دلایل شکاف کام و لب شکری شدن جنین

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، شکاف لب (به انگلیسی: Cleft lip) باز شدگی در لب بالا و شکاف کام (به انگلیسی: Cleft Palate) بازشدگی در ناحیه کام است. شکاف کام و شکاف لب زمانی ایجاد می شوند که ساختارهای صورتی در حال رشد یک جنین، کاملا بسته نشوند.

شکل گیری لب بین هفته چهارم تا هفتم بارداری صورت می گیرد. در جریان رشد جنین، بافت بدن توسط سلول هایی شکل می گیرد که از طرفین به سمت وسط می آیند و اجزای صورت، مانند دهان و لب ها را شکل می دهند. اگر این سلول ها حین بارداری به طور کامل به هم متصل نشوند، شکاف در لب ایجاد می شود.

این شکاف می تواند کوچک باشد؛ یا به اندازه ای بزرگ باشد که تا بینی نیز برود.

شکاف در لب بالا می تواند در یک طرف لب باشد (شکاف لب یکطرفه)، یا در هر دو طرف(دوطرفه) ، یا در وسط لب ها (که به ندرت اتفاق می افتد) همچنین کودکانی که شکاف در لب دارند، می توانند شکاف در کام هم داشته باشند.

تشکیل کام بین هفته ششم تا نهم بارداری می باشد. زمانی که بافت های تشکیل دهنده سقف دهان در دوره بارداری به هم نرسند، شکاف کام ایجاد می شود. برای برخی نوزادان در هر دو قسمت سخت کام و نرمکام شکاف وجود دارد؛ و برای برخی دیگر فقط در قسمت سخت کام شکاف است.

چه چیزی باعث لب شکری می شود؟

اغلب دانشمندان بر این باورند علت عوامل ژنتیکی و محیطی می باشد .اما موارد زیر می تواند خطر بروز لب شکری در نوزاد شما را بیشتر کند:

در ۳۳ تا ۳۶ درصد مواقع این عارضه ارثی است در صورتی که خواهر، بردار، والدین یا اقوام مشکل لب شکری یا کام شکافته داشته باشد، احتمالا وجود این بیماری در کودک بیشتر است. . اگر کودکی با شکاف «دهانی – صورت» متولد شود، شانس ابتلا برای بچه بعدی، پنج درصد اضافه می شود.

اگر یکی از والدین کودک، مبتلا به این شکاف باشد، شانس ابتلا برای کودک بعدی تا ۱۵ درصد بیشتر افزایش خواهد یافت. وجود ژن های بروز این ناهنجاری می شوند و هیچ دلیل دیگری در بروز آن اثبات نشده است. جهت بررسی عوامل ژنتیکی اقدام به آزمایش های غربالگری و سونوی ان تی نمایید.

برخی دارو ها

استفاده از برخی دارو های خاص در هنگام بارداری و خوددرمانی در دوره بارداری
به داروهای ضد صرع/ داروهای ضد تشنج، داروهای آکنه حاوی آکوتان، و متوترکسات که عموما برای درمان سرطان، آرتروز و بیماری پوستی پسوریازیس مصرف می شود، اشاره کرد.که میتواند احتمال شکاف را تا ۱۰ درصد زیاد کند.

مصرف الکل و مواد مخدر در هنگام بارداری

سیگار کشیدن و یا قرار گرفتن مداوم در معرض دود سیگار (مثلا سیگاری بودن همسر) در هنگام بارداری
سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری منجر به هیپوکسی در کودک شده که متعاقبا وقوع شکاف کام را افزایش می دهد

قرار گرفتن در معرض تشعشعات و یا عفونت ها در دوران بارداری

دیابت مادران

اختلال هورمونال

(هیپوتیروئیدیسم، دیابت و درمان با داروهای کورتونی)،

سن بالای والدین

بهتر است مادران بالاتر از ۳۵ سال و پدران بالای ۴۰ سال برای جلوگیری از این عوارض بچه دار نشوند، چرا که با بالا رفتن سن، شیوع ناهنجاری ها نیز بیشتر می شود

عوامل هیجانی و روانی مثل وجودا سترس در دوره بارداری

عوامل روانی و هیجانی که با ایجاد تنش های ضربه زننده ممکن است در اتیولوژی شکاف در انسان نقش مهمی داشته باشند از دیگر عوامل شکاف لب و کام به شمار می روند.

سندروم های موثر دیگر

علاوه بر موارد ذکر شده، سندرم های شناخته شده متعددی وجود دارد که در آنها شکاف لب و کام، یافته شایعی است و شامل سندرم Teacher-collins، سندرم wander –woude و سندرم pierre – robin است. همچنین در تریزومی ۱۳ و ۸ نیز مواردی از شکاف لب و کام دیده شده است.

مصرف بیش از حد ویتامین A

این ویتامین خطر ابتلا به شکاف کام و لب را کاهش دهد. نوزادان مادرانی که در دوران بارداری روزانه حدود ۸.۳ میلی گرم مکمل ویتامین A مصرف می کنند نسبت به نوزادان دیگر حدود ۵۰ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به شکاف کام می شوند.

کمبودفولیک اسید وکمبود ریبوفلاوین، ا ، ویتامین B6،

بنابر این بهتر است مادر ۳ ماه پیش از حاملگی مصرف روزی یک میلی گرم قرص اسیدفولیک را فراموش نکند و افرادی که مستعد این بیماری هستند (ژنتیک) روزی ۴ میلی گرم اسیدفولیک مصرف کنند.که اثری محافظتی در این قبال دارد

قرار گیری در معرض ویروس ها و مواد شیمیایی

عامل ناشناخته جهش ژنتیکی

میتواند ناشی از تغذیه و استفاده از برخی دارو ها باشد
ابتلای مادر به عفونت های دوران بارداری مثل سرخک، سرخجه و عفونت ویروسی یا باکتریایی که سیستم ایمنی را مختل کند،

این عوامل تا ماه چندم بارداری باعث شکاف لب میگردد؟؟

تشخیص لب شکری چگونه است:

آن در یک مورد معین بالینی نیاز به مطالعات دقیق و به کارگیری روش آمنیوسنتز دارد تا دقیقا ثابت شود که جنین مبتلا به این ناهنجاری هست و یا نه و در موارد شدید، در ماه های آخر بارداری بعضی از کلینیسین های ماهر نیز می توانند به کمک سونوگرام این ناهنجاری را تشخیص دهند

معمولا لب شکری بعد از تولد نوزاد تشخیص داده می شود. در اولین معایناتی که پزشک روی نوزاد انجام می دهد، لب ها و کام نوزاد معاینه شده و در صورت وجود شکاف، تشخیص داده می شود.

گاهی مواقع لب شکری در یک سونوگرافی قبل از تولد نوزاد و در دوران بارداری مشاهده و تشخیص داده می شود. البته به یاد داشته باشید که سونوگرافی همیشه قادر به تشخیص مشکل نبوده و از این رو پزشکان برای تشخیص زودهنگام لب شکری بر سونوگرافیتکیه نمی کنند.