به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از بهداشت نیوز، همواره خانواده به عنوان یکی از محیط های مؤثر در سلامت جسمی و روانی فرد در نظر گرفته می شود. دربارۀ یکی از عواملی که سلامت خانواده را با چالش مواجه می کند، تحت عنوان کلی خیانت زناشویی بحث می شود که مهم ترین عامل تهدید کنندۀ عملکرد، ثبات و تداوم روابط زناشویی است. در واقع خیانت زناشویی از جمله مواردی است که زوج درمانگران به صورت منظم در فعالیت های بالینی خود با آن روبرو می شوند و به هرگونه روابط جنسی یا عاطفی فراتر از چهارچوب روابط متعهدانه بین دو همسر اطلاق می شود خیانت زناشویی بر اساس یک تعریف کلی نقض تعهد رابطه دو نفره می گویند که به شکل گیری درجاتی از صمیمیت عاطفی و فیزیکی با فردی خارج از این رابطه منجر می شود . از منظری دیگر خیانت از دیدگاه روانشناسان به چهار نوع بی وفایی اعم از جنسی ، عاطفی، ترکیبی (عاطفی و جنسی) و مجازی شامل (رابطۀ جنسی تلفنی، گفتگوهای جنسی و مشاهدۀ فیلم های پورنو) تقسیم می شود.
جهانگیر کرمی؛ علی زکی یی؛ امید محمدی و شریفه حق شناس چهار پژوهشگری هستند که در پژوهشی با عنوان “نقش عوامل روانی و اجتماعی در پیش بینی نگرش به روابط خارج از چهارچوب زناشویی در زنان متأهل” که در فصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات شناختی زنان منتشر شده است به بررسی علمی، اجتماعی و روانشناسی موضوع”خیانت” در روابط زناشویی پرداختند و عنوان می کنند: شیوع خیانت زناشویی از پژوهشی به پژوهش دیگر و در کشورهای مختلف متفاوت است که شاید پنهان کاری، رازداری، ترس از بی آبرویی و محافظه کاری افراد در حسن پاسخ به سؤالات از عوامل این اختلافات باشد، به گونه ای که بر اساس یکی از مطالعات انجام شده سال ۲۰۰۷ در آمریکا مشخص شده است که ۲۱ درصد مردان و ۱۱ درصد زنان در طی زندگی مرتکب خیانت زناشویی می شوند.
این پژوهشگران معتقد هستند خیانت جنسی یا عاطفی مانند بسیاری از پدیده های اجتماعی دیگر یک رویداد چند وجهی، پیچیده و وسیعی است که عوامل بالقوۀ متعددی در بروز آن دخالت دارند. چرا که این امر در برگیرندۀ یک سری عناصر رفتاری چون نیازهای نامناسب هیجانی و جنسی، فرصت طلبی، بی مسئولیتی و فریبکاری عمدی است که پذیرش آن ها برای افرادی که به نوعی در این مسئله درگیر می شوند، چندان راحت نیست. همچنین خیانت زناشویی ابزاری است که به وسیلۀ آن بدون اینکه فرد به یک تخلف جنایی آشکار دست بزند، جنبۀ مشکل زا و تاریک شخصیت خود را نشان می دهد.
افزایش روابط پنهانی خارج از چهارچوب زندگی زناشویی، حاصل تعامل چندین عوامل است
به گفته این پژوهشگران، افزایش روابط پنهانی خارج از چهارچوب زندگی زناشویی، حاصل تعامل چندین عوامل است. انتظارات بیش تر برای رضایت مندی عاطفی در ازدواج، فقدان مهارت های ارتباطی و روابط صمیمی، انقلاب جنسی و دگرگونی در ساختار زندگی روزمره از جمله این عوامل هستند.
این پژوهشگران در یافته های خود عوامل دخیل در بروز خیانت زناشویی را به دو دسته روانی و اجتماعی تقسیم کردند که ویژگی های گروهی (اجتماعی) مؤلّفه هایی نظیر اعتماد اجتماعی، فرهنگ شهروندی، مسئولیت پذیری، مشارکت جویی، رعایت قانون و … را در بر می گیرد. اعتماد اجتماعی نوعى شرط دربارۀ کنشهاى احتمالى دیگران در آینده است و همۀ افراد در بعضى مواقع چنین شرطهایى را دربارۀ کنشهاى احتمالى دیگران در آینده به کار مىگیرند.
اعتماد عنصر بنیادین روابط اجتماعى است
بنابراین اعتماد عنصر بنیادین روابط اجتماعى است. چنانکه از بررسىها و تحقیقات صاحبنظران و پژوهشگران برمىآید، در طی دهۀ گذشته نشان داده شده که میزان اعتماد اجتماعى در کشور ایران در حال کاهش است و برخى آن را به صورت یک مسئلۀ اجتماعى نیز مطرح کردهاند.
در مقابل برخی پژوهشگران نیز علل دیگری برای خیانت زناشویی عنوان می کنند و معتقد هستند عوامل شخصیتی و فردی، عوامل مربوط به رابطۀ زناشویی و میزان رضایت مندی از رابطه و عوامل کلان اجتماعی، فرهنگی و عوامل محیطی از جمله عوامل پیش بینی کننده خیانت زناشویی به شمار می رود.
این پژوهشگران در مقاله خود به این نتیجه رسیدند بین ویژگی های حساسیت میان فردی، افسردگی، پرخاشگری، فوبی و روان پریشی با نگرش به روابط خارج از چهارچوب زناشویی توسط خود فرد رابطۀ مثبت وجود دارد، اما در ارتباط با نگرش به روابط خارج از چهارچوب زناشویی توسط همسر فقط دو ویژگی اضطراب و روان پریشی با آن رابطه دارند، اما بین سایر ویژگی های روان شناختی با نگرش به روابط خارج از چهارچوب زناشویی توسط همسر رابطه ایی وجود ندارد. این بدان معنی است که هرچه میزان ویژگی های حساسیت میان فردی، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، فوبی و روان پریشی در فرد بیش تر باشد، او تمایل بیش تری برای داشتن روابط خارج از چارچوب زناشویی دارد و هر چه که میزان آن ها کم تر باشد نگرش و تمایل فرد برای روابط خارج از چارچوب زناشویی نیز کم تر است.
دلایل مهم بروز و افزایش عهدشکنی میان همسران
و این پژوهش درباره علل عهدشکنی زوجین نشان داد که انتظارات بیش تر برای رضایت مندی عاطفی در ازدواج، فقدان شدید مهارت های ارتباطی و روابط صمیمی، انقلاب جنسی و دگرگونی در ساختار زندگی روزمره از جمله دلایل مهم بروز و افزایش عهدشکنی میان همسران است.
نکته قابل تاملی که پژوهشگران در این پژوهش به آن رسیدند این است نگرش به روابط خارج از چهارچوب زناشویی بین افرادی که در شبکه های اجتماعی عضویت دارند، وخیم تر است. به همین جهت رشد رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی مجازی از جمله دلایل مهمی است که در حیطۀ فرهنگ و اجتماع، در ارتکاب رفتار خیانت و افزایش آن در سال های اخیر نقش مهمی دارد.
امروزه، خیانت های زناشویی در بسیاری از سریال ها و فیلم های سینمایی و کانال های تلویزیونی نمایش داده می شود. اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی یکی از ابزارهای تأثیرگذار در روابط زناشویی و ارتکاب خیانت هستند. فضایی که این اجازه را به کاربر می دهد تا بدون نام و به صورت ناشناس و خیالی آسوده با افراد دیگر خارج از چهارچوب زندگی زناشویی ارتباط برقرار کند. اینترنت با توجه به فضای امن و ناشناخته ای که در اختیار کاربر قرار می دهد، از طریق اتاق های گفتگو و شبکه های اجتماعی، افراد را به افشای صمیمانه دربارۀ مشکلات و معضلات زندگی زناشویی و البته خیال پردازی دربارۀ همسرکامل تشویق می کند که همین امر موجب برقراری ارتباط های نزدیک و صمیمانه بین کاربران شده و زمینه را برای گفتگوهای جنسی و عاطفی به صورت مجازی و به احتمال زیاد در آینده، به صورت واقعی ایجاد می کند.
