داستان زیبا و آموزنده متشكرم از آنتوان چخوف
ادبیات روسیه ادبیاتی بسیارغنی است و این موضوع را مدیون نویسنده های بزرگی چون لئو تولستوی، فیودور داستایوفسکی، ولادیمیر ناباکوف، ماکسیم گورکی و… است. با وجود نویسندگانی نظیر بزرگان یاد شده در ادبیات روسیه، عدم وجود آثار طنز و فکاهی که برگرفته از مشکلات و مسائل جامعه باشد به شدت حس می شود و این آنتوان چخوف است که به خوبی از پس پرکردن این خلأ برآمده است.آنتوان چخوف با انتشار کتاب ها و نمایش نامه های خود ادبیات روسیه را غنی تر و قدرتمند تر کرد و ساختار مناسبی به آن بخشید.در ادامه داستان زیبایی به نام متشکرم را از او می خوانید.
به او گفتم:بنشینید می دانم كه دست و بالتان خالی است امّا رودربایستی دارید و آن را به زبان نمی آورید. ببینید، ما توافق كردیم كه ماهی سی روبل به شما بدهم این طور نیست؟
– چهل روبل .
– نه من یادداشت كرده ام، من همیشه به پرستار بچه هایم سی روبل می دهم. حالا به من توجه كنید.
شما دو ماه برای من كار كردید.
– دو ماه و پنج روز
– دقیقاً دو ماه، من یادداشت كرده ام. كه می شود شصت روبل. البته باید نُه تا یكشنبه از آن كسر كرد. همان طور كه می دانید یكشنبه ها مواظب "كولیا" نبودید و برای قدم زدن بیرون می رفتید. سه تعطیلی . . . "یولیا واسیلی اونا" از خجالت سرخ شده بود و داشت با چین های لباسش بازی می كرد ولی صدایش درنمی آمد.
– سه تعطیلی، پس ما دوازده روبل را می گذاریم كنار. "كولیا" چهار روز مریض بود آن روزها از او مراقبت نكردید و فقط مواظب "وانیا" بودید فقط "وانیا" و دیگر این كه سه روز هم شما دندان درد داشتید و همسرم به شما اجازه داد بعد از شام دور از بچه ها باشید.
دوازده و هفت می شود نوزده. تفریق كنید. آن مرخصی ها ؛ آهان، چهل و یك روبل، درسته؟
چشم چپ "یولیا واسیلی اِونا" قرمز و پر از اشك شده بود. چانه اش می لرزید. شروع كرد به سرفه كردن های عصبی. دماغش را پاك كرد و چیزی نگفت.
– و بعد، نزدیك سال نو شما یك فنجان و نعلبكی شكستید. دو روبل كسر كنید .
فنجان قدیمی تر از این حرف ها بود، ارثیه بود، امّا كاری به این موضوع نداریم. قرار است به همه حساب ها رسیدگی كنیم.
موارد دیگر: بخاطر بی مبالاتی شما "كولیا" از یك درخت بالا رفت و كتش را پاره كرد. 10 تا كسر كنید. همچنین بی توجهیتان
باعث شد كه كلفت خانه با كفش های "وانیا" فرار كند شما می بایست چشم هایتان را خوب باز می كردید. برای این كار مواجب خوبی می گیرید.
پس پنج تا دیگر كم می كنیم.
در دهم ژانویه 10 روبل از من گرفتید…
" یولیا واسیلی اِونا" نجواكنان گفت: من نگرفتم.
– امّا من یادداشت كرده ام .
– خیلی خوب شما، شاید؟
– از چهل ویك بیست و هفت تا برداریم، چهارده تا باقی می ماند. چشم هایش پر از اشك شده بود و بینی ظریف و زیبایش از عرق می درخشید. طفلك بیچاره !
– من فقط مقدار كمی گرفتم . در حالی كه صدایش می لرزید ادامه داد: من تنها سه روبل از همسرتان پول گرفتم . . . ! نه بیشتر.
– دیدی حالا چطور شد؟ من اصلاً آن را از قلم انداخته بودم. سه تا از چهارده تا به كنار، می كنه به عبارتی یازده تا، این هم پول شما سه تا، سه تا، سه تا . . . یكی و یكی.
– یازده روبل به او دادم با انگشتان لرزان آنرا گرفت و توی جیبش ریخت .
– به آهستگی گفت: متشكّرم!
– جا خوردم، در حالی كه سخت عصبانی شده بودم شروع كردم به قدم زدن در طول و عرض اتاق.
– پرسیدم: چرا گفتی متشكرم؟
– به خاطر پول.
– یعنی تو متوجه نشدی دارم سرت كلاه می گذارم؟ دارم پولت را می خورم؟ تنها چیزی می توانی بگویی این است كه متشكّرم؟
– در جاهای دیگر همین مقدار هم ندادند.
– آن ها به شما چیزی ندادند! خیلی خوب، تعجب هم ندارد. من داشتم به شما حقه می زدم، یك حقه ی كثیف حالا من به شما هشتاد روبل می دهم. همشان این جا توی پاكت برای شما مرتب چیده شده.
ممكن است كسی این قدر نادان باشد؟ چرا اعتراض نكردید؟ چرا صدایتان در نیامد؟
ممكن است كسی توی دنیا این قدر ضعیف باشد؟
لبخند تلخی به من زد كه یعنی بله، ممكن است.
بخاطر بازی بی رحمانه ای كه با او كردم عذر خواستم و هشتاد روبلی را كه برایش خیلی غیرمنتظره بود پرداختم.
برای بار دوّم چند مرتبه مثل همیشه با ترس، گفت: متشكرم!
پس از رفتنش مبهوت ماندم و با خود فكر كردم:
در چنین دنیایی چقدر راحت می شود زورگو بود…
همه چیز درباره مثل جالب و خواندنی روغن ریخته نذر امامزاده شده
