می گویند دعوای زن و شوهری نمک زندگی است ولی امان از آن روزی که زندگی شور شود و کار به خشونت و پرخاشگری برسد چرا که این رفتارها ریشه های زندگی مشترک را سست می کنند.همه افراد در زندگی مشترک خود بحث و دعواهای زن و شوهری دارند اما اگر این دعوا و مجادله ها همراه با اعمال خشونت باشد رابطه بین زن و مرد تیره و تار می شود و عواقب تلخی به همراه خواهد داشت . در این بخش ابتدا شما را با تعریف خشونت و سپس با عوامل موثر بر بروز خشونت در دعوای زن و شوهری آشنا خواهیم کرد .
خشونت فیزیکی در زندگی مشترک
خشونت فیزیكی، همان طو که از نامش پیدا است، شیوه های آزار و اذیت جسمانی، ضرب و جرح، كشیدن مو، سوزاندن، گرفتن و بستن، زندانی كردن، اخراج از خانه، كتك كاری مفصل، محروم كردن از غذا، سیلی، لگد و مشت زدن، كشیدن و هل دادن، محكم كوبیدن در، به هم زدن سفره و میز غذا و شكستن اشیای منزل را شامل می شود كه این نوع خشونت ممكن است برای همه زنان بدون توجه به نوع تحصیلات، نژاد و وضعیت خانوادگی روی دهد.
خشونت خانگی، که گاهی سوءاستفاده خانگی یا خشونت از سوی شریک زندگی نیز خوانده می شود، به هر گونه الگوی رفتاری اطلاق می شود که برای به دست آوردن یا حفظ قدرت و تسلط علیه شریک زندگی اعمال می شود. این تعریف، شامل کلیه اعمال جسمی، جنسی، احساسی، اقتصادی، روانی و یا تهدید به انجام آن اعمال است که شخص دیگری را تحت تأثیر قرار می دهد. خشونت خانگی، یکی از رایج ترین انواع خشونت است که زنان در سطح جهان آن را تجربه می کنند.
عوامل موثر بر بروز خشونت در دعوای زن و شوهری
- زمینه خانوادگی: عوامل ارثی، ناراحتی های عاطفی، نداشتن الگوهای مناسب موجب ایجاد خشم های کنترل نشده می شود .
- عوامل روانپزشکی و روانشناختی: در خانواده هایی که اعضای آن خود در گذشته معرض خشونت قرار گرفته اند، احتمال بروز خشونت یا تن دادن به آن بیشتر است.برخی از روانشناسان معتقد هستند که سبک پرخاشگری به نوع شخصیت افراد بستگی دارد و احتمال بروز خشونت در بین افراد پرخاشگر و خودشیفته بیشتراز سایرین است.
- عوامل اجتماعی: شرایط اجتماعی افراد نیز در کاهش یا افزایش خشونت تاثیر گذار هستند . عوامل اجتماعی که سبب بروز خشونت می شوند ، فشارهای روانی و تنش های حاصل از آن یا بحران های اقتصادی- اجتماعی می باشند.
- اقتصاد و ساختارهای اقتصادی: عامل اقتصادی از علل مهم خشونت و پرخاشگری در خانواده است.مشکلات اشتغال و مسائل مالی خانواده ها سبب بروز اعمال خشونت در خانواده ها می شود . اشتغال مرد خانواده و موفقیت های شغلی و رضایت خاطر از درآمد خانواده بر بروز خشونت بین زن ومرد بسیار تاثیرگذار است و می تواند فرزندان را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
- آداب ورسوم و سنت ها: وجود آداب و رسوم و سنت ها نقش مهمی در اعمال خشونت بر علیه زنان و. کودکان دارد. پیروی کورکورانه از این اعمال و کمبود اطلاعات و آموزش در نواحی که چنین عملکردهایی در آنها وجود دارد و همچنین عدم برخورد حکومت با این اعمال رایج و سنتی همگی ، در تداوم و بقای عملکردهای سنتی که سبب به خطر انداختن سلامتی زنان و کودکان می شوند ، موثر است.
- رسانه های گروهی: تمام رسانه های گروهی مانند تلویزیون و... خشونت را نفی کرده و در آنها جایی برای خشونت وجود ندارد . اما گاهی مواقع فیلم هایی را نشان می دهند که در آنها خشونت به کار رفته است و خشونت عریان از طریق تلویزیون، سینما و رایانه به نمایش گذاشته می شود به طوری که در بازی های رایانه ای، فرد به تعداد آدم هایی که به قتل می رساند امتیاز کسب می کند که این امر سبب نهادینه شدن خشونت در نظام شخصیتی- رفتاری افراد می شود.
- مشکلات نقش ها: هرگاه در خانواده طرفین نتوانند انتظارات یکدیگر را برآورده سازند، ناسازگاری پدید می آید ، شدت این ناسازگاری به تعداد انتظارات و میزان درونی بودن آنها وابسته است. عواملی مانند تحصیلات، گسترش ارتباطات، رسانه های گروهی و... باعث می شود که انتظار افراد خانواده از یکدیگر بیشتر شود و تغییر نماید .
راهکارهایی برای جلوگیری از تنش ها در زندگی مشترک
از قدیم و ندیم می گفتند که دعوا نمک زندگی مشترک است اما اگر همین نمک به شوری برسد دیگر ممکن است کار سخت شود و گاهی هم کار از کار بگذرد. علل مختلفی دعواهای زن و شوهرها دارد از اختلافات فرهنگی تا نداشتن مهارت های ارتباطی و حل مسئله، دخالت دیگران و عدم شناخت از همسر و ... می تواند باشد.گاه افراد برای به کرسی نشاندن حرف خودشان یا تغییر طرف مقابلشان جنگ و دعوا به راه می اندازند حال این می تواند فریاد زدن باشد تا جر و بحث تا نهایت پیروز شوند اما در واقع نمی دانند که در زندگی مشترک بین دو طرف پیروزی معنی ندارد، پیروزی یعنی کمترین اختلافات نه بحث و ویران کردن روابط عاطفی!روان شناسان برای جلوگیری از تنش ها در زندگی زناشویی راهکارهایی طلایی ارائه می دهند که هر زوجی با بکار بستن آنها در زندگی اش بخشی از مشکلاتش را می تواند حل کند که با هم برخی از آنها را مرور می کنیم:
بیان کردن خواسته ها با صدای پایین
تن صدای افراد در روابط عاطفی خیلی مهم است. گاه از زوج ها شنیده می شود که مثلا دوران نامزدی و عقد چه شیرین بود اما بعد از ازدواج همش جنگ و دعوا. شاید اگر قدری همین افراد فکر کنند به این نتیجه می رسند که در دوران قبل از ازدواج همیشه با صدای خوش و آرام با هم صحبت می کردند نه با فریاد! برخی افراد زندگی مشترک را با میدان جنگ اشتباه می گیرند و مدام بر سر هم فریاد می زنند غافل از اینکه این فریادها روی فرکانس مغزی طرف مقابلشان اثرگذار بوده و ناخواسته فرد مقابل را به واکنش می رساند. در نهایت اگر با این تن صدا حتی خواسته معقولی هم از همسرتان داشته باشید، شاید به نتیجه نرسد یا اگر هم برسد تنها برای ساکت کردن شما خواهد بود.
پرهیز از تلافی و مقابله به مثل
گاه در زندگی مواردی پیش می آید که افراد دچار اشتباهاتی می شوند و اختلاف یا ناراحتی پیش می آید، مسئله اصلی این است که زوجین به این درک رسیده باشند که دنبال تلافی نباشند. مثلا خواهر همسر شما در یک مهمانی حرفی به شما زده، شما تا پایتان به منزل نرسیده شروع به داد و فریاد بر سر همسرتان می کنید و بعد هم برای او خط و نشان می کشید که این رفتار را تلافی خواهید کرد . شما هم به همسرتان آموزش داده اید که اگر در خانواده شما هم مسئله ای پیش بیاید به دنبال تلافی باشد.برخی موارد نیاز به اغماض و گذشت دارد حتی اگر چیزی ناراحتتان هم کرده ، درباره اش صحبت کنید اما به دنبال تلافی نباشید چرا که زندگی شیرین را به تلخ تبدیل می کنید و این تلافی ها ضربه اش به بدنه درخت زندگی شما وارد می شود و جز شکست چیزی مقابلش نیست.
جابه جایی و تغییر محیط
مسائلی که در زندگی یا اخلاق و رفتار طرف مقابل ناراحتتان می کند گاهی به خشم تبدیل می شود اما بهتر است به جای سرریز کردن آن در خانواده، ساعتی خود را از محیط جدا کنید تا هم بتوانید آرامشتان را به دست بیاورید و هم بر خشم کنترل کرده و مسئله جدیدی خلق نکنید. بهترین حالت برای جلوگیری از خشم در روابط زناشویی تغییر محیط و بعد هم آرام شدن و صحبت کردن درباره آن است. حال شاید عده ای بگویند که برخی موارد به این راحتی قابل حل نباشد، هرچیزی با گذر زمان بار سنگینی خود را از دست می دهد مثل مرگ عزیزان، حال تصور کنید که یک دعوای زناشویی چقدر می تواند از مرگ یک عزیز سخت تر باشد!
پرهیز از متلک گویی و با کنایه حرف زدن
یکی دیگر از کلیدهای درب جهنم در زندگی زناشویی متلک پرانی و با تیکه و کنایه حرف زدن است مثلا همسر شما شب دیر به منزل آمده، شما برای تلافی و اینکه نمی خواهید حرفی بزنید چرا که در میهمانی ضایع شده اید، مدام شروع به مسخره کردن و کنایه زدن به همسرتان در جمع می کنید بماند که چقدردر جمع کنایه زدن به همسر عواقب بد می تواند داشته باشد، خود متلک گویی روابط عاطفی را به شدت سرد می کند.بهتر است بر خشم خود مسلط شوید و درباره دیر آمدنش سوال کنید تا بتوانید ناراحتی تان را بدون تیکه و کنایه بیان کنید چرا که وقتی ناراحتی ها جمع می شود به تیکه و کنایه تبدیل می شود و در نهایت یک گفت وگوی آرام بدون دلخوری می تواند مشکلات را کمتر کند.
سرکوفت نزدن و عدم مقایسه با دیگران
مقایسه کردن در زندگی مشترک اینکه فلان فرد اینطور قیافه یا هیکل دارد یا مثلا شوهر خواهرتان سواد یا پول زیاد دارد و اینها برای زمانی است که شما هنوز انتخاب همسر نکرده اید آن زمان می بایست چشمتان را بیشتر باز می کردید اما بعد از زندگی مشترک درست است که سر مواردی مثل مسائل مالی و تحصیلات می توانید پیشرفت کنید اما خود مقایسه همسرتان با دیگران یک ضربه سخت روحی هم به او و هم به زندگی مشترکتان است چرا که طرف مقابلتان به این نتیجه می رسد که شما او را دوست ندارید .
اگر برای ارتقای زندگی تان هم برنامه ای دارید بدون مقایسه این کار را انجام دهید بدون اینکه بگویید فلان فامیل یا دوستان این ماشین یا خانه را دارد یا اینطور پیشرفت کرده است اگر الگویی هم در خانواده تان هست، آن را مثال بزنید نه اینکه مقایسه کنید و سرکوفت بزنید.و نکته بعدی اینکه هنگام گفت وگو و یا حتی بحث برای هم خط و نشان نکشید که مثلا اگر فلان اتفاق بیافتد، من هم اینکار را می کنم یا حتما با خانواده ات طور دیگری رفتار می کنم و یا اینکه تو این کار را بکن، ببین من چه جوابی بدهم! اینها موارد سمی در یک رابطه است.
در نظر گرفتن موقعیت روحی همسر هنگام صحبت
خیلی موارد دعوای زن و شوهری که به مشاور مراجعه می کنند، آقایان مثلا می گویند که همسرشان وقت نشناس است زمانی که آنها خسته و کوفته به منزل رسیده و گلویی تازه نکرده اند، شروع به انتقاد و بیان خستگی هایشان می کنند این شاید کلیشه ای باشد اما واقعیت دارد که برخی افراد برای بیان دلخوری ها یا خستگی هایشان وقت نشناس هستند. بهتر است زمان و مکان را برای بیان خواسته ها، دلخوری ها، ناراحتی ها یا هر چیز دیگری در نظر بگیرید.
عدم دخالت خانواده ها در دعوای دو نفره
خود بحث دخالت خانواده ها در دعواهای زناشویی یک گزارش جداگانه می تواند باشد و راهکارهای زیادی دارد اما به طور خلاصه زوجین می بایست هوشیار و مراقبت زندگی شان باشند و حدالمقدور دیگران را وارد دعواها و اختلافاتشان نکنند و در صورت نیاز به کمک هم اول مشاور خانواده را در نظر بگیرند تا اینکه حکمیت خانوادگی راه بیاندازند بهرحال بیشتر زوجین اختلافاتشان سطحی است و به زودی برای خودشان رفع می شود اما در ذهن دیگران باقی می ماند.پس اول آقا و خانم سعی کنند خودشان اختلاف را حل کنند و در صورت نیاز به کمک روان شناس خانواده را در نظر بگیرند.
دلایل لجبازی در زندگی مشترک و پیامدهای آن
