دهۀ ۸۰ شمسی دورانی بود که تعداد آثار سینمایی تولید شده افزایش پیدا نمود؛ در آن سال ها تولید فیلم های سینمایی به خصوص در ژانر کمدی به دلیل شرایط جامعه به اوج خود رسید؛ البته تعداد آثار ارزشمندی که در ژانر درام و ملودرام تولید شدند نیز کم نبوده و نویدی از سینمای پویای ایران می داد. در آن روزگاری که هنوز شبکه های اجتماعی و اینترنت افراد را درگیر خود نکرده بودند، سینما توانست به یک سرگرمی مهم میان خانواده ها تبدیل شود و همۀ اعضای خانواده را به سالن های سینما و یا پای تلویزیون و دستگاه های ویدئویی و سی دی پلیرها بنشاند تا اوقات خود را کنار هم بگذرانند.
فیلم های سینمایی دهه هشتادی در ژانرهای مختلف و جذابی ساخته شدند که به موضوعات جدیدتر و به روزتری پرداختند. این تحول در سبک فیلمسازی و پرداختن به موضوعات جنجالی تر باعث شد این آثار علاوه بر درخشش در سینمای ایران، به جشنواره های بین المللی مهم راه پیدا کنند و در سطح جهانی نیز دیده شوند. بنابراین فیلم های دهه 80 نقش مهمی را در مطرح شدن سینمای ایران در سطح بین المللی داشتند و به همین دلیل بسیار حائز اهمیت و ارزشمند هستند.
فیلم سینمایی شام آخر
- سال ساخت: 1380
- کارگردان: فریدون جیرانی
- بازیگران: کتایون ریاحی، محمدرضا گلزار، هانیه توسلی، ثریا قاسمی و آتیلا پسیانی
فیلم شام آخر یکی از جذاب ترین فیلم های دهه 80 سینمای ایران محسوب می شود که در زمان اکران با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد. این اثر نیز مانند سایر فیلم های فریدون جیرانی، مخاطب را شگفت زده می کند و به موضوعی تازه می پردازد که پایان بندی آن نیز بسیار جالب است. کتایون ریاحی برای بازی در این فیلم، موفق به دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن از جشنواره فیلم قاهره شد. فریدون جیرانی نیز در جشنواره بین المللی فیلم قاهره، جایزه بهترین کارگردانی را از آن خود کرد.
فیلم سینمایی من ترانه 15 سال دارم
- سال ساخت: 1380
- کارگردان: رسول صدرعاملی
- بازیگران: ترانه علیدوستی، مهتاب نصیرپور و حسین محجوب
فیلم من ترانه 15 سال دارم یکی از ساخته های ماندگار دهه 80 محسوب می شود که اولین تجربه بازیگری ترانه علیدوستی است. این فیلم در زمان اکران خود توانست توجه مخاطبان بسیاری را به خود جلب کند و در سطح بین المللی نیز دیده شود. فیلم من ترانه 15 سال دارم در جشنواره های مختلف داخلی و خارجی، جوایز متعددی را کسب کرد. این عنوان در جشنواره فیلم فجر، برنده 4 سیمرغ بلورین و یک دیپلم افتخار شد و در جشنواره فیلم لوکارنو سوئیس نیز 4 جایزه ارزنده دریافت کرد. علاوه بر این، در جشنواره بین المللی فیلم تسالونیکی و بریزبن نیز موفق به کسب دو جایزه شد.
داستان فیلم من ترانه 15 سال دارم درباره دختر نوجوانی به نام «ترانه» است که مادرش را از دست داده و پدرش در زندان است. ترانه به تنهایی عادت کرده بود تا اینکه پسری پولدار به او پیشنهاد ازدواج می دهد. او هم برای سروسامان دادن به زندگی اش پیشنهاد ازدواج او را قبول می کند و صیغه محرمیت میان آنها جاری می شود. اما پسر بعد از مدتی، به طور بی خبر ترانه را رها کرده و به خارج می رود و این درحالی است که ترانه باردار است و اسم همسرش در شناسنامه اش نیست.
فیلم سینمایی مهمان مامان
- سال ساخت: 1382
- کارگردان: داریوش مهرجویی
- بازیگران: گلاب آدینه، حسن پورشیرازی، پارسا پیروزفر، امین حیایی و نسرین مقانلو
فیلم مهمان مامان نیز یکی دیگر از فیلم های دهه 80 است که در زمان خود مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت. داریوش مهرجویی علاوه بر کارگردانی این فیلم، تهیه کننده و نویسنده آن نیز هست که در جشنواره فیلم فجر، کاندید دریافت جایزه بهترین فیلمنامه و برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره شد.
داستان فیلم مهمان مامان درباره یک خانواده تنگ دست است که زندگی ساده ای دارند. روزی مهمانان سرزده ای برایشان می آید، ولی یخچال آنها خالی است و وسیله ای برای پذیرایی ندارند. همسایه ها و آشناها برای حفظ آبروی این خانواده به آنها کمک می کنند تا بتوانند از مهمانان خود پذیرایی کنند.
فیلم سینمایی بوتیک
- سال ساخت: ۱۳۸۲
- کارگردان: حمید نعمت الله
- بازیگران: محمدرضا گلزار، گلشیفته فراهانی، رضا رویگری، حامد بهداد، یوسف تیموری
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم در بیست و دومین جشنواره فیلم فجر یکی از محبوب ترین فیلم های دهه ۸۰ است که مخاطبان بسیاری را به سینماها آورد. گلشیفته فراهانی برای بازی در این فیلم عاشقانه برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن از جشنواره سه قاره فرانسه شد.
فیلم سینمایی بوتیک روایت دختری به نام اتی (با بازی گلشیفته فراهانی) است که خانواده ای فقیر دارد و از خانه گریخته و به همراه دوستانش خانه ای اجاره کرده که اجاره آن را نتوانسته بپردازد. در این میان پسری به نام جهانگیر (با بازی محمدرضا گلزار) که عاشق اتی شده است سعی دارد تا به او کمک کند اما دردسرهایی برای خود می سازد.
فیلم سینمایی مارمولک
- سال ساخت: 1383
- کارگردان: کمال تبریزی
- بازیگران: پرویز پرستویی، بهرام ابراهیمی، شاهرخ فروتنیان و رعنا آزادی ور
مارمولک یکی از فیلم های کمدی دهه 80 است که در زمان اکران توانست فروش بسیار خوبی داشته باشد و توجه مخاطبان و منتقدان را به خود جلب کند. پیمان قاسم خانی برای این فیلم موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه شد. فیلم مارمولک در جشنواره بین المللی فیلم مونترآل، جایزه زنیت طلایی بهترین فیلم آسیایی را از آن خود کرد. مارمولک در جشنواره فجر و جشن خانه سینما نیز چندین جایزه دیگر دریافت کرد و با استقبال خوبی مواجه شد.
داستان فیلم مارمولک درباره زندگی مرد سابقه دار و خلافکاری به نام رضا مثقالی، ملقب به «رضا مارمولک» است که به دلیل دزدی و سرقت مسلحانه به زندان می افتد. رضا در زندان مجروح شده و به بیمارستان فرستاده می شود، اما در آنجا لباس یک روحانی را می پوشد و از بیمارستان فرار می کند. فرار او از بیمارستان تازه شروع ماجراهای طنز و جالب رضا مارمولک خلافکار در لباس روحانیت است.
فیلم سینمایی میم مثل مادر
- سال ساخت: 1385
- کارگردان: رسول ملاقلی پور
- بازیگران: گلشیفته فراهانی، جمشید هاشم پور، حسین یاری، علی شادمان و سحر دولتشاهی
فیلم سینمایی میم مثل مادر یکی از تاثیرگذارترین فیلم های دهه 80 است که در زمان اکران توانست نظر مثبت منتقدان و مخاطبان را به خود جلب کند. این فیلم نماینده ایران در هشتادمین دوره جوایز اسکار بود، اما موفق نشد به عنوان یکی از نامزدهای نهایی انتخاب شود. فیلم میم مثل مادر یکی از آثار درخشان رسول ملاقلی پور محسوب می شود که مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. گلشیفته فراهانی نیز با بازی فوق العاده خود در این فیلم توانست نقش یک مادر فداکار را به شکلی باورپذیر ایفا کند.
فیلم میم مثل مادر درباره زندگی زنی به نام «سپیده» است که در بمباران سردشت، شیمیایی می شود. چندین سال بعد سپیده باردار می شود، اما در سونوگرافی مشخص می شود که بچه در اثر گازهای شیمیایی دچار مشکلات تنفسی و معلولیت است. «سهیل» همسر سپیده، اصرار دارد که بچه را سقط کنند، اما سپیده قبول نمی کند و به همین دلیل از یکدیگر جدا می شوند. پس از جدایی، سپیده فرزندش را به دنیا می آورد و سال ها به تنهایی او را بزرگ می کند تا اینکه پس از سال ها سهیل دوباره بازمی گردد و…
فیلم سینمایی درباره الی
- سال ساخت: 1387
- کارگردان: اصغر فرهادی
- بازیگران: گلشیفته فراهانی، ترانه علیدوستی، شهاب حسینی، پیمان معادی و مریلا زارعی
فیلم درباره الی یکی از فیلم های موفق دهه 80 محسوب می شود که سهم بزرگی در مطرح شدن سینمای ایران در سطح بین المللی دارد. این فیلم از سوی منتقدان مورد تحسین قرار گرفت و فروش بسیار خوبی در گیشه داشت. درباره الی، برنده سه سیمرغ بلورین از جشنواره فجر و هفت تندیس زرین از جشن خانه سینما شد. این فیلم در سطح بین المللی نیز جوایز متعدد و ارزنده ای دریافت کرد که از مهم ترین آنها می توانیم به خرس نقره ای بهترین کارگردانی جشنواره بین المللی فیلم برلین اشاره کنیم. درباره الی علاوه بر ایران، در کشورهای دیگری مانند آلمان، فرانسه، آمریکا، انگلیس، ایتالیا و چندین کشور دیگر اکران شد و مورد توجه دنیا قرار گرفت.
فیلم درباره الی روایتگر زندگی چندین خانواده است که برای تعطیلات به شمال می روند. در این سفر شخصی به نام «الی» که مربی مهد دختر «سپیده» است نیز با این خانواده همراه می شود. در این سفر اتفاق بدی برای الی می افتد که باعث ایجاد مشکلات و چالش های زیادی برای این چند خانواده می شود.
فیلم سینمایی جدایی نادر از سیمین
- سال ساخت: 1389
- کارگردان: اصغر فرهادی
- بازیگران: لیلا حاتمی، پیمان معادی، شهاب حسینی، ساره بیات و مریلا زارعی
فیلم جدایی نادر از سیمین نیز یکی از بهترین و پرافتخارترین فیلم های ساخته شده در دهه 80 است. این فیلم اثر موفق دیگری از اصغر فرهادی است که نقش بزرگی در تحول و پیشرفت سینمای ایران داشت و جزء پرفروش ترین فیلم های دهه 80 محسوب می شود. جدایی نادر از سیمین در دنیا با نام A Separation اکران شد و توانست برنده جایزه اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان در هشتاد و چهارمین دوره جایزه اسکار شود. این فیلم همچنین در شصت و نهمین مراسم گلدن گلوب در سال 2012، برنده جایزه بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان شد. این عنوان جوایز ارزنده متعدد دیگری نیز در سطح جهانی کسب کرده و فروش بسیار خوبی در دنیا داشته است. جدایی نادر از سیمین یکی از آثار فاخر و ارزشمند سینمای ایران است که در فهرست 100 فیلم برتر قرن 21 قرار دارد.
داستان فیلم جدایی نادر از سیمین درباره زندگی زوجی به نام های نادر و سیمین است که به دلیل عدم موافقت نادر برای مهاجرت از ایران با همسرش به مشکل برمی خورند. اما سیمین برای رفتن مصمم است و می خواهد به هر قیمتی مهاجرت کرده و دخترشان ترمه را نیز با خود ببرد. نادر با این کار مخالف است و در نهایت سیمین برای گرفتن حضانت ترمه به دادگاه درخواست می دهد، اما درخواستش رد می شود. نادر، پدر پیری دارد که نمی تواند از او مراقبت کند و به همین دلیل برایش پرستار می آورد تا در خانه از او نگهداری کند. اما با ورود این پرستار، مشکلات و چالش های بسیاری برای نادر اتفاق می افتد.
ما در این مقاله بهترین فیلم های دهه 80 تاریخ سینمای ایران را به شما معرفی کردیم. فیلم های دهه 80 تحول عظیمی در سینمای ایران به وجود آوردند و در سطح بین المللی بسیار خوش درخشیدند. شما کدامیک از فیلم های معرفی شده در این مقاله را تماشا کرده اید؟ به نظر شما جای کدام فیلم ها در این فهرست خالی است؟ لطفا نظرات خود را در بخش ارسال دیدگاه با ما در میان بگذارید.
فیلم سینمایی سنتوری
- سال ساخت: 1389
- کارگردان: داریوش مهرجویی
- بازیگران: بهرام رادان، گلشیفته فراهانی، مسعود رایگان، رؤیا تیموریان، مائده طهماسبی، نادر سلیمانی
برنده بهترین فیلم از نگاه تماشاگران و بهترین بازیگر نقش اول مرد (بهرام رادان) در بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر یکی دیگر از محبوب ترین فیلم های دهه ۸۰ است که با موسیقی اردوان کامکار و صدای محسن چاووشی تبدیل به اثری ویژه شده است. فیلم سینمایی سنتوری روایت هنرمندی به نام علی سنتوری است که به دلیل مذهبی بودن خانواده اش مجبور به انتخابی میان خانواده و موسیقی می شود؛ او سنتور را انتخاب می کند و از خانواده ترد می شود.
علی سنتوری در روزهای موفقی که در کارش تجربه می کند، ازدواج می کند اما زندگی شیرین او با گرفتار شدنش در دام اعتیاد، پس از مدت کوتاهی به تلخی می رسد و گذران زندگی برای او دشوارتر از همیشه می شود. این فیلم قابل تأمل به زیبایی به موضوع سقوط هنرمند در جامعه پرداخته است.
بهترین فیلم های ایرانی دهه 70
