چرا نباید سر کودک داد زد؟

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، شاید شما جزو آن هایی باشید که مدام سر بچه ها داد می زنند یا شاید هم گهگاه این کار را می کنید و یا ممکن است خیلی به ندرت پیش بیاید که سر فرزندتان داد بزنید.
اگر اصلا این کار را نمی کنید به شما تبریک می گوییم. اگر هم اهل داد زدن هستید، خب، بالاخره انسان است دیگر! شاید تا به حال نمی دانستید داد زدن بر سر بچه ها، چه عواقبی دارد که ما برای تان می گوییم و البته اینکه چطور می توانید این عادت را از محیط خانه تان دور کنید.

روش های آموزش در خانواده های مختلف متفاوت است. برخی از خانواده ها بیش از اندازه با کودکانشان نرم و برخی دیگر بیش از اندازه با کودکانشان خشن رفتار می کنند هر دوی این ها در نهایت منجر به تخریب شخصیت کودک خواهد شد

آسیب های داد زدن سر کودک

زمانی که کودکتان کار اشتباهی انجام می دهد و سر او داد می زنید، بازداری فقط به دلیل ترس ناشی از داد زدن ایجاد می شود، بدون اینکه کودک هیچ شناختی کسب کند. در این شرایط کودک هیج نگرشی نسبت به دلیل اشتباه بودن عملش ندارد. داد زدن بر سر کودک، اثرات بسیار مخربی در ساختار مغزی و بهزیستی روانی او می تواند داشته باشد. در شرایطی که شما قادر به مدیریت هیجانات خود نیستید و سر کودک فریاد می زنید احتمال این وجود دارد که کلماتی را به کار ببرید که او را تحقیر یا بی ارزش کنید و ریشه شرم را در وجود او شکل دهید. به عنوان مثال "تو بچه بدی هستی".

داد زدن یکی از روش های اشتباه تربیتی والدین است که باعث می شود مشکلات رفتاری فرزندتان بیشتر شود. فریاد زدن مانند یک چرخه معیوب است که با افزایش مشکلات رفتاری همراه است. در نتیجه مجبور می شوید بیشتر داد بزنید و این چرخه را ناخواسته بیش از پیش تقویت کنید. از جمله مهم ترین ‍پیامدهای داد زدن سر کودک می توان به موارد زیر اشاره کرد.

تکرار الگوی رفتاری ناسالم

کودکان تا حد بسیاری انعکاسی از رفتار والدین و فضای تربیتی حاکم بر محیط پیرامونشان هستند. آن ها به دقت گوش می دهند و عیناً بسیاری از الگوهای رفتاری شما را تکرار می کنند. وقتی شما سر کودک داد می زنید او ممکن است در برابر شما ساکت شود یا در همان لحظه واکنش مشابهی را نشان ندهد اما از رفتار شما به طور ضمنی این پیام را دریافت می کند که هنگام عصبانیت با افراد کوچک تر از خود می توان چنین رفتاری را نشان داد. از همین رو به احتمال زیادی ممکن است هنگام ناکامی بر سر خواهر یا برادر کوچک خود فریاد بکشد و یا در مدرسه چنین رفتاری را در تعامل با سایر بچه ها از خود نشان دهد.

عدم فراگیری مهارت کنترل خشم

مهارت کنترل خشم یکی از مهارت های بسیار مهم و تأثیرگذار در روابط بین فردی است که همه افراد به فراگیری آن نیاز دارند. کنترل خشم به ما کمک می کند تا بتوانیم احساس عصبانیت که نیرویی عظیم در ما پدید می آورد را مدیریت کنیم و نگذاریم این هیجان به رفتار پرخاشگرانه بیانجامد.

برخی افراد فکر می کنند که پرخاشگری تنها به اعمال فیزیکی نظیر کتک زدن اختصاص دارد. این در حالی است که هرگونه رفتار مدیریت نشده که با هدف حمله به فرد دیگر انجام شود و به ابراز ناسالم خشم بیانجامد تحت عنوان پرخاشگری تعریف می شود. از همین رو رفتارهای کلامی و غیر کلامی نظیر داد زدن، فحش دادن، طعنه زدن و قهر کردن نیز نوعی پرخاشگری محسوب می شوند. وقتی هنگام عصبانیت بر سر فرزند خود داد می زنید او به درک درستی از مدیریت خشم نمی رسد و فکر می کند عصبانیت می تواند مجوزی برای رفتارهای مخرب باشد. در نتیجه به احتمال بیشتری در کنترل هیجانات خود با مشکل مواجه می شود.

دچار شدن کودک به اختلالات اضطرابی

کودکان توانایی بسیار کم تری برای درک و پردازش رویدادهای هیجانی دارند. آن ها هنگام قرار گرفتن در موقعیت های استرس زا در مورد چرایی وقوع این رویداد دچار سردرگمی می شوند و اگر شدت هیجانات منفی حاکم بر محیط زیاد باشد از نظر روانی در معرض آسیب های شدید قرار می گیرند. وقتی سر کودک خود داد می زنید او در انتخاب بین تصویر مهربان و خشنی که از گذشته و حال شما دارد گیج می شود. همین امر می تواند فشار روانی زیادی را به او تحمیل کند و منجر به بروز اختلالات اضطرابی شود. این مسئله می تواند خود را در دچار شدن به ترس های غیر منطقی از اشیا، موقعیت های مختلف، کابوس های شبانه و سایر اختلالات خواب نشان دهد.

بروز اختلالات رفتاری از پیامدهای داد زدن سر کودک

داد زدن بر سر کودک از جهات مختلف می تواند موجب بروز انواع اختلالات رفتاری در کودک شود. برای مثال بسیاری از کودکان نمی توانند مستقیماً اضطراب های خود را بیان کنند و از طریق مکانیسم برونی سازی آن را نشان می دهند. در واقع برخی از کودکان مضطرب که در خانه هایی با تجربه پرخاشگری زندگی می کنند از لجبازی و بدرفتاری هایی خود به نحوی برای آرام سازی درون و بیان اضطراب هایشان بهره می جویند. این مسئله به خصوص در پسرها بیشتر دیده می شود. شما به جای داد زدن می توانید از توصیه های زیر استفاده کنید.

به جای داد زدن سر کودک قوانین ثابت وضع کنید

برای تربیت صحیح کودک باید قوانین ثابت و مشخص وضع شود پس متناسب با سن کودک لیستی از قوانین تهیه کنید و هر موقع کودک این قوانین را نقض کرد سریعا او را با پیامدهای رفتارش روبه رو کنید. وسوسه های خود را برای داد زدن، نق زدن و کلمات منفی که جنبه آموزشی ندارد کنترل کنید، به جای آن از آموزش های کلامی استفاده کنید تا کودک متوجه رفتار اشتباه خود شود و بتواند عملکرد بهتری داشته باشد.

کودک را از عواقب منفی رفتارش آگاه کنید

اگر فرزندتان از قوانین پیروی نمی کند او را از عواقب اعمالش آگاه کنید. برای این منظور می توانید از تکنیک وقفه، گرفتن امتیازات و آموزش های منطقی استفاده کنید. به عنوان مثال به او گوشزد کنید که اگر تکالیف خودش را تا قبل از زمان شام انجام ندهد اجازه ندارد تلویزیون تماشا کند. در این صورت شما به او حق انتخاب دادید که به افزایش قدرت تصمیم گیری اش کمک می کند و در صورتی که تکلیف خود را انجام ندهد لازم نیست فریاد بزنید.

در تکنیک وقفه به محض اینکه کودک رفتاری ناپسند انجام می دهد، او را از محیط تحریک کننده دور می کنید و از او می خواهید مدتی در اتاقی که هیچ جنبه تفریحی ندارد باشد. این زمان، به کودک اجازه می دهد به کار اشتباه خودش فکر کند و در آینده قبل از اینکه دوباره آن کار را انجام دهد وقفه ای داشته باشد و به پیامد آن فکر کند.

استفاده از پاداش و تقویت کننده های مثبت

اگر برای نقض قوانین، پیامدهای منفی وجود دارد پس برای پیروی از قوانین نیز باید پاداشی در نظر داشته باشید. فرزندتان را برای انجام قوانین تشویق کنید به عنوان مثال بگویید ممنونم که تمام کارهای امروز را به خوبی انجام دادی. به او توجه مثبت داشته باشید تا مجبور نباشد برای جلب توجه تان به کارهای منفی روی بیاورد. اگر فرزندتان مشکل رفتاری دارد به جای داد زدن سر کودک می توانید با سیستم پاداش دهی و تکنیک اقتصاد ژتونی روند تغییر یا حذف آن رفتار را سرعت بخشید.

استفاده از جملات هشداری در زمان مناسب

در زمان هایی که کودک قوانین را اجرا نمی کند و به حرف هایتان گوش نمی دهد از جملات هشداری "اگر ... سپس ..." استفاده کنید. به عنوان مثال به او بگویید اگر اسباب بازی هایش را جمع نکند اجازه ندارد فردا با آن ها بازی کند. در این صورت کودک ضمن اینکه متوجه می شود شما جدی هستید در می یابد که هر کاری یک پیامدی هم دارد.