درباره جیمز هالیس
جیمز هالیس روان شناس، نویسنده و یکی از برجسته ترین روانکاوان پیرو مکتب یونگ است. هالیس تاکنون چندین کتاب بر اساس بینش های شخصی در روان شناسی تحلیلی یونگ نوشته که محبوبیت زیادی پیدا کرده است. از جمله آثار این نویسنده می توان به کتاب «ردپای خدایان» و «مرداب روح» اشاره کرد.
درباره کتاب رد پای خدایان
گاهی اوقات، محققان و نویسندگان مکتب یونگ، به چشم عموم خوانندگان، مبهم و گیج کننده به نظر می رسند؛ زیرا اغلب در آثارشان، بسیــار به اسطوره ها ارجاع می دهند. آن ها عموما از افسانه های کهن در مطالبشان بهره می گیرند. این داستان ها زیبایی خاصی به مطالب می بخشند، اما فایده و کاربردشان از منظر روان شناسی برای بسیاری از خوانندگان این آثار هنوز مبهم است. خوانندگان آثار مکتب یونگ معمولا دو نوع طرز تفکر دربارۀ پیروان این مکتب دارند: یا سعی می کنند با شیوه و عملکرد آن ها کنار بیایند یا در بدترین حالت، پیروان مکتب یونگ را افرادی با ذهن های گنگ، ترسناک و رازآلود می دانند. کتاب حاضر تلاشی است برای روشن کردن این موضوع که چرا روان شناسان مکتب یونگ تا این اندازه وام دار اسطوره ها و داستان های اساطیری اند و مهم تر آنکه چرا مطالعۀ اسطوره ها تا این حد برای زندگی فردی و اجتماعی دوران کنونی ما نیز اهمیت دارد. اسطوره ما را به درون خود و به اعماق اندوخته های روانی بشر هدایت می کند. سابقۀ فرهنگی، مذهبی یا روان شناسی شخصی ما هرچه که باشد، آشنایی و شناخت بیشتر از اسطوره به آن معنا می بخشد. عواقب بی معنایی در زندگی، اغلب خودش را پشت اختلال های روانی مردم عصر ما پنهان می کند. به طور خلاصه و مفید می شود گفت که مطالعۀ اسطوره جست وجوی مفاهیمی است که هرچه عمیق تر ما را با طبیعت خود و جایگاهمان در کائنات مرتبط می سازد و قطعا این اصلی ترین موضوعی است که چه به صورت فردی و چه به صورت اجتماعی در برابر انسان قرار دارد. پیچیدگی های فرهنگ طول و عرض مرزهای روح ما را در خود گم کرده است و از این روست که ما با وسواس و اشتیاق، هر روز از یک ایدئولوژی به سراغ ایدئولوژی دیگر می رویم. حتی اسطوره نیز معنا و ارزش اصلی اش را از دست داده است. اگرچه این جمله را فراوان در میان خود می شنویم: «ای بابا...این فقط یه افسانه ست!»؛ درنهایت، باز این ماییم که ناچاریم در جست وجوی درک عمیق تر از اسطوره درهای ذهن خود را به روی آن باز کنیم؛ زیرا فقط با این روش می توان به اسطوره اجازه داد که درهای اسرارش را به روی ما بگشاید.
با وجود زندگی با کیفیت و آسان دنیای مدرن، باور اینکه به اجداد غیرمتمدنمان شباهت داریم آسان نیست. ما در خانه های مدرن زندگی می کنیم، به اینترنت دسترسی داریم و به لطف انفجار اطلاعات از قدرت عظیمی برای تغییر خودمان و سرنوشتمان برخورداریم. برخلاف انسان چند هزار سال پیش که برای یادگیری دانش کیلومترها از سرزمین خود دور می شد ما در دانشگاه های مجازی درس می خوانیم، نظام های پادشاهی را از بین برده ایم، تابوهای سیاسی و اجتماعی را یکی پس از دیگری می شکنیم و با دسترسی به تلفن همراه، هیچ مانعی برای ابراز عقیده نداریم. در این شرایط خیلی راحت می توان ادعا کرد که بشر امروز در مقایسه با تمام گذشتگانش آزاد و رهاتر است، اما آیا این باور درستی است؟ جواب جیمز هالیس، نویسنده کتاب ردپای خدایان (Tracking the gods the place of myth in modern life) منفی است. ما انسان های مدرن، با وجود تمام تغییرات سبک زندگی، همچنان الگوهای رفتاری مشابهی را در دوستی، ازدواج و اشتغال تکرار می کنیم. البته نمی توان منکر دگرگونی ها شد، اما حیرت می کنید اگر متوجه شوید که زندگی امروز ما تا چه حد به اسطوره های جهانی شبیه است. به عقیده جیمز هالیس کمتر موضوعی را می توان یافت که ردپای خدایان اساطیری در آن ها وجود نداشته باشد اما متاسفانه بشر امروز ریشه های خود را فراموش کرده و به همین دلیل دچار بی معنایی شده است. ما زمانی می توانیم به اشخاص و وقایع معنی ببخشیم که آن ها را از قبل بشناسیم، اما چطور می توان به این مرحله رسید؟ آیا باید با تک تک انسان های کره زمین صحبت کنیم یا اتفاقاتی که قدرت درک آن ها را نداریم طرد کنیم؟ البته که هیچکدام این تصمیم ها عملی نیست. عمر و توان هیچکس به او امکان مرور سرگذشت چند میلیارد نفر را نمی دهد و جریان زندگی نیز همواره ما را با اتفاقات جدید غافلگیر می کند. پس بهترین کار، جستجوی معنی در خردی است که با وجود قدرت پاسخگویی به سوالاتمان قابل دسترس باشد، یعنی اسطوره. روان شناسان مکتب یونگ بعد از کشف معنای ژرف دنیای اساطیر، به شکل قابل توجهی از این داستان ها برای انتقال مفاهیم عمیق روانشناسی استفاده کردند و استقبال خوانندگان نشان می دهد که در این کار موفق بودند. اولین دلیل این تصمیم، قطعا آشنایی تمامی ما با دنیای قصه هاست. البته ما شبیه اجداد غارنشینمان برای شنیدن داستان کنار آتش جمع نمی شویم اما نقال بزرگتری به اسم سینما، کتاب و موسیقی در اختیار داریم. دلیل دوم، شباهت انکارناپذیری است که بین اساطیر مختلف وجود دارد. از هند گرفته تا چین، آفریقا، بومیان آمریکا و اروپا انسان ها نسل به نسل قصه هایی مشابه برای فرزندان خود تعریف کرده اند. کتاب ردپای خدایان به ما نشان می دهد این اسطوره ها چگونه با وجود تفاوت های جزئی، ریشه هایی یکسان دارند و با حمله ها و مهاجرت های گذشتگان، در سراسر جهان منتشر شده اند.
در بخشی از کتاب ردپای خدایان می خوانیم...
در این فصل قصد داریم دو الگوی مهم اسطوره ای را بررسی کنیم: یکی، چرخۀ عظیم یا بازگشت جاودانه (یعنی همان چرخۀ قربانی کردن، جدال زندگی-مرگ-تولد دوباره) و دیگری، سفر قهرمانی (یعنی حرکت از معصومیت به سمت تجربه، از خامی به سوی پختگی و از هویت به سمت فردیت). درحقیقت، شاید بتوان گفت که همۀ مفاهیم اسطوره ای تقویت این دو الگوی بزرگ باشد؛ الگوهایی که تنوع و مصداق های بسیاری دارند. از منظر تاریخی، «اسطورۀ بازگشت جاودانه» مربوط به الهۀ مادر زمین و اسطورۀ «سفر قهرمانی» مربوط به پدر آسمان یعنی قهرمان خورشیدی است. هر دو جنسیت در چرخۀ زندگی-مرگ-تولد دوباره، نقش دارند و هر دو باید سفر به سوی قلمروی خویشتن را بپذیرند. ممکن است تصاویری که در صفحات آینده ارائه می شوند، محدود به جنسیت به نظر برسند؛ اما چنین موضوعی تعمدی نیست و از تصاویر تاریخی گرفته شده اند که به طور طبیعی از دل تجربه های مادر، به منزلۀ سرچشمۀ حیات، و پدر، به منزلۀ حامل فرهنگ ساختگی و خلق شده، برخاسته اند. این هویت های شخصی روی کائنات فرافکن می شوند و به شکل گیری دو چرخۀ اسطوره ای بزرگ منجر می شوند. هم مردان و هم زنان در این نقش آفرینیِ سرنوشت ساز سهیم اند و هر دو می باید از نقشی که ایفا می کنند، آگاه تر باشند. نابودی اسطوره های مادر زمین و پدر آسمان ما را ناچار ساخته است که در خلوتمان در جست وجوی تصاویری باشیم که حامی روحمان است و آن را به سوی نمایش کائنات هدایت کند. بدون چنین ارتباطی ما محکوم خواهیم بود به سپری کردن زندگی سطحی. تجربۀ ژرفای زندگی، به مثابه بخشی از محتوایی بزرگ تر، ارتباط مستقیمی با میزان سهم حضور اسطوره در آن دارد و همان طور که یونگ نیز به آن اشاره می کند: «اسطوره برای انسانِ گیج و سردرگم توضیح می دهد که در ناخودآگاهش چه می گذرد».
فهرست مطالب کتاب
- مقدمه: بودن در این کرۀ خاکی معانی بسیاری دارد
- رویکردهای متفاوت به اسطوره
- فصل اول: سمساری خاک گرفتۀ قلب
- افسانه های مدرن
- شعور معاصر
- چگونه اسطورۀ «فاوِست» تبدیل به شیوۀ زندگی «فاوست گونه» شد؟
- مرد زیرزمینی
- در دل تاریکی
- پس از سقوط
- فصل دوم: بازگشت جاودانه و سفر قهرمانی
- بازگشت جاودانه: قربانی کردن، مرگ و تولد دوباره
- سفر قهرمان
- سفر قهرمانی
- معنای سفر قهرمانی از منظر روان شناسی
- فصل سوم: بلعیدن خورشید
- نسل خودجوش اسطوره
- پروانۀ آهنی
- در جنگل تاریک
- بلعیدن خورشید
- فصل چهارم: ردپای خدایان
- رازی که ما آن را خدا می نامیم
- سرگردان در دریای کائنات
- ناپختگی (خوی بچگانه)
- سیر قهقرایی در سایۀ روان گردان ها
- وابستگی عقیدتی
- فصل پنجم: خدایانِ در تکاپو: میان پرده ای اسطوره ای
- انواع مرگ عاشقانه
- فصل ششم: نوای سحرآمیز خاطرات
- فردیت و ارتباط
- سخن آخر: انعکاس تصاویر در ساختار قلب
شناسنامه کتاب ردپای خدایان
- نویسنده: جیمز هالیس
- مترجم: آرزو محمودیان
- زبان: فارسی
- ناشر چاپی: انتشارات بنیاد فرهنگ زندگی
- تعداد صفحات: 288
- موضوع کتاب:کتاب روانشناسی بزرگسالان
- نسخه الکترونیکی:دارد
- نسخه صوتی : ندارد
به عقیده هالیس «معنا زمانی در زندگی افراد جاری می شود که آن ها احساس کنند در یک زندگی نمادین قرار دارند». پس اگر به دنبال معنابخشی به تصمیم ها و وقایع زندگی خود هستید، این اثر را از دست ندهید. امیدوارم از محتوای معرفی کتاب نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که کتاب دوست هستند، میتوانید ارسال نمایید و برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش فرهنگ و هنر ساعدنیوز مراجعه نمایید. همچنین شما نیز بهترین کتابی که تا حال مطالعه کرده اید، برای ما معرفی نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.
درباره کتاب رویا فروش اثر سعید فرض پور
