اغلب طوطی ها در طبیعت، از حشرات و کرم ها و جیر جیرک ها استفاده میکنند؛این حشرات و کرم ها که امروزه در دست رس نگهدارنده های پرندگان نیز هست، به علت گران بودن برای هر پرورش دهنده و یا دوست دار طوطی صرفه اقتصادی ندارد.
دلیل دیگر این است که ما به جای پروتئین گیاهی از پروتئین حیوانی برای پرندگان مان استفاده میکنیم و توجهی به عوارض آن هم نداریم.منظور از پروتئین حیوانی همان سفیده تخم مرغ است، طوطی ها در طبیعت بسیار جست و خیز میکنند و انرژی حاصل از دریافت پروتئین ها و سایر مواد و چربی ها را مصرف میکنند.اما در قفس یا اسارت چنین اتفاقی نمی افتد و اغلب در کبد ذخیره میشود که یا طوطی را بیمار میکند، و یا پرنده بیش از حد چاق میشود.
مصرف تخم مرغ (در اصل سفیده تخم مرغ آب پز) از قدیم در بین پرنده بازها رایج بوده است و دلیل مصرف هم تامین پروتئین مورد نیاز پرنده گفته میشود این موضوع ربطی به ایران ندارد و در کل جهان مصرف شده و میشود حتی بصورتی که امروزه برند های متوسطی در حیطه تغذیه پرندگان زینتی اقدام به تولید خوراک تخم مرغی می نمایند و یا در برخی سرلاکها (خوراک جوجه) و یا پلت ها هم به عنوان ماده اولیه استفاده میشود.
تخم مرغ منبع خوبی از پروتئین، ویتامین ها و املاح ضروری است و می تواند به عنوان یک ماده غذایی مهم در برنامه غذایی پرنده خانگی شما وجود داشته باشد.تخم مرغ منبع بسیارغنی پروتئین است. ارزش بیولوژیکی پروتئین تخم مرغ بسیار بالاست و نسبت به سایر منابع پروتئینی مثل لبنیات، گوشت ها و حبوبات غنی تر است. پروتئین تخم مرغ دارای تمامی اسیدآمینه های ضروری برای سلامتی بدن پرنده خانگی می باشد.12.5 درصد وزن تخم مرغ را پروتئین تشکیل می دهد و هم در زرده و هم در سفیده وجود دارد. ولی بیشتر در سفیده تخم مرغ و به نام آلبومین وجود دارد.به همین دلیل بیشتر پیشنهاد می گردد که از سفیده ی آن به مقدار بیشتری در تغذیه ی پرنده خانگی خود بگنجانید.
فواید مصرف سفیده تخم مرغ برای پرندگان
یکی از خوراکی که همه نگهدارنده های پرندگان بارها درمورد آن شنیده اند، تخم مرغ آبپز است و باتوجه به گفته ها و تجربه دیگران در ماه به دفعات تخم مرغ آب پز را در اختیار پرنده دلبندشان می گذارند.اما باید دقت زیادی را در مورد مصرف تخم مرغ به کار برد و با دقت و برنامه منظم و صحیح پرندگان را با تخم مرغ آب پز تغذیه کرد.
داشتن آگاهی و دانش کافی در نوع تغذیه درست به حفظ و سلامت و شادابی پرندگان کمک بسزایی خواهد کرد.پرندگان آزاد در طبیعت همیشه در حال جنب و جوش و پرواز هستند وبه همین دلیل نیاز زیادی به پروتئین برای سوخت و ساز بدن خود دارند.با اینکه که جیره غذایی پرندگان بیشتر دانه و میوه ها می باشد اما برای اینکه هر پرواز آنها کالری و انرژی زیادی را می طلبد باید تغذیه شان غنی از پروتیئن باشد،از این رو پرندگان پروتئین مورد نیاز خود را از خوردن حشرات و تخم دیگر پرندگان به دست می آورند. (گرچه باید گفت حشرات خاصیت ها و فواید دیگری نیز برای پرنده دارند)
پروتئین یکی از ارکان حیاتی در تغذیه همه پرندگان و حیوانات بوده و نباید نادیده گرفته شود و باید همیشه مقداری تغذیه پروتئینی در اختیار پرندگان قرار گیرد.اما بخاطر زندگی شهری و صنعتی و دور بودن پرندگان زینتی از طبیعت آزاد و زمان بر بودن ودر برخی موارد غیرقابل صید بودن حشرات برای نگهدارنده آنها باید منبع دیگری برای تأمین پروتئین یافت.با علم ومستندات دیده شده در طبیعت آزاد که پرندگان از تخم دیگر پرندگان نیز برای جذب پروتئین تغذیه می کنند به این نتیجه رسیدیم که تخم مرغ می تواند جایگزین خوبی برای حشرات باشد.اما باید گفت در تغذیه پرنده با تخم مرغ باید جانب احتیاط را مدنظر داشت و نباید در این امر زیاده روی نمود چراکه زیاده روی در مصرف تخم مرغ می تواند باعث به وجود آمدن عوارض جبران ناپذیری گردد.
نحوه مصرف تخم مرغ در خوراک پرندگان
تخم مرغ بخاطر سهولت در تهیه و همچنین بخاطر پروتئین بالای خود می تواند گزینه خوبی برای تغذیه تمامی انواع پرندگان زینتی باشد.اما باید با احتیاط و به مقدار معینی در اختیار پرنده قرار گیرد، تا عوارض و بیماری های دیگری را در پرنده ایجاد نکند.
- از تخم مرغ تازه استفاده کنید.
- قبل از آب پز کردن آن پوست روی تخم مرغ را با آب بشویید و سپس آن را بپزید.
- هرگز از تخم مرغ معیوب، شکسته و ترک دار برای تغذیه پرندگان استفاده نکنید.
- تخم مرغ را موقع آب پز کردن مستقیم درون ظرف آب و بدون هیچ پوششی محافظی مثل کیسه نایلونی قرار دهید.
- حتماً تخم مرغ مصرفی پرندگان را به مدت 20 تا 25 دقیقه بجوشانید و پس از پخت آن را از ظرف خارج کرده و بگذارید تا با دمای محیط خنک شود.
- نکته: هیچوقت برای سریع خنک شدن تخم مرغ آن را زیر آب سرد قرار ندهید که این امر باعث فعل و انفعالاتی شیمیایی و سمی می گردد و برای پرای پرندگان خطرناک است.
- قبل از پوست کندن تخم مرغ دست های خود را تمیز بشویید تا باعث انتقال عوامل بیماری زا به پرنده نشوید.
- از دادن زرده تخم مرغ حتی به مقدار کم و ناچیز به پرنده کاملاً پرهیز کنید زیرا باعث ایجاد بیماری کبدی، کلیوی و گوارشی در پرنده می شود.
- تنها قسمت قابل تغذیه تخم مرغ برای پرندگان سفیده آن است که باید ریز خرد شده و به اندازه کم باشد.
- حداکثر مقدار مجاز استفاده از سفیده تخم مرغ به اندازه یک بند انگشت شصت دست و هفته ای 2 بار است.
- در صورتی که محیط نگهداری پرنده زیاد گرم نباشد، پس از تغذیه پرنده اضافات سفیده تخم مرغ را بعد از 1 ساعت خارج نموده و کفی قفس پرنده را چه قبل از تغذیه و چه بعد از تغذیه با آب تمیز بشویید.
- تغذیه ی تخم مرغ را همیشه صبح یا ظهر در اختیار پرندگان بگذارید تا قبل از خواب شبانه بتوانند آن را هضم کنند.
- از دادن تغذیه تخم مرغ در ساعت پایانی شب و در موقع خواب پرندگان جداً پرهیز نمایید،
- خوراکی که برای هضم نیاز زیادی به زمان دارند یکی از عمده عوامل ایجاد مشکل گوارشی و تنفسی در پرنده گان است
- و طبق گزارشات به دست آمده یکی از علت های مرگ های ناگهانی پرندگان در طول شب همین امر است.
- در کنار تغذیه پرندگان با تخم مرغ مقداری سبزی جات تازه یا میوه نیز در اختیار او قرار دهید.
- برای تغذیه پرنده با تخم مرغ حتماً از ظرف غذای مخصوص و باکیفیت خوب استفاده کنید و پس از هر بار تغذیه پرنده ظرف را برای دفعه بعد تمیز بشویید و آن را در کیسه نایلونی تمیز قرار دهید.
- برای تغذیه جوجه ی پرندگان نیز فقط از سفیده تخم مرغ استفاده نمایید و بهتر است آن را با مقدارکمی هویج یا سیب رنده شده، مخلوط کنید. مقدار مصرف در دوران جوجه کشی و پروار کردن جوجه ها بر حسب مقدار تغذیه آنها می باشد وروزی2 بار کافی است.