجام می دادید
این کار دو مزیت دارد: اول اینکه خودِ پیش از شروع رابطه را به یادتان می آورد؛ مزیت دوم اینکه به مرور، خاطرات آن دوران در ذهن تان قوت می گیرند و تا حدودی جای بعضی از خاطرات بعد از پایان رابطه را می گیرند.
۴. به مسافرت بروید
نیازی نیست جای خیلی دوری بروید. نشانه های محیط اطراف نقش بسزایی در زنده کردن خاطرات و تصاویر رابطه دارند، به ویژه اگر تازه از طرف مقابل جدا شده باشید. با سفرکردن می توانید از تأثیر این نشانه ها کم کنید. اگر به هر دلیلی قادر به مسافرت کردن نیستید، به جایش خواندن یک کتاب تازه را شروع کنید.
۵. کمی در زندگی روزمره تان تغییر ایجاد کنید
قرار نیست این تغییرْ بزرگ و قابل ملاحظه باشد. کارهای ساده ای مثل عوض کردن مسیر هرروزه ای که از آن به سر کار می روید یا ایجاد تغییراتی جزئی در چگونگی انجام دادن و رسیدگی به کارها و وظایف روزمره، می تواند برای رسیدن به نتیجهٔ دلخواه کافی باشد. همین کارهای جزئی به شکل سالمی الگوهای روزانهٔ به یادآوردن خاطرات را عوض می کند. به این صورت از دست بعضی تصویر های ناخوشایند به جامانده از پایان رابطه رهایی پیدا می کنید.
۶. به خاطرات دیگری فکر کنید
هر وقت به طور ناخواسته تصویر خاطره ای در ذهن تان مجسم شد، به دنبال خاطره دیگری بگردید که ارتباطی به خاطره مذکور نداشته باشد و به آن فکر کنید. روی خاطره جدید، به عنوان جایگزین سودمند خاطره قبلی متمرکز شوید. با این کار نه تنها می توانیم از دست خاطرهٔ ناخوشایند رهایی پیدا کنیم، بلکه به آن اجازه شاخ وبرگ پیداکردن هم نمی دهیم و پیش از آنکه خاطرات مرتبط با آن فرصت زنده شدن پیدا کنند، کنار گذاشته می شود. اما چرا باید به دنبال جایگزین باشیم؟ واقعیت این است که اگر آگاهانه و فعالانه بخواهیم خاطره ای را از ذهن بیرون کنیم، باید جایگزینی برایش در نظر بگیریم. اگر چنین نکنیم، نه تنها موفق بیرون راندن آن خاطره از ذهن مان نخواهیم شد، بلکه موجب تقویت اثرش هم خواهیم شد. به بیان بهتر، تمرکز بر روی فکرنکردن به چیزی بخصوص، راه دیگری برای فکرکردن به آن است. باید سعی کنیم به جای انکارکردن خاطرهٔ ناخواسته، به دنبال جایگزینی برای آن و پرت کردن حواس مان باشیم.
۷. فعال باشید
بعد از پایان یک رابطه عاطفی بیشتر ما میل به بی تحرکی پیدا می کنیم. این بی تحرکی باعث می شود به گذشته فکر کنیم و خاطرات به مرور زنده می شوند. در چنین مواقعی باید سعی کنیم خودمان را با کاری سرگرم نگه داریم تا این احتمال را کمتر کنیم. تمرین ایروبیک انتخاب مناسبی برای این منظور است: هم ذهن مان را از خاطرات خالی می کند و هم باعث تقویت روحیه می شود. البته الزاما منظور ما ورزش کردن نیست؛ بلکه با هر کاری که سرتان را گرم می کند، خودتان را مشغول کنید و از بی تحرکی دوری کنید.
کلام آخر
خاطرات به انواع مختلف بر ما تأثیر می گذارند: گاهی چیزی را به ما تلقین می کنند، گاهی برای مان آزاردهنده هستند و گاهی آرامش خاطر می آورند. فکرکردن و مجسم شدن تصویر خاطرات تا حدودی به ناخودآگاه ما ارتباط پیدا می کند. باید سعی کنیم با ایجاد تغییراتی جزئی در زندگی روزمره از تأثیر مضر حافظه بر روی بهره وری کم کنیم و تا جایی که برای مان مقدور است کنترل آن را به دست بگیریم. تنها در این صورت است که می توان پس لرزه های بعد از پایان یک رابطه عاطفی را تاب آورد و با خاطرات آن کنار آمد.
