به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، یکی از نگرانی های همیشگی والدین در اغلب خانواده ها بددهنی کودکان (گاهی مواقع نوجوان) می باشد و نوعا به دنبال راهی برای رفع این مشکل می باشند. ما سعی نموده ایم در این مقاله به عوامل ایجادکننده و راه حل های آن بپردازیم.
بددهنی در کودک و نوجوان علل مختلفی دارد که متأسفانه در اغلب موارد متأثر از رفتارهای نابهنجار والدین در مقابل کودکان می باشد و پدر و مادرها خود در به وجود آمدن آن نقش عمده ای دارند.
یک روانشناس تربیتی در همدان درباره بد دهنی کودکان گفت: این موضوع در کودکان علل مختلفی دارد که متأسفانه در اغلب موارد تقلید از رفتارهای نابهنجار والدین است و پدر و مادرها خود در به وجود آمدن آن نقش عمده ای دارند.
علیرضا روحی در گفت وگو افزود: گاهی استفاده از الفاظ رکیک و زشت در فرهنگ بعضی از خانواده ها مرسوم بوده که در این صورت طفل با تقلید مستقیم بدین رفتار ناپسند گرایش یافته و آن را در خویش پرورش می دهد.
علت بد دهنی کودکان چیست و راهکار مواجهه با آن
وی با تأکید بر اینکه بدزبانی در کودکان معمولا از راه آموختن و مواجه شدن با کلمات نامناسب به وجود می آید، خاطرنشان کرد: بدزبانی در کودکان معمولا از سن ۳ سالگی آغاز شده و تا دوره کودکی ادامه دارد.
این روانشناس برای حل این مسأله راهکار ارائه داد و بیان کرد: والدین باید موقعیت هایی را که طی آن ممکن است کودک کلمات نامطلوب بشنود را محدود کنند.
وی یادآور شد: در مواجه شدن با بد زبانی کودک ۴ یا ۵ ساله بهتر است افراد بی توجهی کنند گویی نشنیده اند اما اگر این موضوع از سوی کودک دوباره تکرار شد و کودک اشتباه خود را ندانست، والدین در ازای هر بار بدزبانی او را جریمه کنند.
روحی اضافه کرد: این راهکارها برای اواسط کودکی کارساز نیست و در این موقعیت برای آگاه کردن کودک از اشتباهش باید با منطق به او توضیح دهیم که کارش اشتباه است و رفتار جایگزین را به او آموزش دهیم.
وی اظهار کرد: معمولا اگر این راهکارها به درستی انجام شود بدزبانی و پرخاشگری کودک از بین می رود اما اگر والدین در انجام این موارد خوب عمل نکنند همین بی ثباتی باعث شدت آن می شود.
اصول طرز برخورد با کودکان بد دهن
قبل از هر چیز، پیش از آنکه از خشم برافروخته شوید، به یاد داشته باشید کودکان سنین پیش دبستانی معنای ناسزایی را که گفته اند، نمی دانند. علاوه براین، شما تنها پدرومادری نیستید که با این مشکل مواجه اند. بسیاری از والدین هرازگاهی ناچارند کودک شان را در این سنین به خاطر بددهنی سرزنش کنند.
یک کودک ۳ یا ۴ ساله کم کم متوجه این نکته می شود که بعضی کلمات توجه اطرافیان را برمی انگیزد و پدرومادر را به پاسخ وا می دارد. این یافته، کودک را که به دنبال امتحان حدومرزهاست، به هیجان می آورد. در نظر کودکی که حس شوخ طبعی او درحال شکل گیری است، نام برخی از اندام های خصوصی بدن صرفا خنده دار می آید. در هر صورت، این طرز برخورد با کودکان بد دهن است که نهایتا باعث تعدیل این رفتار یا تشدید آن خواهد شد.
۱. درباره ی ارزش های خانوادگی تان فکر کنید
ارزش های خانواده نقش مهمی در چگونگی واکنش انتخابی شما به بد دهنی دارد. برای برخی خانواده ها، اینکه بچه ها، ناسزاهای متداول را به کار می برند اهمیت خاصی ندارد. در برخی دیگر از خانواده ها کاربرد این کلمات به سرعت با واکنش رو به رو خواهد شد. در هر حالت شما باید با فرزندان تان درباره ی ارزش های متفاوت افراد مختلف صحبت کنید تا آنها بدانند کلمات کاربردی شان ممکن است برای دیگران آزاردهنده باشد. اگر خانواده ای هستید که مطلقا این کلمات را ممنوع می دانید با فرزندتان صحبت کنید تا از این موضوع آگاه شود.
۲. دلیل بد دهنی کودک تان را بیابید
زمانی که می خواهید به بددهنی فرزندتان رسیدگی کنید، به دلایل احتمالی این کار او فکر کنید. اینکه چه وقت و چگونه بد دهنی می کند، اهمیت دارد. رفتار کودک ۵ ساله ای که فحشِ شنیده در اتوبوس را تکرار می کند، بسیار متفاوت از پسر ۱۵ ساله ای است که به معلمش فحش داده.
گاهی کودکان به این دلیل فحش می دهند که فاقد برخی مهارت های مهم زندگی مانند مهارت برقراری ارتباط و مهارت های اجتماعی هستند. اگر دلیل بددهنی این باشد، بسیار مهم است که این مهارت ها را بدون اتلاف وقت به او یاد بدهید. درغیر این صورت، ممکن است عواقب این ضعف مهارت در تمام زندگی دامن گیر او شود.
بزرگ سالانی که مهارت های اجتماعی و خودکنترلی ضعیفی دارند ممکن است به دلیل بددهنی از کار اخراج شوند. آنها احتمالا به این دلیل که با زبان بدشان دیگران را آزار می دهند، در رابطه هایشان به مشکل برمی خورند.
اگر گمان می کنید بددهنی نشانه ای از یک مشکل بزرگ تر، برای مثال مهارت ضعیف در مدیریت خشم است، این مهارت ها را به عنوان بخشی از استراتژی تربیتی تان به کودک بیاموزید.
۳. الگوی خوبی باشید
مراقب رفتارهایتان به عنوان الگویی برای کودکان باشید. اگر خیلی فحش می دهید، احتمالا کودک تان هم همین کار را خواهد کرد. به صرف اینکه به او بگویید: «این حرف ها مال بزرگ ترهاست؛ به خاطر همین من می تونم بگم اما تو نه»، بددهنی او را متوقف نخواهد کرد. کودکان می خواهند مانند بزرگ سالان باشند و کار شما را تکرار خواهند کرد.
اگر تا به امروز به زبانی که با آن حرف می زنید دقت نداشته اید و کودک تان از شما الگو گرفته است، اولین قدمِ مقابله با این وضع، تغییر زبان خودتان است. اگر شما الگویی برای مدیریت خشم و ابراز احساسات و افکار، بدون بد دهنی باشید، کودک تان هم همین کار را یاد خواهد گرفت.
علاوه براین، مراقب راه های دیگری باشید که کودک با زبان نامناسب مواجه می شود. اگر به کودک تان اجازه می دهید فیلمی ببیند یا مشغول بازی ویدئویی ای باشید که بددهنی در آن به فراوانی است، احتمالا از آنها الگوبرداری خواهد کرد. اگر می خواهید بددهنی اش را کم کنید، نگذارید درمعرض هر چیزی قرار بگیرد.
۴. اگر کودک به دنبال جلب توجه است، کارش را نادیده بگیرید
کودکان اغلب مرتکب رفتارهایی می شوند که توجهات زیادی را جلب می کند. اگر شما به کلمات بدی که به کار می برد، بخندید یا واکنش افراطی نشان بدهید، تقریبا تضمین کرده اید که باز هم آن کلمه را تکرار کند.
بی توجهی می تواند به عنوان اولین قدم برخورد مقابله ای خوبی باشد؛ به خصوص برای بچه های کم سال تر. اگر فحش تکرار شد، در عین اینکه توجه خاصی نشان نمی دهید، برایش توضیح دهید که این کلمه ی خوبی نیست و دیگر نباید آن را تکرار کند.
۵. برای فحش دادن قانون داشته باشید
اگر بد دهنی کودک به مشکل تبدیل شده، ممکن است به وضع قوانینی نیاز باشد. قانونی که می گوید «از زبان مناسب استفاده کن»، می تواند کمک کننده باشد. ممکن است کودک به هشدارها و یادآوری نیاز داشته باشد تا بفهمد «مناسب» یعنی چه. پدرومادرهای دیگر ممکن است قانونی را ترجیح بدهند که می گوید «فقط در اتاقت می تونی فحش بدی تا کس دیگه ای اونها رو نشنوه.»
۶. عواقبی را برای بد دهنی در نظر بگیرید
اگر قانونی برای بد دهنی گذاشتید ولی تغییری ایجاد نشد، ممکن است درنظرگرفتن عواقب منفی برای این کار ضرورت پیدا کند. اگر کودک در عصبانیت فحش می دهد، از محل دورش کنید تا یاد بگیرد چطور پیش از آنکه چیزی دردسرساز بگوید، خودش را آرام کند.
«شیشه ی حرف بد» راه دیگری برای برخورد با بد دهنی است. هر کسی در خانه حرف بدی بزند، باید مقداری پول درون شیشه بیندازد. این کار زمانی شدنی است که کودک پولی در اختیار داشته باشد که بتواند از مقدار آن محروم شود.
به خوبی درباره ی کاری که می توانید با پول جمع شده انجام دهید فکر کنید. از این پول برای سفر خانوادگی استفاده نکنید. اگر کودک بداند این پول قرار است صرف کاری سرگرم کننده شود با احتمال بیشتری فحش خواهد داد تا در نتیجه ی نهایی سهیم باشد.
گرچه اهدای پول به خیریه در ابتدا ایده ی خوبی به نظر می رسد، اما ممکن است این پیام اشتباه را به کودک منتقل کند «ما با فحش دادن به دیگران کمک می کنیم». احتمالا این پیامی نیست که می خواهید از این کار به او انتقال بدهید. بنابراین این پول را صرف چیزی مانند پرداخت قبض های خانه کنید.
۷. برای فحش ندادن کودک پاداش درنظر بگیرید
روش دیگر تربیتی این است که برای خوب حرف زدن به کودک پاداش بدهید. کودکی که بد دهنی در مدرسه برایش مشکل ساز شده یا وقتی از کسی عصبانی است به او فحش می دهد ممکن است از روش گرفتن پاداش برای فحش ندادن سود ببرد.
سیستم اقتصاد ژتونی (که در آن کودک بابت رفتارهای مثبت خود ژتون هایی دریافت می کند که در مجموع به پاداش بزرگ تری ختم می شود) هم راه خوبی برای انگیزه دادن به بچه ها برای گفتن کلمات مهربانانه و فحش ندادن در طی روز است.
هدف بلندمدت شما باید این باشد که به کودک تان بیاموزید که زبان او بر دیگران تأثیر می گذارد و اگر به کسی یا در زمان نامناسبی فحش بدهد، ممکن است با عواقب جدی رو به رو شود.
