چگونه با دیگران مودبانه صحبت کنیم

مودبانه صحبت کردن سبب می شود که ما یک فرد محترم، با شخصیت و با ادب شناخته بشویم.

خيلي از اشخاص تصور می کنند که مودبانه صحبت کردن یعنی این که ما باید اتوکشیده یا خيلي رسمی صحبت کنیم ، ولی حقیقت اینگونه نیست. ما می توانیم خيلي خودمانی و صمیمی صحبت کنیم ولی در صحبت های خودمان از لحن و جملات مودبانه استفاده کنیم.

نقطه مقابل مودبانه صحبت کردن این است که ما بخواهیم خيلي لاتی و به دور از ادب با افراد دیگر صحبت کنیم.

افرادی که به این سبک صحبت می کنند معمولاً می گویند که “مودبانه صحبت کردن واسه بچه سوسولاست و ما بچه سوسول نیستیم”.

به هرحال این طرز فکر این افراد است و من به طرز فکرشان احترام می گذارم، زیرا قرار نیست همه ما مثل هم فکر کنیم. این تضاد ها هستند که سبب می شود چیزی خوب بنظر برسد یا بد.

یکی از عالمان بزرگ علم بلاغت جمله بسیار اساسی و قدرتمندی دارد که من همیشه بسیار از آن استفاده می کنم. می گوید آراستن سخن به صرف لفظ به مانند آراستن خوکی است به زیور آلات گران قدر و گران بها. یعنی چه؟ یعنی درصورتی که کسی تصمیم داشته باشد که پیش از اینکه در خصوص محتوا بیندیشد و فکر کند و محتوا را زیبا، مودبانه، ممتاز و متمایز کند، صرفا از یکسری واژه و لفظ و کلمه برای نشان دادن ادب در سخنرانی و مودبانه سخن گفتن استفاده کند ، مثل این است که خوکی را که یک حیوان زشت و کریه است را با استفاده از زیورآلات تزیین کند و بزکش کند.

گوش دادن به صحبت های طرف مقابل

اگر می خواهیم مودبانه صحبت کنیم یکی از الزاماتش این است که یک شنونده خوب باشیم و به سخنان طرف مقابل مؤثر گوش بدهیم.

به هرحال در مکالمه های روزانه قرار نیست ما متکلم الوحده باشیم، یعنی قرار نیست تنها ما صحبت کنیم.پس بخشی از مکالمه صرف گوش دادن خواهد شد. معمولاً خيلي از افراد مهارت خوب گوش دادن را ندارند، در واقع کسی نبوده که از بچگی به ما این آموزش ها را بدهد.

احتمالا برای شما هم پیش آمده که در حال صحبت کردن باشید اما طرف مقابل شما اصلاً به حرف هایتان گوش نمی دهد و به جای گوش کردن به شما سرش در موبایلش گرم است یا به در و دیوار نگاه می کند.

این نوع رفتار در موقع صحبت های روزانه و یا کاری واقعا ناشایست است و از یک فرد باادب انتظار نمی رود که چنين رفتاری داشته باشد.

نگاه کردن به طرف مقابل

نگاه کردن به طرف مقابل هم دقیقا مانند گوش دادن مؤثر است.اگر فرد مقابل در حال صحبت است و یا اگر ما در حال صحبت کردن با فرد یا افرادی هستیم می بایست با طرف مقابل مان یک رابطه چشمی مؤثر برقرار کنیم.در غیر این صورت این موضوع یک بی احترامی است.

سخنی میتواند مودبانه باشد که ساده و روان باشد

به این معنی که من می خواهم از کسی قدردانی و سپاسگذاری کنم، پیش از اینکه به این موضوع فکر کنم که از چه کلمات و واژگانی استفاده کنم که طرف مقابل متوجه شود که من قدردان وی هستم. در ابتدا تلاش می کنم نگرش و نگاه و ذهنم را به مسیر و جهتی ببرم که واقعا می خواهم قدردانی و تشکر کنم. قصد دارم به وی بفهمانم که مدیون او هستم. می خواهم به وی بگویم که واقعا از کار و زحمتی که در حق من و یا از رفتاری که برای من انجام داده است، بسیار سپاسگذارم.

عدم رعایت کاربرد صحیح و درست کلمات

بسياري از اشخاص، واژه ها و الفاظی را در سخن و سخنرانی خویش بکار می برند که از نظر معنايي و نوع کاربرد، نادرست و اشتباه است. این اشخاص معمولاً این واژه ها و کلمات را از افراد دیگر شنیده اند و بدون بررسی و تفکر و تامل، به همان صورت آنها را بکار می برند. به عنوان نمونه توفیق و توفیر را به جای هم استفاده می کنند؟ به عنوان مثال می گویند این دو کار با هم توفیقی ندارند. کلمه درستی که باید در این جمله استفاده شود توفیر است نه توفیق. توفیق یعنی موفقیت پیدا کردن، یعنی وقوف بر چیزی پیدا کردن و توفیر یعنی تفاوت، یعنی تعدد.

ادب بدون احترام معنايي ندارد. احترام به چه معناست؟ مفهوم احترام این است که من بین خودم و سایرین فاصله ای را می شناسم، حرمت و حریمی برای افراد دیگر قائل هستم. پس اگر از نظر ذهنی این حرمت را قائل هستم، هر کاری را انجام نمی دهم و یا هر چیزی را نمی گویم، در نتیجه، سخن من به دل طرف مقابل می نشیند. پس آن چه از دل برآید لاجرم بر دل نشیند

اشخاص مودب زیاد در مورد خودشان صحبت نمی کنند

یک شخص باادب زیاد ازحد درباره خود صحبت نمی کند. چه علتی دارد که همش در بین دوستان و اشنایان “من من” کنیم.تنها دلیلش این است که ما یک انسان مغرور و خودشیفته هستیم.

من نمی گویم که خودمان را دوست نداشته باشیم، منظورم این است که این طور نباشد که هر جا می رویم همش از دستاورد ها و خاطره موفقیت های خودمان بیان کنیم.

وارد نشدن به حریم خصوصی دیگران

نکته ای که در این بین حائز اهمیت است این است که بسياري از اشخاص گمان می کنند که هر چه بیش تر وارد حریم فردی دیگران شوند به این معناست که صمیمیت بیشتری با شخص موردنظر دارند.

در بسياري از موارد تلاش می کنند با صدا کردن اسم کوچک مخفف شده، بیان کلام و سخن خارج از حیطه ادب، تعریف لطیفه های آن چنانی و یا از طُرُقِ ديگر که وارد شدن آنها به خصوصی ترین حریم های ارتباطی را به سایرین نشان می دهد، صمیمت خویش را به رخ بکشند. در حالیکه صمیمیت محصول ادب و احترام است و ادب و احترام به معنی رعایت حرمت و حریم فردی دیگران است. اگر میخواهید که باادب بنظر برسید، به حریم فردی افراد دیگر احترام بگذارید و هیچوقت وارد آن نشوید.

اشخاص مودب زشت گویی نمی کنند

بد صحبت کردن ، زشت گویی، تندی در گفتار، بدزبانی و بی حرمتی ، از آفات کلام به شمار می آید. بسياري از دوستی های دیرین و روابط صمیمی، گاهی بخاطر کلامی نسنجیده و اهانت امیز و تحقیر کننده یا دل ازار، بر هم می خورد. درصورتی که پاسخ « های»،« هوی» است، جواب سخن مودبانه هم پاسخ احترام آمیز است.

اشخاص مودب خجول نیستند

حیا و شرم و حیا نسبت به کارهای کریه و معصیت، بسی مقدس و عالی است. ولی در خصوص کارهای برتر و صحبت های عالی و سؤال های موثر و جواب های الزامی، نه بی کس عالی نیست، بلکه بازدارنده خیر و باعث محرومیت است. ریشه این خجالت، یا مدل تربیت است، یا حس کوچکی و کم بود است، یا نداشتن تمرین گذشته است، یا هر عامل دیگر. باید این مشکل را به نحوی حل کرد. داشتن اعتماد به نفس و دل به دریا نواختن و سد را شکستن، موفقیت های بعدی را در پی دارد. مشقت در همان« نوبت نخست» است.

پس، باید تمرین کرد. هر چند سخت است، ولی با اقدام، آن هراس درونی فرو می ریزد و تمرین، سبب می شود که مثلا حرف زدن در جمع یا سؤال در کلاس یا خواندن متنی در یک مراسم یا کنفرانس دادن درحضور افراد دیگر و… برای انسان عادی شود. حرف زدن ، این کار به ظاهر ساده که همگی با آن سر و کار داریم، آن هم از صبح تا شب، در خانه و بیرون، با اشنا و نااشنا، برای خویش فوت و فن خاص دارد.

اشخاص مودب پرحرفی نمی کنند

« پرحرفی»، گاهی هم سر از« وراجی» در می آورد. اگر از پرحرفی دیگران خسته می شوید، لابد افراد دیگر هم از پرحرفی شما دچار خستگی میشوند وبه ستوه می آیند. پس، باید از تکرار ملال آور و پرحرفی آزار دهنده پرهیز کرد و ظرفیت طرف و اشتیاقش را برای شنیدن در نظر گرفت.

اشخاص مودب هیچوقت پشت سر دیگران صحبت نمی کنند

بعضی وقت ها مقاومت در برابر حس غیبت سخت می شود. در مورد کارهایی که دیگران کرده اند ، لطمه هایی که به شما وارد آورده اند، دلخوری هایی که پیش آمده و … معمولاً در تماس های تلفنی از این دست موضوعات مطرح می شوند.

ولی افراد بسیار باادب می دانند که درصورتی که دربرابر افراد غیبت افراد دیگر را بکنید آن ها هم فکر می کنند پشت سر آن ها غیبت آن ها را هم می کنید. هنگامی که کسی جلوی اشخاص باادب غیبت دیگری را بکند آن ها با مغذرت خواهی مجلس را ترک می کنند. آن ها اصلاً هم نگران این نیستند که شخص غیبت کننده با اینکارشان پشت سرشان چه خواهد گفت. سرانجام هر کسی که غیبت می کند احترام کسی را ندارد و غیبت همه را می کند.

درصورتی که هم واقعا از کسی ناراحت هستید پیش روی وی مطرح کنید. اینطور صادقانه هم خواهد بود. این همان کاری است که اشخاص باادب می کنند.

همیشه مودب هستند

آن ها تنها دفعه ی نخست و در ملاقات اول برای گول زدن شما مودب نیستند. اشخاص بسیار مودب همیشه مودب هستند:بخشی از آن هم بدین دلیل است که نمی توانند طور دیگری باشند و بخشی هم به این دلیل که می دانند نمی توانند طور دیگری باشند.