به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از تسنیم، حدود یک ماه پیش بود که مدیر هماهنگی و نظارت بر عملیات شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی از احتمال آغاز واردات بنزین از سال آینده خبر داد.
طبق گفته این مدیر مسئول، متوسط مصرف بنزین در سه ماهه نخست امسال حدود 96 میلیون لیتر در روز بوده و این رقم در خردادماه به طور متوسط به حدود 102 میلیون لیتر در روز رسیده است.
سعید مداح مروج، مدیر هماهنگی و نظارت بر عملیات شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی همچنین خردادماه در خصوص میزان تولید گفت: "باتوجه به اینکه در حال حاضر تعمیرات تأسیسات و برخی پالایشگاه ها را در دست اجرا داریم، متوسط تولید حدود 95 میلیون لیتر در روز است و زمانی که دوره تعمیرات به پایان برسد، این عدد به حدود 102 میلیون لیتر در روز می رسد."
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی حاضر به ارائه آمار به روز تولید و مصرف بنزین و فرآورده های نفتی نیست و تلاش های ما نیز برای دستیابی به این آمار، تا امروز به نتیجه نرسیده است؛ اما با فرض آنکه طبق گفته مدیر هماهنگی و نظارت بر عملیات شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی در تاریخ 22 خردادماه امسال، تعمیرات دوره ای پالایشگاه ها به اتمام رسیده باشد، میزان متوسط تولید بنزین هم اکنون حدود 102 میلیون لیتر در روز است و از آن جایی که متوسط مصرف بنزین در خردادماه که هنوز مسافرت های تابستانی آغاز نشده بود، به 102 میلیون لیتر در روز رسید، این نتیجه گیری منطقی خواهد بود که در زمان حاضر که در آغازین روزهای دومین ماه تابستان هستیم، در خوشبینانه ترین حالت، مصرف و تولید بنزین سربه سر شده است و احتمال عبور میزان مصرف روزانه از میزان تولید روزانه نیز احتمالی قوی و قابل توجه است.
در این صورت، در زمان حاضر میزان ذخایر بنزین کشور، جبران کننده فاصله بین تولید و مصرف است و بررسی های تسنیم نشان می دهد حتی در صورت ادامه روند نوسانی مصرف بیش از تولید تا پایان تابستان نیز، می توانیم با تکیه بر ذخایر بنزین، عرضه بدون وقفه این فرآورده استراتژیک نفتی را داشته باشیم. معمولاً با کاهش ترددهای تابستانه و شروع فصل پاییز، از مصرف روزانه بنزین کشور کاسته می شود و فرصتی برای افزایش سطح ذخیره بنزین در مخازنی که تابستان سال جاری را به پشتوانه آن خواهیم گذراند، در پاییز به وجود خواهد آمد، اما رشد قابل توجه مصرف بنزین در سال جاری و ادامه این روند، سال آینده ایران را به واردکننده بنزین تبدیل خواهد کرد و امروز باید دولت و مسئولان، در اقدامی عاجل به اتخاذ راهکار و تدوین نقشه راه در این زمینه اقدام کنند تا دوباره به واردکننده بنزین تبدیل نشویم.
* راهکارهای کوتاه مدت چیست؟
1 ـ در بخش تولید، ساماندهی به پالایشگاه های کشور، کوتاه کردن دوره های تعمیراتی و استفاده حداکثری از ظرفیت های پالایشی با رفع موانع تولید، از راهکارهای زودبازده است. بعضاً دیده شده است برخی پالایشگاه های غیردولتی، دوره های تعمیراتی را بیش از نیاز، طولانی می کنند و این مسئله ناشی از ضعف مدیریت چنین پالایشگاه هایی است که نیاز به ورود شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی برای جلوگیری از تکرار چنین رخدادهایی در صنعت پالایش نفت کشور است.
2 ـ در بخش مصرف سوخت بخش حمل ونقل کشور، در زمان حاضر روزانه 23 تا 24 میلیون مترمکعب مصرف CNG جایگزین مصرف بنزین می شود و با وجود بیش از 2500 جایگاه عرضه CNG، ظرفیت عرضه روزانه حدود 40 تا 45 میلیون مترمکعب در روز CNG وجود دارد. این ظرفیت خالی اگر مورد استفاده قرار بگیرد، یعنی متوسط مصرف بنزین کشور از مرز 100 میلیون لیتر به مرز 80 تا 85 میلیون لیتر باز می گردد و ظرفیت قابل اتکایی برای ذخیره سازی بنزین و بازگشت به جمع کشورهای صادرکننده بنزین ایجاد خواهد شد.
شورای عالی اقتصاد در جلسه فوق العاده ای در آذرماه سال 1398 با هدف حمایت و کاهش هزینه های حمل ونقل عمومی و بهبود هوای شهرها، به استناد ماده ١٢ قانون رفع موانع تولید، مصوبه ای با عنوان حمایت از تولید و تبدیل کارخانه ای و کارگاهی یک میلیون و 460 هزار دستگاه خودروی تاکسی، ون (تاکسی)، وانت و مسافربر شخصی بنزینی به CNGسوز تصویب کرد که این مصوبه نقطه عطفی در تاریخ توسعه صنعت CNG بود.
این مصوبه که با کندی در اجرا مواجه شده است، هنوز ظرفیتی مغتنم برای توسعه ناوگان CNGسوز کشور محسوب می شود و اگر دولت با بررسی چالش ها و مشکلاتی که موجب کندی در اجرای این مصوبه شده است، در جهت ثبت نام و تبدیل ناوگان بنزین سوز به دوگانه سوز تسهیل و تسریع کند، با تبدیل ناوگان فعال در حمل ونقل عمومی، بین 12 تا 15 میلیون لیتر در مصرف بنزین کشور صرفه جویی خواهد شد و حتی می توان با تسری این مصوبه به خودروهای شخصی، با ایجاد مشوق هایی، تمامی ظرفیت خالی موجود در عرضه CNG کشور را به ظرفیت عملی توزیع سوخت تبدیل کرد.
* راهکار بلندمدت چیست؟
1 ـ خودروهای تولیدی کشور یکی از پاشنه آشیل های مصرف سوخت هستند؛ به طوری که به گفته مدیر هماهنگی و نظارت بر عملیات شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی "متوسط مصرف خودروها در داخل نزدیک سه برابر مصرف استاندارد جهانی است؛ درحالی که خودروهای ما باید در هر 100 کیلومتر 4 لیتر مصرف بنزین داشته باشند، در رمان حاضر خودروهای ما 10 تا 12 لیتر مصرف بنزین دارند."، در واقع یکی از راهکارهای بلندمدت برای اصلاح روند مصرف سوخت، کنار فرهنگ سازی، اصلاح روند تولید خودرو در کشور و تبدیل خودروهای پرمصرف در خط تولید، به خودروهایی است که مصرف بهینه در بخش سوخت دارند و این مهم جز با تصمیم جدی مسئولان و الزام خودروسازان به تغییر روند تولید، محقق نخواهد شد.
2 ـ راهکار دیگر، شناسایی ظرفیت کشورهای همسایه در جذب سوخت تولیدی ایران و سوق دادن نیاز آنها به سمت بازار رسمی از کانال بورس است؛ همان اتفاقی که گذشته ای نه چندان دور، صادرات رسمی بنزین را جایگزین قاچاق آن کرد. پس این اتفاق تجربه شده، قابل پیاده سازی مجدد است. بدون شک بخشی از آمار مصرف فعلی بنزین در کشور که با رشد قابل توجه همراه بوده، مربوط به قاچاق این فرآورده نفتی است.
3 ـ احداث پالایشگاه ها و پتروپالایشگاه ها که در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفته، راهکار مطمئن دیگری در افزایش ظرفیت تولید سوخت به ویژه بنزین است. طبق اعلام وزیر نفت، قرار است ظرفیت پالایش نفت و میعانات گازی ایران در دولت سیزدهم 1.5 برابر شود.
4 ـ تنوع بخشی به سبد سوخت بخش حمل ونقل با برنامه ریزی بهینه و با استناد به برنامه های بالادستی و بدون پرداخت های سلیقه ای و مخرب، می تواند راهکار مطمئنی برای مدیریت بهینه مصرف بنزین باشد. توسعه CNG و ورود خودروهای برقی، می تواند به کاهش مصرف بنزین کمک شایان توجهی کند.
5 ـ همچنین توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی و جایگزینی آن با بخش عمده ای از تردد با خودروهای شخصی و جذاب کردن استفاده از وسایل نقلیه عمومی با رفع چالش های متعدد این حوزه، راهکاری ضروری برای اصلاح روند مصرف بنزین کشور در بلندمدت خواهد بود.
6 ـ از سوی دیگر، اصلاح نقاط کور ترافیکی در کلان شهرها و جاده ها و تسهیل تردد با کاهش ترافیک درون شهری و برون شهری، بخش زیادی از مصارفی را که به مردم در موضوع سوخت خودرو تحمیل می شود کاهش خواهد داد.
