با استفاده از شماره شبا میتوان بدون دردسرهای اضافی و طی کردن انواع پروسه های اداری، کارهای مختلفی مثل انجام تراکنش های مالی بین بانکی را انجام داد. در ایران برای تسهیل این فرایندها از شماره ای استفاده می شود به نام شماره شِبا که به دستور بانک مرکزی کشور و به تقلید از شماره IBAN بانکداری بین المللی تعریف شده است. در این مقاله خواهیم گفت شماره شبا چیست و اجزای تشکیل دهنده آن چه هستند. اطلاعاتی هم درباره کاربردهای مختلف شماره شبا و نحوه دریافت آن در اختیارتان خواهیم گذاشت. همراه ما بمانید.
شماره شبا چیست؟
شبا مخفف عبارت «شناسه بانکداری الکترونیکی» است. بانک های مختلف کشور هر یک قوانین و قواعد خاصی برای شماره گذاری حساب های بانکی مشتریان خود دارند. با توجه به این مسئله اگر بخواهید وجهی را از بانکی به بانک دیگر انتقال بدهید، ممکن است به خاطر این کدگذاری های متفاوت به دردسر بیفتید. در پاسخ به این سؤال که شماره شبا چیست باید گفت کد یا شماره ای است که با هدف برطرف کردن این تفاوت ها تعریف شده و با داشتن آن، روند انتقال وجه بین حساب های بانک های مختلف راحت تر انجام می شود. شماره شبا شماره ای است که با هدف یکپارچه سازی حساب های بانک های مختلف، در قالب مدل جهانی IBAN (Internet Bank Account Number) و مطابق با استاندارد ISO-13616 و به دستور بانک مرکزی تعریف و تبیین شده است.
اجزای شماره شبا
شماره شبا ۲۴ رقم دارد که پس از دو کاراکتر ابتدایی می آیند. اینها اجزای تشکیل دهنده شماره شبا هستند و تمام اطلاعات حساب بانکی اعم از کشوری که حساب متعلق به آن است، نوع حساب، نام بانک و شماره حساب را در بر می گیرد. بنابراین وقتی شماره شبای حساب فردی را در اختیار داشته باشید، دیگر نیازی به دانستن سایر جزئیات حساب او ندارید مثلا اینکه حساب متعلق به کدام بانک است یا نوع حساب چیست و به سادگی می توانید مبادلات و تراکنش های مالی بین بانکی را از طریق آن انجام دهید.
این شماره شبای فرضی را در نظر بگیرید: IR060170000000100324200001
- دو کاراکتر ابتدایی کد یا شناسه کشور هستند (مثلا دو کاراکتر IR کد کشورمان ایران هستند)؛
- دو رقم ابتدایی کد کنترل درستی ساختار هستند؛
- سه رقم بعدی کد یا شناسه بانکی هستند که فرد در آن حساب دارد؛
- یک رقم بعدی کد یا شناسه نوع حساب بانکی است (صفر برای حساب سپرده و یک برای حساب تسهیلات)؛
- شش صفری که پس از آن می آیند صفرهای پرکننده شماره شبا هستند؛
- دوازده رقم پایانی هم شماره حساب فردند.
کاربرد شماره شبا چیست و چه زمان هایی به آن نیاز داریم؟
احتمالا سؤال مهم دیگرتان درباره موارد استفاده از شماره شبا است؛ اینکه کاربردهای شماره شبا چیست و از آن برای انجام چه کارهایی می توان استفاده کرد. موارد استفاده از شماره شبا و کاربردهای اصلی آن عبارت اند از:
- انتقال وجه پایا و ساتنا (دو سامانه که مختص انتقال الکترونیکی وجه بین بانکی هستند و بدون شماره شبا امکان استفاده از آنها را نخواهید داشت)؛
- دریافت دستگاه کارت خوان یا پوز (POS)؛
- دریافت درگاه اینترنتی.
نحوه دریافت شماره شبا
برای دریافت شماره شبا راهکارهای مختلفی وجود دارد. ساده ترین راهکار آن است که با در دست داشتن شماره حساب خود، به درگاه اینترنتی بانک مدنظرتان مراجعه کنید و با واردکردن شماره حساب، شماره شبا را دریافت کنید. راهکار دیگر آن است که به یکی از شعبه های بانکی که در آن حساب دارید مراجعه کنید و این شماره کاربردی را دریافت کنید. روی برخی از کارت های بانکی هم شماره شبا درج شده است. البته احتمال دارد به شماره حساب خود دسترسی نداشته باشید یا نتوانید از خدمات اینترنتی بانک های کشور استفاده کنید. راهکار ساده تر دریافت شماره شبا با استفاده از شماره کارت است. برای این کار لازم است از خدمات وب سایت هایی استفاده کنید که با ارائه شماره کارت، شماره شبا را در اختیار شما می گذارند چون در درگاه های اینترنتی بانک های کشور فقط با داشتن شماره حساب می توانید این کار را انجام بدهید و شماره کارت را قبول نمی کنند.