بیوگرافی داریوش اسدزاده
داریوش اسدزاده (زادهٔ ۱ آذر ۱۳۰۲، کرمانشاه – درگذشتهٔ ۳ شهریور ۱۳۹۸، تهران) بازیگر تئاتر، فیلم و سریال ایرانی بود. او در ۲۰ سالگی وارد عرصه بازیگری شد و سال ها در مقام بازیگر، نویسنده و کارگردان در تئاتر تهران (نصر) فعالیت کرد. در دهه چهل و پنجاه شمسی در بیش از پنجاه فیلم سینمایی ایفای نقش نمود. پیش از انقلاب ایران را ترک کرد و در سال ۱۳۶۵ پس از ده سال اقامت در آمریکا بازگشت و در دو سریال سمندونو خانه سبز شرکت داشت که این دو اثر را می توان تأثیرگذارترین آثار کارنامه هنری او دانست. از دیگر آثار مهم او می توان به بازی در فیلم کوتاه دایره (۱۳۷۷)، اثر محمد شیروانی و برگزیده منتقدان بین المللی جشنواره کن در ۱۹۹۹، اشاره کرد. فعالیت او در دهه ۱۳۹۰ متمرکز بر تألیف کتاب هایی دربارهٔ تاریخ تئاتر ایران و تاریخ تهران بود.
شروع فعالیت هنری داریوش اسدزاده
او در کودکی به همراه پدرش به دیدن تئاتر می رفت. هر هفته درسش را به خوبی می خواند تا پدرش برای تشویقش، او را به دیدن تئاتر ببرد. بعدها که بزرگتر شد عاشق هنر شد. پدرش که خود او را با هنر نمایش آشنا کرده بود به شدت با کار هنری مخالف بود و از او توقع داشت تا تعلیمات نظامی را پشت سر بگذارد و صاحب مقام و منصب شود. اسدزاده در جوانی ویلون می نواخت و طبع شعر هم داشت، اما به دلیل مخالفت شدید پدر مجبور شد موسیقی را رها کند. او پس از پایان دوره دبیرستان، این بار به دور از چشم پدر وارد اولین دوره هنرستان هنرپیشگی شد و هم زمان برای خاطر جمعی پدرش به دانشگاه نیز رفت.هنرستان هنرپیشگی که زیرنظر سید علی نصر اداره می شد، نخستین مدرسهٔ حرفه ای تئاتر در ایران بود و از بطن آن تئاتر تهران (نصر) تأسیس گردید. مدتی نگذشت که برای بازی در نمایشنامه های رادیویی که توسط فضل الله بایگان اجرا می شد، به رادیو رفت. در آن زمان عده ای معدودی در خانه های خود رادیو داشتند، از این رو پدر اسدزاده خبر بازیگری پسرش را در آن نمایش ها نه از رادیو که از زبان آشنایان شنید و او را به جرم «مطرب شدن» به خانه راه نداد تا آنکه بعد از یک ماه با وساطت اقوام به خانه برگشت. پدر با آنکه از راهی که پسرش انتخاب کرده بود راضی نبود، اما رفته رفته با آن کنار آمد. در سال ۱۳۲۳ خورشیدی در زمانی که قوام السلطنه نخست وزیر بود، به استخدام وزارت دارایی درآمد و در آنجا نیز از گوشه و کنایه های همکارانش که او را مطرب می خواندند، در امان نبود.
شهرت داریوش اسدزاده
او از سال ۲۱ کار در تئاتر را با بازیگری، کارگردانی و نویسندگی در تئاتر تهران (نصر) و دهقان (لاله زار) شروع کرد. نخستین بازی حرفه ای او بر صحنه تئاتر در سال ۱۳۲۱ در نمایشی به نام «لیلی و مجنون کمدی» به نویسندگی و کارگردانی معزالدیوان فکری بود. «تئاتر تهران» اولین جایی بود که اسدزاده در آن بازی کرد. این تئاتر اولین مکان ثابت و دائمی بود که در ایران برای تئاتر کلاسیک ساخته شده بود.
پس از آن در سال ۱۳۲۸ کار در سینما را با فیلم همسر مزاحم شروع کرد. او همچنین در سال ۱۳۳۵ از طرف اداره کل هنرهای زیبای ایران برای بزرگترین فستیوال بین المللی تئاتر عازم فرانسه شهرپاریس شد و به مدت سه ماه به تحقیق مطالعه پرداخت. پس از بازگشت او به ایران از طرف رادیوی ملی دعوت بکار شد. از آنجایی که او به تئاتر علاقهٔ زیادی داشت به نویسندگی و کارگردانی نمایشنامه هایی چون: ازدواج فوری، سه زندانی، هنرپیشه، پرواز دخترها، میشل استراگف و مسیو ژوزف و… که تعداد آن ها به ۲۰ نمایشنامه می رسد و ایفای نقش در ۲۰۰ نمایشنامه پرداخت. در بازدیدی که هنرمندان آمریکایی از تئاترهای ایران داشتند هنر او (کارگردانی، نویسندگی، و بازیگری) در دید آن ها منحصر به فرد آمد و در سال ۱۳۴۶ به دعوت یک کمپانی فیلم سازی آمریکایی در شهرمینیاپولیس رهسپار آمریکا شد و در فیلم در آمریکا اتفاق افتاد به ایفای نقش پرداخت و علاوه بر آن در نوشتن فیلم نامه فیلم با جواد قائم مقامی (کارگردان فیلم) مشارکت کرد. این فیلم در در همان سال ها در ایران به اکران عمومی درآمد. بازی او در تئاتری به نام «شهر ما» مورد توجه «پروفسور دیویدسن»، استاد تئاتر آمریکایی که به دعوت وزارت فرهنگ و هنر و دانشگاه تهران به ایران آمده بود، قرار گرفت و به سبب ایفای این نقش جایزه ای از پروفسور دیویدسن دریافت کرد.
شغل دوم داریوش اسدزاده
او که از همان آغاز با جدیت کار هنری را در پیش گرفته بود، در عین حال به عنوان کارمند وزارت دارایی نیز کار می کرد. نهایتاً در سال ۱۳۴۸، با توجه به حجم بالای فعالیت هایی که در وادی نمایش به او پیشنهاد می شد و با وجود آنکه پست بالایی در وزارت دارایی داشت، تقاضای بازنشستگی داد و پس از آن به کار هنری که به آن علاقه داشت پرداخت.
او در سال ۱۳۵۱ به عضویت هیئت مدیرهٔ سندیکای سینمای ایران درآمد. در سال ۱۳۵۵ به تشویق پروفسور دیویدسن جهت مطالعه و پژوهش در امور تئاتر به همراه خانواده اش به آمریکا رهسپار شد. در زمانی که در لس آنجلس اقامت داشت در یک مینی مارکت (مغازه خواربار فروشی) و پمپ بنزین سرمایه گذاری کرد، اما ورشکست شد. در سال ۱۳۶۵ به ایران بازگشت و در عرصهٔ بازیگری در تئاتر و سینما به ایفای نقش پرداخت. او در سال ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰ به ریاست انجمن بازیگران ایران منصوب شد و همچنین به مدت پنج دوره عضویت داوران خانهٔ سینما را بر عهده داشت.
کتاب نویسی داریوش اسدزاده
نگارش در زمینهٔ تاریخ تئاتر از جمله فعالیت های مورد علاقهٔ او بوده که می توان به کتاب های تماشاخانه تهران، سیری در تاریخ تئاتر ایران و برگ های خواندنی: گزینشی از رویدادهای تاریخی اشاره کرد. کتاب دیگری که در دست نگارش دارد، تاریخ تئاتر ایران از لاله زار تا شانزلیزه نام دارد. او همچنین جوایز و تقدیرنامه های فراوانی را از دولت مردان، استادان و صاحب نظران دریافت نموده است.
او در سال ۱۳۷۷ در فیلم کوتاه دایره ساخته محمد شیروانی بازی کرد که این فیلم منتخب منتقدان بین المللی جشنواره کن در سال ۱۹۹۹ میلادی شد.
در سال ۱۳۹۵ ابراهیم شفیعی فیلم مستند «زندگی و دیگر هیچ» را دربارهٔ زندگی داریوش اسدزاده و در تقدیر از هفتاد سال فعالیت او در سینما، ساخت.
ازدواج داریوش اسدزاده
او در بیست و هفت سالگی با یکی از طرفدارانش به نام «هما شاهرخی» که از نوادگان قاجار بود، ازدواج کرد. ولی پس از هفده سال زندگی مشترک، از آنجایی که صاحب فرزندی نشدند از او جدا شد. او از همسر دومش به نام «سهیلا غزلی» دو پسر دارد. پس از مهاجرت به آمریکا، به دلیل مسائل خانوادگی از همسر دومش نیز جدا شد. او در هفتاد و شش سالگی برای سومین بار ازدواج کرد. نام سومین همسر او «طاهره خاتون میرزایی» است.
بیماری و درگذشت
وی در آبان ۱۳۹۷ بر اثر ابتلا به بیماری سرطان مثانه در بیمارستان بستری شد و تحت عمل جراحی قرار گرفت . وی ساعاتی پس از ترخیص از بیمارستان، به علت تب، عفونت و درد شدید مجددا از خانه راهی بیمارستان می شود، پس از معاینه و انجام آزمایش ها مشخص می شود وی علاوه بر سرطان مثانه به بیماری ذات الریه نیز مبتلا شده است. او بار دیگر در تیرماه ۱۳۹۸ به دلیل ناتوانی جسمی و بیماری ریوی در بیمارستان بستری شد و پس از چند روز با تشخیص پزشک به منزل رفت.
وی در روز یکشنبه، ۳ شهریور ۱۳۹۸ در منزل و در سن ۹۵ سالگی درگذشت. وکیل خانوادگی این هنرمند که مدتی قبل هم در بیمارستان بستری بود در گفت وگو با ایسنا، این خبر را تایید کرد و گفت او یکشنبه (سوم شهریورماه) در منزل خود چشم از دنیا فروبسته است.
کارنامه هنری داریوش اسدزاده
نمایش
- سه زندانی
- پرواز دخترها
هنرپیشه
- ازدواج فوری
- میشل استروگف و مسیو ژوزف
- پروفسور سوسول
- شهر ما
نوشته ها
- سیری در تاریخ تئاتر ایران (قبل از اسلام تا سال ۱۳۵۷ شمسی). تهران: آوردگاه هنر و اندیشه، ۱۳۹۰.
- برگ های خواندنی: گزینشی از رویدادهای تاریخی. تهران: نشر افراز، ۱۳۹۲.
- تماشاخانه تهران به روایت داریوش اسدزاده. تهران: نشر افراز، ۱۳۹۴.
- خاطرات طهران، تهران: نشر فاصله، ۱۳۹۷. (با نام نخستین تهران و خاطراتش)
- لاله زار و خاطرات (با نام نخستین از لاله زار تا شانزه لیزه)
فیلم
- ۱۳۹۵ - چمدان
- ۱۳۵۰ - در آمریکا اتفاق افتاد
سینما
- ۱۳۹۷ - نیوکاسل
- ۱۳۹۶ - حکایت دریا
- ۱۳۹۵ - شکلاتی
- ۱۳۹۴ - ۵۰ کیلو آلبالو
- ۱۳۹۴ - مستند زندگی و دیگر هیچ
- ۱۳۹۳ - رفقای خوب
- ۱۳۹۳ - یتیم خانه ایران
- ۱۳۹۳ - مرگ در می زند
- ۱۳۹۳ - سلام پدر بزرگ
- ۱۳۹۱ - ساکن خانه چوبی
- ۱۳۹۰ - دوازده صندلی
- ۱۳۹۰ - قلاده های طلا
- ۱۳۸۷ - خاطره
- ۱۳۸۶ - جعبه موسیقی
- ۱۳۸۴ - این ترانه عاشقانه نیست
- ۱۳۸۴ - ستاره ها ۳: ستاره بود
- ۱۳۸۱ - آبادان - مانی حقیقی
- ۱۳۸۱ - کفش های جیرجیرک دار - شاپور قریب
- ۱۳۷۸ - بوی کافور، عطر یاس - بهمن فرمان آرا
- ۱۳۷۳ - روز شیطان - بهروز افخمی
- ۱۳۷۳ - سفر به خیر - داریوش مودبیان
- ۱۳۷۲ - بلوف - ساموئل خاچیکیان
- ۱۳۷۲ - شاهین طلایی - قدرت الله صلح میرزایی
- ۱۳۷۲ - همسر - مهدی فخیم زاده
- ۱۳۷۱ - رابطه پنهانی - جهانگیر جهانگیری
- ۱۳۷۰ - دو نیمه سیب - کیانوش عیاری
- ۱۳۶۸ - زمان از دست رفته - پوران درخشنده
- ۱۳۶۷ - آخرین لحظه
- ۱۳۶۷ - ارثیه
- ۱۳۶۶ - گل مریم - حسن محمدزاده
- ۱۳۵۷ - زن و زمین/خوش غیرت
- ۱۳۵۴ - تیرانداز
- ۱۳۵۴ - رفیق
- ۱۳۵۴ - ممل آمریکایی
- ۱۳۵۳ - حسین آژدان
- ۱۳۵۳ - دروغگوی کوچولو
- ۱۳۵۳ - سازش
- ۱۳۵۳ - عروس پابرهنه
- ۱۳۵۳ - مرغ همسایه
- ۱۳۵۲ - جعفر جنی و محبوبه اش
- ۱۳۵۲ - خوشگذران
- ۱۳۵۲ - زنجیری
- ۱۳۵۲ - شلاق
- ۱۳۵۲ - علی کنکوری
- ۱۳۵۲ - قربون زن ایرونی
- ۱۳۵۲ - کی دسته گل به آب داده؟
- ۱۳۵۲ - ناخدا با خدا
- ۱۳۵۱ - خردجال
- ۱۳۵۱ - فتانه
- ۱۳۵۰ - در آمریکا اتفاق افتاد
- ۱۳۵۰ - راز درخت سنجد
- ۱۳۵۰ - مبارزه با شیطان
- ۱۳۵۰ - وحشی جنگل
- ۱۳۴۹ - دور دنیا با جیب خالی
- ۱۳۴۹ - میوه گناه
- ۱۳۴۸ - پهلوان پهلوانان
- ۱۳۴۷ - تونل
- ۱۳۴۷ - دختر شاه پریون
- ۱۳۴۷ - دلاور دوران
- ۱۳۴۷ - لوطی قرن بیستم
- ۱۳۴۷ - من شوهر می خواهم
- ۱۳۴۶ - آشیانه خورشید
- ۱۳۴۶ - حقه بازان
- ۱۳۴۶ - دنیای قهرمانان
- ۱۳۴۶ - سوغات فرنگ
- ۱۳۴۶ - عمو سبزی فروش
- ۱۳۴۶ - مرد بی ستاره
- ۱۳۴۶ - یکه بزن
- ۱۳۴۵ - آقا دزده
- ۱۳۴۵ - دختر کدخدا
- ۱۳۴۵ - دو انسان
- ۱۳۴۵ - شوخی نکن دلخور می شم
- ۱۳۴۵ - لیلاج
- ۱۳۴۵ - مرد نامرئی
- ۱۳۴۵ - مومیایی
- ۱۳۴۴ - پاسداران دریا
- ۱۳۴۴ - دزد بانک
- ۱۳۴۴ - سه تا بزن بهادر
- ۱۳۴۳ - آقای قرن بیستم - سیامک یاسمی
- ۱۳۴۳ - جاهل ها و ژیگول ها
- ۱۳۴۳ - چهار تا شیطون
- ۱۳۳۹ - صفرعلی - سعید نیوندی
- ۱۳۳۸ - آقای شانس
- ۱۳۳۵ - کلاه غیبی
- ۱۳۳۳ - همسر مزاحم
فیلم کوتاه
۱۳۷۷ - دایره (ساخته محمد شیروانی)
۱۳۸۵ - صدای سکوت (ساخته ابراهیم شفیعی)
تلویزیون
سال |
نام |
سمت |
کارگردان |
توضیحات |
۱۳۹۵ |
گشت ویژه |
بازیگر مهمان |
مهدی رحمانی |
پخش در پاییز ۱۳۹۵ از شبکه ۱ |
۱۳۹۵ |
چرخ فلک |
بازیگر |
احسان عبدی پور |
پخش در تابستان ۱۳۹۵ از شبکه ۱ |
۱۳۹۴ |
نفس شیرین |
بازیگر |
سیامک خواجه وند |
پخش در محرم ۱۳۹۵از شبکه ۱ |
۱۳۹۴ |
دردسرهای عظیم ۲ |
بازیگر مهمان |
برزو نیک نژاد |
پخش در رمضان ۱۳۹۴ از شبکه ۳ |
۱۳۹۳ |
سی و نه هفته |
بازیگر |
مرتضی هرندی |
شبکه تهران |
۱۳۹۲–۱۳۹۳ |
قاب خاطره |
بازیگر مهمان |
حجت ذیجودی |
شبکه آی فیلم |
۱۳۹۱ |
تله فیلم «شاعر و برادران» |
بازیگر |
عباس مرادیان |
|
۱۳۹۰ |
چمدان |
بازیگر |
خسرو ملکان |
پخش در رمضان ۱۳۹۱ از شبکه ۲ |
۱۳۹۰ |
مهمانان ویژه |
بازیگر |
سید جواد رضویان |
پخش در خرداد ۱۳۹۱ از شبکه تهران |
۱۳۹۰ |
تله فیلم «مأموریت غیرممکن» |
بازیگر |
جواد رجب زاده |
|
۱۳۸۹ |
تله فیلم «شغل شریف» |
بازیگر |
سیداحمد حسنی |
|
۱۳۸۹ |
تله فیلم «یه قندون نمک» |
بازیگر |
منوچهر صفرخانی |
این تله فیلم در آغاز «راز پیرمردها» نام داشت |
۱۳۸۸ |
تله فیلم «گنج خانه سفید» |
بازیگر |
شاهد احمدلو |
|
۱۳۸۸ |
تله فیلم «گور به گور» |
بازیگر |
بهرنگ توفیقی |
شبکه ۱ |
۱۳۸۸ |
زمین انسان ها |
بازیگر |
ابوالحسن داوودی |
آغاز پخش از فروردین ۱۳۹۰ - شبکه تهران |
۱۳۸۸ |
هوش سیاه - سری اول |
بازیگر |
مسعود آب پرور |
|
۱۳۸۸ |
گاوصندوق |
بازیگر |
مازیار میری |
شبکه ۳ |
۱۳۸۸ |
دفترخانه شماره ۱۳ |
بازیگر مهمان |
سید وحید حسینی |
شبکه ۱ |
۱۳۸۷ |
بچه های دهکده |
بازیگر |
محمد باقری نیکو |
تهیه شده در شبکه استانی سمنان |
۱۳۸۷ |
همه بچه های من |
بازیگر |
مرضیه برومند |
کارگردان تلویزیونی: «مسعود فروتن» |
۱۳۸۶ |
یک وجب خاک |
بازیگر |
علی عبدالعلی زاده |
|
۱۳۸۶–۱۳۸۷ |
بی گناهان |
بازیگر |
احمد امینی |
|
۱۳۸۶ |
خواستگاران |
بازیگر |
مهدی مظلومی |
کارگردان هنری: «گلاب آدینه» |
۱۳۸۴ |
بوی گل های وحشی |
بازیگر |
حسینعلی لیالستانی |
در سال ۱۳۸۵ از شبکه ۲ پخش شد. |
۱۳۸۴ |
و خدا عشق را آفرید |
بازیگر |
مسعود شاه محمدی |
شبکه ۳ |
۱۳۸۳ |
عشق گمشده |
بازیگر |
حسین سهیلی زاده |
شبکه ۳ |
۱۳۸۳ |
بابای خجالتی |
بازیگر |
شاپور قریب |
تهیه شده در شبکه استانی زنجان |
۱۳۸۳ |
دیروز، امروز، فردا |
بازیگر |
مسعود شاه محمدی |
شبکه تهران |
۱۳۸۲ |
رانت خوار کوچک |
بازیگر |
حسین سهیلی زاده |
شبکه تهران |
۱۳۸۲ |
این سه نفر |
بازیگر |
اصغر توسلی |
شبکه ۳ |
۱۳۸۲ |
عروس |
بازیگر |
پویان طایفه |
شبکه ۲ |
۱۳۸۱ |
مهمان پذیر طوبی |
بازیگر مهمان |
منوچهر پوراحمد |
در نوروز ۱۳۸۳ از شبکه ۱ پخش شد. |
۱۳۸۱ |
مدرک اصلی |
بازیگر |
مهدی صباغ زاده |
شبکه ۱ |
۱۳۸۱ |
هیچکس |
بازیگر |
حمیدرضا حافظی |
شبکه ۲ |
۱۳۸۱ |
قصه های شبانه |
بازیگر |
سعید آقاخانی |
|
۱۳۸۰–۱۳۸۱ |
لحظه قاصدک |
بازیگر |
ایرج حبشی |
برنامه کودک و نوجوان شبکه ۲ |
۱۳۸۰ |
خانه آرزوها |
بازیگر |
حسین سهیلی زاده |
شبکه ۲ |
۱۳۸۰ |
روزهای آرزو |
بازیگر |
شاهرخ حمیدی مقدم |
|
۱۳۸۰ |
رستوران خانوادگی |
بازیگر مهمان (یک قسمت) |
حسین سهیلی زاده |
شبکه تهران |
۱۳۷۹–۱۳۸۰ |
چراغ جادو |
بازیگر |
همایون اسعدیان |
دستیار دوم کارگردان: «رسول قاسمی»، شبکه ۱ |
۱۳۷۹ |
داستان های نوروز |
بازیگر |
مرضیه برومند |
شبکه ۱ |
۱۳۷۹ |
پانزده مسافر |
بازیگر |
مهدی طاهری |
از برنامه سیمای خانواده پخش می شد. |
۱۳۷۹ |
دختران |
بازیگر مهمان |
اصغر توسلی |
شبکه تهران |
۱۳۷۸ |
مهاجمین |
بازیگر |
؟ |
برنامه کودک و نوجوان شبکه ۲ |
۱۳۷۸ |
یکی بود، یکی نبود |
بازیگر |
جواد ارشاد |
|
۱۳۷۵–۱۳۷۸ |
آژانس دوستی |
بازیگر مهمان |
گروه کارگردانان |
|
۱۳۷۷ |
روزگار جوانی |
بازیگر |
شاپور قریب |
|
۱۳۷۶ |
همه فرزندان من |
بازیگر |
محمد دستگردی |
|
۱۳۷۶ |
آخرین بازمانده |
بازیگر |
مهدی قاسمی |
|
۱۳۷۶ |
قصه های چهار فصل |
بازیگر |
؟ |
شبکه ۱ |
۱۳۷۶ |
بافته های رنج |
بازیگر |
مجید بهشتی |
بر اساس رمان «بافته های رنج» اثر «علی محمد افغانی» |
۱۳۷۵ |
خانه سبز |
بازیگر |
بیژن بیرنگ |
|
۱۳۷۵ |
فروشگاه |
بازیگر |
احمد بهبهانی |
شبکه ۳ |
۱۳۷۴ |
سوخته دلان |
بازیگر |
بهروز طاهری |
در سال ۱۳۷۵ از شبکه ۲ پخش شد. |
۱۳۷۴ |
آرزوی پردردسر |
بازیگر |
محمود جعفری |
گروه کودک و نوجوان شبکه ۱ |
۱۳۷۴ |
داستان یک شهر |
بازیگر |
خسرو معصومی |
این مجموعه در ابتدا «خانه های شاد» نام داشت و از شبکه ۱ |
۱۳۷۴ |
خانه های شاد |
بازیگر |
خسرو معصومی |
|
۱۳۷۴ |
سمندون |
بازیگر |
ناصر هاشمی |