اکثر کسانی جوجه مرغ ماشینی و یا محلی تهیه می کنند بعد از 2 یا 3 روز جوجه آنها میمیرد یا مریض می شود اکثرا فکر می کنند سرما خوردگی بود یا جوجه ای که خریده اند از قبل مریض بوده و درصورت که اینطور نیست، بدن جوجه ضعیف است، و بیماری بر آن غلبه می کند.
نشانه های بیماری در جوجه مرغ
- بی حالی و سستی
- مدفوع مشکوک یا غیر طبیعی، از جمله اسهال، مدفوع سفید (باید قهوه ای با سفید باشد)، خون در مدفوع، و یا کرم ها
- عطسه
- افت زیاد در مصرف دان و آب (کاهش شدید اشتها)
- چرت زدن
- نفس نفس زدن
- کز کردن و گوشه گیر شدن
- پرهای افتاده و بی جان
- پف کردن بدن
بیمارهایی جوجه مرغ ها
راقبت از جوجه ها در برابر بیماری ها و پرورش آنها به بهترین شکل ممکن از وظایف هر پرورش دهنده ای می باشد، در این صورت است که از تلفات جوجه ها و ضررهای مالی جلوگیری خواهد کرد. جوجه ها در مقایسه با مرغ های بالغ بیشتر در معرض بیماری می باشند، کمترین تغییر در دمای محیط آنها و یا استفاده از آب و غذای نامناسب می تواند عامل مهمی در تلفات آنها باشد. در ادامه رایج ترین بیماری های جوجه را بررسی می کنیم.
1.بیماری مارک
این نام در واقع یک نام کلی برای 7 بیماری ویروسی به شدت مسری می باشد که باعث ایجاد تومور و فلجی در جوجه بیمار شده و از پرنده ای به به پرنده ی دیگر و یا از طریق گرد و خاک آلوده سرایت می یابد.
- پیشگیری:واکسیناسیونی که جهت پیشگیری از این بیماری توسط بسیاری از هچری ها و پرورش دهندگان اعمال می گردد، %100 مؤثر واقع نگردیده و می تواند تلفاتی به دنبال داشته باشد.: بهترین روش جهت پیشگیری از ابتلای جوجه ها به این بیماری تمیز و استریل نگه داشتن دستگاه مرغ مادر مصنوعی می باشد.همچنین اضافه نمودن سرکه ی آب سیب، سیر و پودر پروبیوتیک به جیره ی غذایی جوجه ها به آنان در مقاوم سازی سیستم ایمنی بدن شان کمک می کند.
- درمان:لازم است جوجه هایی که مشکوک به ابتلا به بیماری مارک می باشند سریعاً از سایرین جدا شوند. درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد اما در صورتی که جوجه های مبتلا به خوردن و آشامیدن ادامه داده و سیستم ایمنی شان (با استفاده از روش مذکور) قوی نگه داشته شود شانس بیشتری برای زنده ماندشان وجود خواهد داشت.
2. کوکسیدیوسیز
بیماری شماره یک عامل مرگ و میر در جوجه های نوباوه می باشد. کوکسیدیوسیز یک بیماری انگلی به شدت مسری مربوط به مجاری روده ای می باشد.برخی از علائم ابتلا به این بیماری عبارتند از:مدفوع خونی و یا قرمز مانند وبی حالی و سستی پرنده.
- پیشگیری:به جای استفاده از غذای حاوی دارو، به غذای جوجه ها سرکه ی آب سیب، پودر پروبیوتیک و سیر اضافه نمایید تا سیستم ایمنی شان قوی شده و به اندازه کافی جهت مبارزه با هر نوع کوکسیدریا در محیط پیرامون شان مقاوم باشند. مقداری روغن پونه ی کوهی و دارچین نیز به غذای جوجه ها اضافه کنید چرا که هر دوی این گیاهان آنتی بیوتیک های طبیعی می باشند. در پرنده های بزرگتر غذای تخمیر شده ی مرغ نیز می تواند در پپیشگیری از بروز کوکسیدیوسیز مؤثر واقع گردد.
- درمان:اگر جوجه ای علائمی از کوکسیدیوسیز از خود نشان دهد لازم است آن را از سایر جوجه ها جدا نموده و مخلوطی از شیر و غذای جوجه به نسبت مساوی را با مقداری ماست ساده ترکیب نموده و به او بخورانید.این کار باعث خواهد شد که اسهال در ضمن جریان در روده ها، مجاری آن را از انگل های بیماریزا شستشو دهد.در گام بعدی مقداری پودر پروبیوتیک به غذای جوجه اضافه نمایید با این روش یک سری باکتریهای مفید داخل روده تشکیل شده و به این ترتیب مجبور به استفاده از آنتی بیوتیک های شیمیایی جهت درمان جوجه های مبتلا نخواهید بود.
3. پستینگ یا انسداد مقعد جوجه
این شرایط زمانی اتفاق می افتد که مدفوع جوجه بر روی مقعد آن خشک شده و مانع از این می شود که جوجه بتواند فضولات خود را دفع نماید این مشکل در صورت تداوم می تواند منجر به مرگ جوجه گردد.
- پیشگیری:این مشکل اغلب در جوجه هایی که سفارشی بوده و مسیری طولانی را جهت رسیدن به محل مورد نظر طی می کنند بروز می کند بنابراین بهتر است تا حد ممکن جوجه ها را از هچری های محلی خریداری و یا خودتان آنها را هچ کنید.این مشکل می تواند همچنین به دلیل استرس و یا نوسانات دمایی اتفاق بیفتد؛ بنابراین لازم است تا حد ممکن دمای دستگاه مرغ مادر مصنوعی را ثابت نگه داشته و به کودکان و حیوانات اجازه نزدیک شدن به جوجه ها و آزار یا ترساندشان را ندهید. بستر مرطوب و کثیف دستگاه را نیز بطور مرتب تعویض نمایید.
- درمان:مقعد کثیف جوجه ها را با دستمالی تمیز آغشته به روغن زیتون پاکسازی نموده و به مدت چند روز محل مورد نظر را چک نمایید تا در صورت لزوم روغنکاری و پاکسازی مجدد انجام پذیرد.آرد ذرت و آرد جوی دوسر خام نیز در رفع مشکل مؤثر بوده و همچنین اضافه نمودن پودر پروبیوتیک به غذای جوجه ها نیز چنین نتیجه ای را در پی خواهد داشت. دانه جات ریز مخصوص جوجه نیز باید برای آنها فراهم باشد.
4. چرت زدن و بی حالی جوجه
این بیماری که در اصطلاح انگلیسی star gazing نامیده می شود، شرایطی است که در آن جوجه قادر نمی باشد سر خود را بالا نگه دارد. همچنین جوجه قادر نمی باشد به صورت عادی راه برود و به جای آن به طرف عقب راه می رود.
-
پیشگیری:این بیماری تا حدی ناشی از کمبود ویتامین B (تیامین) می باشد بنابراین می توانید روزانه مقداری مخمر آبجو بر روی غذای جوجه ها بپاشید.
-
درمان:مانند پیشگیری، اضافه نمودن مخمر آبجو که منبع سرشاری از تیامین می باشد به غذای جوجه ها، بسیار مفید واقع می گردد. همچنین می توانید آب ویتامینه نیز در اختیار جوجه ها قرار دهید.به مدت چند روز و هر روز چندین بار گردن جوجه را به مدت چند دقیقه به آرامی ماساژ دهید. جوجه های بیمار را تحت نظر داشته و مطمئن شوید که به آب و غذای کافی دسترسی داشته و توسط سایر جوجه ها لگدمال نمی شوند.
5. جوجه های با نوک متقاطع (کج)
یک ناهنجاری که در آن قسمت بالا و پایین نوک جوجه نمی توانند به درستی بر روی یکدیگر قرار بگیرند. این مشکل اغلب ژنتیکی بوده و به احتمال زیاد همزمان با رشد جوجه ها بدتر خواهد شد.
-
پیشگیری:جهت پیشگیری از بروز چنین مشکلی در آینده از پرورش جوجه های با نوک های متقاطع و یا مرغ هایی که تخم های آنان چنین جوجه هایی را تولید نموده اند اجتناب نمایید.
-
درمان:سوهان زدن نوک جوجه با استفاده از یک سمباده می تواند به او در بستن هرچه بهتر نوکش کمک کند. مرطوب ساختن غذای جوجه و بالا بردن ارتفاع دانخوری تا ارتفاع شانه ی جوجه نیز می تواند غذا خوردن را برای او تسهیل سازد.بهتر است غذای جوجه ی بیمار را جدا از سایرین در اختیار او قرار دهید تا مطمئن شوید که به مقدار کافی آب و غذا دریافت می کند.
6. پاهای گشاد
شرایطی که در آن یک یا هر دوپای جوجه به طرف بیرون می لغزد و به این ترتیب مانع از ایستادن و یا راه رفتن جوجه می شوند. این شرایط اغلب به دلیل دماهای بسیار بالای دستگاه جوجه کشی و یا نوسانات دمایی بسیار زیاد داخل آن اتفاق می افتد.همچنین در صورتیکه بستر بسیار لغزنده باشد به نحوی که جوجه ها قادر به گیر دادن پنجه هایشان در آن و حفظ تعادل خود نباشند، این مشکل می تواندد بروز کند. این بیماری می تواند ناشی از کمبود ویتامین نیز باشد.
-
پیشگیری:دمای صحیح جوجه کشی را داخل دستگاه برقرار نموده و از نوسانات دمایی شدید داخل دستگاه جلوگیری نمایید. از بستر مناسب و غیر لغزنده (و نه روزنامه) برای جوجه ها استفاده نمایید.
-
درمان:یک بانداژ و یا چیزی شبیه به آن را دور پاهای جوجه بپیچید تا آن را به مدت چند رزو ثابت نگه دارد. جوجه را تحت نظر داشته باشید تا مطمئن شوید که توسط سایر جوجه ها لگدمال نشده و به آب و غذا دسترسی دارد. اگر به کمبود ویتامین مشکوک هستید کمی آب ویتامینه برای جوجه فراهم نمایید.
7. مشکلات تنفسی
جوجه ها به دلیل سیستم تنفسی پرکارشان بسیار مستعد مشکلات تنفسی می باشند. علائم جوجه های دارای مشکل تنفسی عبارتند از: آبریزش چشم، سرفه، عطسه، آبریزش بینی.
- پیشگیری:از خرده های چوب کاج یا صنوبر در سایز بزرگ بعنوان بستر استفاده نمایید تا از میزان گرد و خاک بکاهید. هرگز از تراشه های چوب سرو جهت پوشاندن بستر استفاده نکنید چرا که روغن و بوی معطر ناشی از آن می تواند باعث حساسیت شش ها و سینوس های جوجه ها گردد.برای نظافت و ضدعفونی دستگاه مرغ مادر مصنوعی به جای مایع سفید کننده از مخلوط آب و سرکه ی سفید استفاده نمایید چرا که مایع سفید کننده در اثر ترکیب با آمونیاک موجود در فضولات جوجه ها می تواند گازهای سمی تولید کند.
- درمان:جوجه بیمار را از سایرین جدا نموده و به مدت چند روز از آبپاشی حاوی محلول آب نمک جهت پاکسازی گرد و غبار از چشمان پرندگان استفاده کنید.گاهی اوقات فقط با همین کار مشکل حل می شود. اما در صورت تداوم علائم، ریحان تازه، شبدر، شوید و آویشن نیز همه به سلامت تنفسی جوجه کمک می کنند.مشکل تنفسی در صورتی که تا 1 هفته بهبود نیافته و رفته رفته بدتر گردد می تواند نشانگر یک بیماری جدی بوده و در این صورت باید با یک دامپزشک مشورت گردد.
توصیه های مهم در نگهداری از جوجه ها
- به پرندگان خود غذاهای متنوع بدهید، مانند سیب، ذرت، و غیره! جوجه ها عاشق اینها هستند، و این یک بار دیگر کمک خواهد کرد که سیستم گوارشی آنها سالم بماند.
- پرندگان پرورشی بیشتر در معرض خطر هستند نسبت به دورگه ها.
- غذا و آب را هر روز صبح تازه کنید.
- از ظروف آب و غذای آویزی استفاده کنید. به این ترتیب، مدفوع و بستر نمی تواند در آب و غذا بیافتد، جایی که آنها ممکن است آن را مصرف کرده و دچار بیماری شوند.
- اگر شما هر گونه جوجه بیماری در گله دیدید، حتما آنرا قرنطینه کنید و از آن مراقبت کنید تا از گسترش هر گونه عفونت جلوگیری شود.
- فضای مورد نیاز، ۴ فوت مربع برای هر پرنده، به حفظ سلامت پرندگان کمک خواهد کرد. اگر چه این فضا به نظر خیلی زیاد است، اما شما از تاثیر آن شگفت زده خواهید شد. این غریزه رقابتی آنها برای فضای بیشتر را کاهش می دهد. هرچند اگر آنها بخواهند که در یک قفس تنها باشند، شما به ۱۰ فوت مربع برای هر پرنده نیاز خواهید داشت.
بیماری های شایع عروس هلندی و روش های درمان
