عطر به طور کلی در شکل اولیه خود ماده و عصاره ای خالص از روغنی معطر است که با الکل یا همان اتانول و حتی گاهی مواقع آب مخلوط می شود و در بطری های مخصوص خودشان ترکیب می شوند. میزان الکل موجود در عطرها عامل بسیار مهمی در تعیین کیفیت و قیمت عطرها به شمار می رود.
همچنین غلظت و طول عمر اسانس و ترکیبات معطر استفاده شده در تولید انواع عطر و انواع ادکلن متغیر است و افزایش غلظت و درصد ترکیبات معطر است که در ماندگاری آن تأثیر دارد. البته در بسیاری مواقع شکل و طراحی شیشه عطر و بسته بندی آن هم در قیمت نهایی تأثیرگذار است.تقریبا غیر ممکن است که در مورد عطر با توجه به مواد تشکیل دهنده آن صحبت کنیم چرا که فرمول ساخت عطر برای طراحان آن عطر محفوظ است و البته سری. تقریبا بیش از 85% عطر ها در اروپا و مخصوصا در کشور های فرانسه، آلمان، سوئیس، اسپانیا، هلند و انگلستان تولید می شود اما ریشه تولید عطر توسط ایرانی ها ـ مصری ها ـ هندی ها و چینی ها بوجود آمد.عطر آمیزه ای از روغن های اساسی، ترکیبات معطر، ثابت کننده و الکل می باشد. روغن های اساسی از طریق تقطیر گل ها، گیاهان و علف ها بدست می آید. اگر عصاره گیری از طریق تقطیر میسر نباشد توسط روغن های جاذب این کار صورت می گیرد. مانند گل یاس، عصاره گیری توسط روغن های جاذب اساسا عمل استخراج توسط جذب مواد معطر بداخل موم و سپس استخراج و جدا سازی روغن بدبو توسط الکل می باشد.
هر نوع عطر دست کم از سه جزء تشکیل یافته است که فراریت و وزن مولکولی آنها تا حدی باهم تفاوت دارند.
- جزء اول که تاپ نوت نامیده می شود، فرارترین ماده و مشخصترین بو را در دارا بوده و در تولید عطر کاربرد دارد.
- جز دوم که میدل نوت نامیده می شود، کمتر فرار است و عموما عصاره یک گل (بنفشه ، یاس و غیره) است.
- آخرین جزء یا اندنوت ، کمترین فراریت را دارد و معمولا یک رزین یا پلیمر مومی است.
بیشتر عطرها اجزای بسیاری دارند و از لحاظ شیمیایی غالبا مخلوطهای کمپلکس هستند. با پیشرفت تجزیه مواد عطر طبیعی ، مصرف ترکیبات آلی سنتزی خالص که بوی آنها همانند بوی عطر خاصی می باشد، بسیار معمول شده است. نمونه آن سیوتون ، یک کتون حلقوی است که از سیویت بدست می آید. سیویت ، ماده ای است که از غده های گربه سیویت ترشح می شود.
گربه سیویت ، حیوانی شبیه به گربه است که در اتیوپی و افریقای مرکزی یافت می شود. سیوتون در عطر سازی ارزش بسیار دارد. امروزه سیوتون بصورت سنتزی موجود است. برای سنتز سیوتون ، نخست ۸ ، هگزادکان ـ۱ ، ۱۶، دی کربوکسیلیک اسید تهیه می کنند و سپس آنرا بصورت حلقه در می آورند. یون توریم (Th+۴) کاتالیزور بسته شدن این حلقه است.
سیویت ، مانند مشک ، مجموعه ای از مواد جاذب جنسی است. این مواد جاذب جنسی در عطرهای موثر با زیرکی بوسیله بوهای گل و گیاهی پوشانده می شوند. جاذبه اولیه از بوی خوش حاصل می شود. اما اثر اساسی ناشی از سیویتون یا مشک است.
ترکیبات دیگری که در عطرها بکار می روند، شامل الکلها و استرهایی با وزن مولکولی زیادند. یک نمونه ، ژرانیول (با نقطه جوش ۲۳۰ درجه سانتی گراد) یک جزء اصلی از روغن ژرانیوم (شمعدانی معطر) ترکیه ای است. استرهای این الکل ، برای ساختن ماده معطر سنتزی که بوی رز دارد، در عطرسازی بکار می رود. مثلا استری که از واکنش میان ژرانیول و اسید فرمیک تشکیل می شود، بوی رز دارد.
عطرها نوعا ۱۰% تا ۲۵% اسانس عطر و ۷۵% تا ۸۰% الکل و یک ثابت کننده برای نگه داشتن روغن های اسانسی دارد. عطرها به بیشتر مواد آرایشی افزوده می شوند تا محصول بدست آمده بوی مطلوب داشته باشند؛ این مواد بوهای طبیعی و دیگر اجزایی مانند مواد جاذب جنسی را می پوشانند. آنها بعلت داشتن الکل ، خاصیت ضدعفونی و باکتری کشی ملایمی دارند.
عنبر
یکی از مواد تشکیل دهنده عجیب و غریب حیوانات ، عنبر ، ماده مومی است که در دستگاه گوارش نهنگ های عنبر یافت می شود.اگرچه امروزه این ماده تا حد زیادی با انواع مصنوعی جایگزین شده است – مانند نمونه موجود در Thierry Mugler’s Alien Eau Extraordinaire ، اما شایع است که هنوز هم در عطرهای نادر و مارک های مطرح یافت می شود. از عنبر به عنوان یکی از گرانترین مواد تشکیل دهنده عطر روی کره زمین یاد شده است.
بیکن
بوی اغواکننده بیکن که به عطر سازی نیز راه پیدا کرده است و نوع دودی و شور آن شهرت بالایی دارد که در رایحه بیکن کلاسیک (Bacon Classic fragranc) که در سال ۲۰۱۰ راه اندازی شد استفاده شده است و همچنین دارای نت هایی از سدر ، گریپ فروت ، آهک ، پرتقال و فلفل است. بیکن اخیراً ، در بسیاری از ژلهای شستشوی بدن به رایحه ای برجسته تبدیل شده است.
کاکتوس
کاکتوس که بومی آمریکا بوده ، سابقه طولانی در استفاده در زمینه غذا ، ابزار ، دارو و مراسم آیینی دارد. کاکتوس امروزه یک گیاه محبوب است ، اما آیا می دانید از آن در رایحه ها نیز استفاده شده است؟ کاکتوس رایحه ی تازه و علفی را منتشر می کند که به با طراوت ماندن عطرهای یونیسکس کمک می کند. از آن در عطرهای Xeryus Rouge and Demeter Prickly Pear Givenchy استفاده شده است.
خاویار
یکی از عجیب ترین مواد تشکیل دهنده عطر خاویار است. خاویار برداشت شده از تخم ماهی ، عطر و بوی خاصی ندارد اما به تعادل ترکیبات عطر کمک می کند و همچنین احساسی از تجمل، ظرافت و پیچیدگی را به آن انتقال می دهد.
ادمام
ادمام نوعی سویا است که معمولاً قبل از سوشی به عنوان یک خوراکی خورده می شود. بسیاری از عطرهای مشهور در یادداشتهای برتر حاوی این ماده هستند. این سویا رایحه ای واضح و سبز ارائه می دهد. امروزه ، سویا به عنوان یک عنصر در عطرهایی مانند B Skin Balenciaga استفاده می شود.
باروت
باروت ، به عنوان پودر سیاه نیز شناخته می شود ، یک ترکیب شیمیایی است که از گوگرد ، ذغال سنگ و نیترات پتاسیم تشکیل شده است. این فرمول با رایحه ای پر جوش و دودی خود در صنعت عطر استفاده می شود. اگرچه باروت به نظر می رسد رایحه ای مردانه باشد اما در عطرهای زنانه مانند Flowerbomb Nectar by Viktor & Rolf.نیز استفاده می شود.