داریوش مهرجویی و باغبانِ کاریزماتیک!

  دوشنبه، 01 آبان 1402 ID  کد خبر 359928
داریوش مهرجویی و باغبانِ کاریزماتیک!
ساعد نیوز: جنایت انگیزه می‌خواهد. وقتی شما انگیزۀ کشتن یکی دو نفر را داری، بعید است بتوانی برادر و رفقایت را هم - که صنمی با قربانی نداشته اند- از چنین انگیزه‌ای لبریز کنی. بنابراین "باغبانِ طلبکار" حتما شخصیت کاریزماتیکی داشته که موفق شده سه نفر را متقاعد کند به قتل.

به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعد نیوز به نقل از عصر ایران، در ماجرای قتل داریوش مهرجویی، نکتۀ عجیب این است که چرا "قاتل اصلی"، یعنی باغبانی که مدعی بوده 30 میلیون تومان از مهرجویی طلبکار است، شخصیتش این قدر کاریزماتیک بوده؟!

خودمان را به جای "باغبانِ مدعی" بگذاریم. مثلا 30 میلیون تومان از کسی طلبکاریم. و البته از خانۀ او دزدی هم کرده‌ایم. حالا پس از مدتی تحمل حبس بابت دزدی، می‌خواهیم آن 30 میلیون تومانی را که مدعی هستیم حقمان بوده، نقد کنیم و ضمنا چون بابت حبس‌مان کینه هم داریم از طرف مقابل، قصد کشتن او را هم داریم.

اگر هر یک از ما در چنین وضعیتی باشد، آیا می‌تواند سه نفر دیگر را هم مجاب کند به مشارکت در قتل؟ قتل کار راحتی نیست. انگیزه می‌خواهد. بر فرض که برادر باغبان با انگیزۀ حمایت از برادرش پذیرفته در این جنایت شرکت کند. آن دو نفر دیگر با کدام انگیزه در قتل داریوش مهرجویی و وحیده محمدی‌فر مشارکت کرده‌اند.

همۀ ما در زندگی روزمره‌مان کم و بیش با دیگران اختلافاتی پیدا کرده‌ایم. اختلاف مالی یا غیرمالی. اگر بابت یکی از این اختلافات قصد کشتن طرف مقابل را داشته باشیم، احتمال اینکه بتوانیم برادرمان را متقاعد کنیم برای مشارکت در قتل، چقدر است؟ قاعدتا احتمالش بسیار اندک است؛ چون اگر برادر ما نیز با کسی اختلاف مالی داشته باشد، بسیار بعید است که ما به برادرمان کمک کنیم برای کشتن آن فردِ "بدهکار".

حالا بر فرض که بتوانیم برادرمان را متقاعد کنیم که در قتل به خاطر مبلغی نه چندان چشمگیر، به ما کمک کند. احتمال اینکه بتوانیم دو تن از دوستانمان را هم مجاب کنیم که بیایند بابت انتقام‌گیری ما و چند تا النگو و انگشتر طلا و دو تا موبایل آدم بکشند، چقدر است؟ آیا شما حاضرید برای فرونشستن خشم دوستتان یا برای مشتی مالِ ناچیز، بروید زن و مردی را بکشید که اصلا کدورتی هم از آن دو ندارید؟

حتی اگر بگوییم باغبان از سر کینه‌جویی مهرجویی و همسرش را کشته و برادر باغبان هم خواسته پشت برادرش را خالی نکند و به همین دلیل در این قتل مشارکت کرده، رفقای باغبان قاعدتا با انگیزۀ مالی تن به چنین کاری داده‌اند. خود باغبان و برادرش هم که قطعا انگیزۀ مالی داشته‌اند. پس چرا چیز زیادی از خانۀ مهرجویی ندزدیده‌اند؟ بعید است که در آن خانه وسایل گران‌قیمت کم‌حجم دیگری نبوده باشد.

اما نکتۀ اصلی در این ماجرا، قدرت باغبان در متقاعد کردن آدم‌های نامربوط به ماجرا، برای ارتکاب قتل بوده است. شما از همین فردا شانست را امتحان کن! سعی کن این و آن را متقاعد کنی به قتل آقای الف یا خانم ب. ببین چند نفر به صرف برادری یا رفاقت با شما، حاضر می‌شوند در جنایتی که مجازاتش قصاص و مرگ است، مددکارت شوند؟

جنایت انگیزه می‌خواهد. وقتی شما انگیزۀ کشتن یکی دو نفر را داری، بسیار بعید است که بتوانی برادرت و بویژه دو تن از رفقایت را هم از چنین انگیزه‌ای لبریز کنی. بخصوص وقتی که رفقایت مشکلی با آن یکی دو نفری که قصد قتلشان را کرده‌ای، نداشته باشند.

بنابراین نتیجه می‌گیریم که "باغبانِ طلبکار" شخصیت کاریزماتیکی داشته که موفق شده نه یک نفر، بلکه سه نفر را متقاعد کند به قتل پیرمرد و زنی که آزاری هم به برادر و رفقای باغبان نرسانده بودند.

کاریزما یعنی جذابیت غیرعادی و مقاومت‌ناپذیر. فردی که کاریزما دارد، توان اثرگذاری بی‌مانندی بر دیگران دارد؛ به نحوی که دیگران در برابر رأی و خواست او، یارای مقاومت و حق انتخاب و انتقاد ندارند.

مثلا استالین شخصیتی کاریزماتیک داشت. هربرت جرج ولز، نویسندۀ مشهور انگلیسی، منتقد سرسخت استالین بود و او را جنایتکاری شایستۀ لعن و توهین می‌دانست. اچ.جی.ولز روزنامه‌نگار هم بود و در مطبوعات انگلیس مدام علیه استالین می‌نوشت. اما یک بار که به شوروی رفت و در کاخ کرملین با استالین دیدار کرد، چنان مجذوب او شد که همۀ عقاید قبلی‌اش دربارۀ دیکتاتور کمونیست را کنار گذاشت و یکسره در ستایش او نوشت.

ولز وقتی با استالین ملاقات کرد، بین هفتاد تا هشتاد سال سن داشت ولی کاریزمای استالین، تاثیر بی‌مانندش را بر او گذاشت و او انتقادهایش را از یاد برد و گویی که اصلا توان مقاومت در برابر جاذبۀ شخصیت استالین را نداشته باشد، در مدار شخصیت کاریزماتیک آن آدم‌کش بزرگ قرار گرفت.

کسی که کاریزما دارد، استدلال نمی‌کند. جذب می‌کند. هدف استدلال "عقل مخاطب" است ولی یک روشنفکر یا رهبر کاریزماتیک، عواطف مخاطبانش را هدف می‌گیرد و آن‌ها را با زنجر عواطف‌شان، به سمت بدترین کارها سوق می‌دهد. چنانکه هیتلر در آلمان از پس چنین کاری برآمد. شخصیت او جاذبه‌ای داشت که مردم آلمان به خاطرش کارهایی کردند که با عقل سلیم جور درنمی‌آمد.

ظاهرا شخصیت باغبانی که با مهرجویی خصومت داشته نیز چنان کاریزماتیک بوده که موفق شده سه نفر دیگر را به قتلی بیهوده سوق دهد؛ قتلی که هر عاقلی می‌توانست یقین داشته باشد که در صورت ارتکابش، نمی‌تواند از چنگ قانون قسر در برود.

عقل سلیم (Common sense) متعلق به نخبگان نیست. اتفاقا ملاک عقل سلیم، رفتار عامۀ مردم است. وقتی "کینۀ شخصی" در میان نیست و تدارک ویژه‌ای هم برای یک سرقت چشمگیر صورت نگرفته، عقل سلیم حکم می‌کرده که دست کم رفقای باغبان دست به قتل مهرجویی و همسرش نبرند.

انگیزۀ قتل چیزی نیست که به این آسانی پدید آید. بویژه وقتی که قاتل می‌داند طناب دار در انتظار اوست. نترسیدن از طناب دار، انگیزۀ شخصی لازم دارد.

این نکته هم قابل ذکر است که در اطلاع‌رسانی راجع به پروندۀ قتل مهرجویی، از باغبان به عنوان "قاتل اصلی" نام برده شده؛ در حالی که طبق همین اطلاع‌رسانی، رفقای باغبان به اتاق دیگر رفته‌اند و وحیده محمدی‌فر را کشته‌اند. بنابراین معلوم نیست چرا فقط باغبان "قاتل اصلی" است.

به هر حال حتی اگر داستان قتل مهرجویی و همسرش دقیقا همین باشد که باغبان و رفقایش روایت کرده‌اند، دست کم باید گفت این باغبان قاتل، شخصیت موثری داشته و دیگران را به شکلی عجیب در مدار تاثیر خودش آورده تا به تنهایی قصاص نشود!

احتمالا بهروز افخمی در فیلم هیچکاکی‌اش، به سبک "هیچکاک همیشه استاد"، روانکاوی عمیق و کاملی از شخصیت این باغبان کاریزماتیک ارائه خواهد کرد!


  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
حمله محمدرضا شهبازی مجری صداوسیما به علی دایی پس از اظهاراتش راجع به غزه و لبنان: برای امنیت پول باید خرج بشه که وقتی گردنبند شما رو دزدیدند سه سوته دزد رو بگیرند+ویدیو (1593 نظر) چیدمان شیک مبلمان ساده و خوش رنگ خانه بدون تجملات سید ابراهیم رئیسی/لوستر طلایی، فرش ایرانی، کتابخانه چوبی، جلو مبلی و عکس بزرگ آن شهید روی دیوار... (212 نظر) لحن شیرین رهبر معظم انقلاب به هنگام سفارش چای برای پذیرایی از میهمان ویژه اش: آقا حالا وقت چائیِ +فیلم (208 نظر) رهبر معظم انقلاب : به یک مجلسی دعوت شدیم که در آن شراب سِرو می‌شد و ما نرفتیم بعد پیام دادند که شما بیایید و شراب نخورید+ویدیو (177 نظر) خانه سید محمد خاتمی زیر ذره‌بین؛ از مبلمان شیک و تابلوی تذهیب روی دیوار تا کاغذ دیواری ساده و میز چوبی گرد/ اصیل مثل خانه های ایرانی (106 نظر) همزاد پارسا پیروزفر، با شباهت صد در صدی پیدا شد+عکس/یکی از یکی جذاب تر و خوشتیپ تر و معروفتر (92 نظر) فنجان های چای و شیرینی مخصوص بیت رهبری برای پذیرایی از مهمان ها و هنرمندان/ ساده و باصفا به سبک خانه های قدیمی+عکس (91 نظر) اتاق کار ساده و محل استراحت بدون تجملات شهید سلیمانی در کرمان/ یادگاری به جامانده از سردار دلها و رهبر انقلاب که زینت بخش دیوار است+عکس (78 نظر) شادی مختاری: من مخالف حضور ایران در سوریه بودم و عصبانی بودم (71 نظر) صحبت های خنده دار حاج آقا قرائتی :پیغمبر به پسره گفت مادر پیرتو شوهر بده گفت نمیشه اون حتی نمیتونه راه بره و مادره زد تو سر پسرش که خفه شو تو بهتر میفهمی یا پیغمبر😂 (68 نظر) حامد سلطانی برای بار سوم پدر شد؛ نمایش قابی از تخت خواب فرزندش با صدای همایون شجریان +ویدیو/ قدمش مبارک باشه😍 (66 نظر) افسانه پاکرو: محمدرضاگلزار تنها پسر شایسته ایران است، چهره خوبی دارند +ویدئو (61 نظر) خلاقیت خنده دار اوستا نجّار برای طراحی درِ توالت حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است وبس (60 نظر) نگاهی به خونه زندگی لوکس و دلباز قدرت الله ایزدی، پدیده فصل جدید جوکر2/ دیوار هنری و اصیل منزل با میناکاری های اصیل اصفهان+عکس (60 نظر) جشن تولد مجلل رضا گلزار، همسر جنتلمن آیسان آقاخانی/تزئین زیبای کیک شکلاتی با توت فرنگی (57 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
فال قهوه با نشان روز چهارشنبه 25 مهر ماه 1403
فال حافظ با تفسیر امروز چهارشنبه 25 مهر 1403 + فیلم
فال ابجد روزانه چهارشنبه 25 مهر 1403
حامد بهداد بازیگر سریال کیمیا: از آنکه فرصت حضور در نقش آن شهید بزرگوار برایم میسر شد خداوند را شکر می‌گویم و از خانواده محترمش التماس دعا دارم هر چند خود نبودی و ندیدی شهر آزاد گشت
شوک به جامعه ورزشی با این پیشگویی؛ کریس رونالدو تا 3 ماه دیگر خواهد مُرد+عکس
کار خیر و خداپسندانه بهرام رادان همسر مینا مختاری برای اهالی یک روستا در کرمان/ قلب مهربونش لایق بهترینهاست+عکس
بهنوش طباطبایی: من و مهدی دائم باهم دعوا میکردیم و از همدیگر خسته شده بودیم!+عکس
مونا فرخ آذری همسر علی دایی: علی همسر بسیار خوب و فداکاری است فقط یک ایراد بزرگ دارد!
فیلمی کمتر دیده شده از سفر خارجی آیت الله خامنه ای به کره شمالی زمانی که رئیس جمهور ایران بود/ ابهت و عظمت رهبر انقلاب در استقبال باشکوه تاریخی از ایشان
هنرمندان زن ایرانی که به صورت حرفه‌ای نوازندگی میکنند/ از پیانونوازی مهراوه شریفی نیا تا سنتورنوازی پردیس احمدیه+فیلم
چرا ترکیه به دنبال راه‌اندازی شبکه تلویزیونی برای ایرانی‌هاست؟
ببینید | پژمان بازغی: تهدید به اسیدپاشی و قتل شدم / بیانیه سیاسی صادر نمی‌کنم
ستاره سادات قطبی: با شرکت‌کننده‌ها شوخی می‌کردم تا استرس نداشته باشند / سعی می‌کردم مثل یک خواهر کنارشان باشم
حضور حاج اسماعیل در مقابل دوربین‌ها / روسیاهی ماند برای اینترنشنال صهیونیست
حکایت های خواندنی ؛ داستان پند آموز قورباغه و مار ( از داستان‌ های کلیله و دمنه)
منتخب روز   
برنده نوبل ادبیات امسال چه کسی بود؟ / "هان کانگ" موفقیت خود را با "گیاهخواری" شروع کرد (عکس) خلاقیت جذاب شهرداری تهران در طراحی بنری مشترک از پزشکیان و قالیباف به زبان فارسی و عبری (فیلم) وقتی منتالیست برنامه عمارت تو شبکه 3 لامپ رو با پیشونی روشن میکنه! (فیلم) هوش مصنوعی این نقاشی‌های معروف قدیمی رو زنده کرد / با این 5 ابزار هوش مصنوعی عکس عزیزانت رو که از دستشون دادی متحرک کن ... روستای تاریخی 7000 هزار ساله کندوان ؛ با خانه هایی در دل صخره هایش در آذربایجان شرقی حامد آهنگی: در زمان قدیم زمان مادربزرگ پدربزرگا هیچ کاری نبود جز بچه دار شدن! / فقط تولید می‌کردن، خدمات پس از تولید وجود نداشت، یه بار موقع زایمان میدیدنش، یبارم از سربازی مرخصی میومد! پاسداشت مقام والای حاج قاسم سلیمانی به سبک مسعود پزشکیان با سبد گل مملو از گل‌های داوودیِ زرد و سفید+عکس/عطر گل‌ها ادای دِینی به سردار دلها مهران مدیری به رامبد جوان : عاشق شدی ؟ آره خیلی زیاد؛ نگار خیلی آروم و درونی و ساکته چطور با تو سر میکنه؟ هشدار: فوراً بلاگرها را آنفالو کنید/ ساعت 12 شب صفحه‌ام را خصوصی می‌کنم و عکس‌های خیانتش را می‌گذارم! خانه سید محمد خاتمی زیر ذره‌بین؛ از مبلمان شیک و تابلوی تذهیب روی دیوار تا کاغذ دیواری ساده و میز چوبی گرد/ اصیل مثل خانه های ایرانی خانه مسعود پزشکیان زیر ذره‌بین؛ از مبلمان قدیمی و صنایع دستی اصفهان روی میز تا فرش تبریز اتاق نشیمن و دیوارهای گچیِ کنده شده، بدون کاغذ دیواری+عکس/ باصفا به سبک خانه‌‌های قدیمی (فیلم) فرار آمریکایی‌ها از خلیج فارس قبل از پاسخ کوبنده سپاه! / که میگفتین اسرائیل پشتش به آمریکا گرمه؟ این هم از آمریکا!