بیدار شدن کودک در شب و از خواب بیدار شدن نوزاد در صبح زود به عوامل متعددی بستگی دارد. کودکی که ساعت های زیادی را در روز خوابیده، صبح زود از خواب بیدار می شود. تغییر در زمان شیردهی و خواب کودک و جلوگیری از دیر خوابیدن های او به هنگام عصر، عواملی هستند که میتوانند ساعت بدن کودک را تغییر دهند.اگر کودک نوپای شما ساعت شش صبح از خواب برمی خیزد از او انتظار نداشته باشید که روز بعد ساعت ۸ صبح از خواب برخیزد. زمان خواب در بعضی از کودکان متفاوت است. از آنجا که هر کودکی با دیگری متفاوت است، برخی کودکان به دو یا چند ساعت خواب طولانی تر یا کمتر از دیگر کودکان نیاز دارند و برخی کودکان نوپا یا کودکان بزرگ تر هم به یک ساعت خواب بیشتر یا کمتر از همسالانشان نیاز دارند.
نوزادان در ماه های ابتدایی اغلب مواقع در خواب هستند و هر چند ساعت یکبار برای خوردن شیر بیدار می شوند . خواب نوزاد از اهمیت فراوانی برخوردار است و موجب سلامت جسمی و ارتقا سلامت ذهنی او می شود و به بدن کمک می کند تا انرژی هایش را ذخیره کند اما بیدار شدن نوزاد از خواب وقتی که شما هنوز خواب کافی در طول شب نداشته اید می تواند دردسر ساز باشید و به مرور زمان توان مادر را تحلیل دهد. رسیدگی به کودکی که هر روز از صبح زود بیدار می شود، به مرور کار طاقت فرسایی است. بنابراین تا زمانیکه کودک الگوی مناسبی برای خوابیدن پیدا نکرده ، مسئولیت رسیدگی به او را با همسرتان تقسیم کنید.
چگونه متوجه می شوید که کودک شما خیلی زود از خواب بیدار می شود؟
اگر کودک شما هر روز صبح ساعت 5 صبح از خواب بیدار می شود و پس از تعویض پوشک و شیردهی نمی خوابد به زمان خواب او توجه کنید. با این حال طبیعی است که نوزادان بین ساعت 6 صبح تا 7صبح از خواب بیدار شوند اگرچه ممکن است بسیار متفاوت باشد. مواردی مانند دندان درآوردن، بیماری و سایر تأثیرات بیرونی نیز می توانند وارد عمل شوند و نگذارند کودک خوب بخوابد به خصوص اگر نوزاد شما ناگهان زودتر از حد معمول از خواب بیدار شود.
چه میزان خواب برای نوزاد کافیست؟
برای نوزادان فرمول خاصی برای به خواب رفتن وجود ندارد زیرا ساعت فیزیولوژی (درونی) آنها هنوز تکامل نیافته است. آنها عموماً مدت ۱۶ تا ۲۰ ساعت که در طول شبانه روز به دفعات تقسیم می شود یا می خوابند و یا چرت می زنند با این حال نوزدان را در دو هفته اول تولدشان می بایست هر ۳ یا ۴ ساعت یکبار به لحاظ تثبیت وزن حاصل شده در آنها بیدار نمود، و بعد از آن مهم نیست که کودک برای مدت طولانی به خواب رود.
طولانی ترین زمان خواب نوزادان بین ۴ تا ۵ ساعت می باشد که این بستگی به میزان تغذیه ای دارد که بتواند معده کوچک آنها را پوشش دهد. اگر نوزادان برای مدت طولانی به خواب روند به طور حتم در طول روز دچار گرسنگی مفرط شده و تناوب نیاز به شیر خواری و یا دریافت شیشه حاوی مواد غذائی مناسب را احساس خواهند نمود.
درست زمانی که والدین احساس می کنند کودکشان در طول شب به خواب رویائی و دور دستی فرو رفته است، از آن زمان است که می توان دریافت که ساعات خواب طفل از روز به شب در حال تغییر و شکل گیری است. در ۳ ماهگی خواب کودک با ۵ ساعت در طول روز و ۱۰ ساعت در شب و غالباً بایک یا دو وقفه صورت می پذیرد که حدود ۹۰ درصد اطفال در این سن در طول شب به طور تقریبی ۶ تا ۸ ساعت به خواب می روند.
اما مهم است بدانیم که اگر کودکان در طول زمان خواب به نوعی گریه کردند و یا انواع صداها را از خود درآورند، الزاماً نباید بیدار باشند، حتی اگر در طول شب تنها برای چند دقیقه بیدار شوند دوباره به خواب خواهند رفت. بهتر است که اجازه دهیم کودکان چگونه به خواب رفتن را خود بیاموزند و تجربه نمایند. با این حال اگر کودک زیر ۶ ماهه به دفعات گریه کردن را ادامه دهد زمانی است که باید به او پاسخ داد.
در شش ماهگی ممکن است کودک در حدود ۳ ساعت در طی روز و ۱۱ ساعت در شب بخوابد، در این سن شما می توانید عکس العمل خود را نسبت به رفتار کودکی که در طول شب بیدار شده و گریه می کند تغییر دهید. شما می توانید به مدت ۵ دقیقه او را به آرامی در گهواره اش نوازش کرده تا مجدداً به خواب رود.
بین سن ۶ ماهگی تا یکسال، هیجان های متفرقه عامل بزرگی برای بیدار شدن کودکان از خواب به شما می آیند، اما روش کلی برای مقابله با این بیداری های نابه هنگام در طول شب همان روش برخورد با کودکان در ماه های نخستین تولدشان می باشد:به هیچ وجه آنان را از گهواره شان بلند نکنید، چراغ ها را روشن ننمائید، آواز نخوانید، با آنان صحبت و یا بازی نکنید و حتی اقدام به تغذیه آنها ننمائید که تمام این اعمال کودکان را در تکرار رفتارشان تشویق می نماید.
چه چیزی باعث زود بیدار شدن کودک می شود؟
تلاش و کشمکش کودک با خواب با افزایش جنب و جوش او در گهوار به پایان می رسد و به اشکال ساده تری همچون پس از گریه کردن، امتناع از پذیرش، تغذیه ساعت ۳ نیمه شب، کابوس و نیاز به نوشیدن آب شکل می گیرد. اینکه به چه شیوه کودکان را به واسطه گریه، جیغ و داد، بدخلقی او به خواب می برید و یا و نحوه پاسخگوئی شما به نیازهای او در نیمه های شب، همچنین میزان خواب مفید برای کودک ، همگی به سن کودک شما بستگی دارد.
بعضی از کودکان به راحتی به خواب می روند ولی عادت دارند قبل از ساعت مقرر از خواب برخیزند. در زیر مهمترین علت بیدار شدن نوزاد در شب و مشکل خواب نوزاد در طول شب را بیان می کنیم:
- احساس سرما یا گرمای زیاد می تواند باعث بیدار شدن نوزاد از خواب شود.
- نور مزاحم و زیاد به صورت طبیعی موجب بیدار شدن نوزاد از خواب می شود.
- هرگونه سر و صدای ناگهانی در طول شب دلیلی بر مشکل خواب نوزاد خواهد بود.
- بیماری، مشکل خواب نوزاد را افزایش می دهد و دلیلی بر بیدار شدن کودک در شب خواهد بود.
- در صورتی که روال عادی زندگی کودک دچار تغییری شده باشد، ممکن است خواب نوزاد را دچار اختلال کند، به عنوان مثال در موقع مسافرت نوزادان در طول شب ممکن است بیشتر بیدار شوند.
- اگر نوزاد به تازگی مهارت جدیدی کسب کرده و خواهان انجام آن در طول شب باشد، باعث بیدار شدن نوزاد در شب و بر هم خوردن خواب شبانه کودک می شود.
- عادت به شیشه شیر یا پستانک احتمال بیدار شدن کودک در شب را بیشتر می کند.
- عادت نوزاد به خوابیدن با حرکت تاب مانند یا نوسانی می تواند علت زود بیدار شدن نوزاد و بی قراری کودک در خواب باشد.
- مشکل خواب نوزاد در طول شب به خاطر گرسنگی وجود دارد اگر کودک شما قبل از خواب به خوبی تغذیه نشده باشد.
اگر کودکم خیلی زود از خواب بیدار شود چه کار کنم؟
اگر کودک خیلی زود از خواب بیدار می شود اولین کاری که باید انجام دهید این است که برنامه خواب او را بررسی کنید تا مطمئن شوید خواب کافی دارد. به نظر غیر منطقی می رسد اما کودکی که خیلی خسته است نمی تواند خوب بخوابد. ممکن است مجبور شوید روی برنامه چرت کودک خود کار کنید. نوزادانی که در طول روز زیاد یا خیلی کم می خوابند خواب شبانه سخت تری خواهند داشت. برخی از نوزادانی که در اوایل روز چرت می زنند شب زودتر به خواب می روند و صبح زودتر از خواب بیدار می شوند. سعی کنید برنامه خواب را زودتر یا دیرتر تنظیم کنید و هر روز آن را با افزایش 5 دقیقه ای حرکت دهید تا زمانی که ریتم خوبی داشته باشید. حتماً با پزشک اطفال خود نیز صحبت کنید تا نکات بیشتری برای تنظیم برنامه خواب کودک خود دریافت کنید و مطمئن شوید که هیچ چیز دیگری باعث بیدار شدن زودهنگام کودک نمی شود. اما چند ترفند دیگر وجود دارد که می توانید آن ها را نیز امتحان کنید.
چراغ ها را خاموش کنید
ممکن است کودک شما به نور بسیار حساس باشد و باعث شود نتواند به خوبی بخوابد. اگر او از تاریکی می ترسد می توانید با قرار دادن یک چراغ خواب کوچک در اتاقش به آرام کردن او کمک کنید.
سر و صدا را کم کنید
ماشین ها شروع به رانندگی می کنند، حیوانات داخل کوچه مانند گربه ها سر و صدا می کنند و کامیون زباله شروع به تخلیه زباله ها می کنند. فرزندتان ممکن است با همه این صداها بیدار شود. حداقل پنجره های اتاق را بسته نگه دارید یا چند پارچه یا پتوی سنگین جلوی آن ها آویزان کنید.
به نوزاد فرصت دهید
با اولین گریه نوزاد پیشش نروید. حداقل 5 یا 10 دقیقه صبر کنید مگر اینکه کودک شما واقعاً گریه کند. او می تواند خودش را آرام کند تا دوباره بخوابد یا حداقل خودش را سرگرم کند تا به خواب برود.
گرسنگی را برطرف کنید
اگر او عادت دارد ساعت 5 صبح شیر بخورد گرسنگی نمی گذار خواب خوبی داشته باشد. بتدریج اولین تغذیه کردن را هر روز چند دقیقه به تعویق بیندازید تا احتمال اینکه او برای آن زود از خواب بیدار شود کمتر می شود. با این حال در مورد هر گونه تنظیمی که در برنامه تغذیه کودک خود انجام می دهید حتماً با پزشک اطفال خود صحبت کنید.
به کودک پستانک بدهید
نوزادانی که از پستانک برای خوابیدن استفاده می کنند ممکن است فقط نیاز داشته باشند که پستانک هنگام خواب در دهانشان باشد. پستانک کوچولوی خود را در دهان او قرار دهید و اتاق را ترک کنید.
از ایمنی تخت اطمینان حاصل کنید
پس از 12 ماهگی کودک اسباب بازی هایی وجود دارند که به تخت می چسبند مانند تسمه ی تخت، آینه تخت یا صفحه کلید تخت که می توانند به کودک شما کمک کنند تا به آرامی از خواب بیدار شود و حتی قبل از اینکه شما از رختخواب بلند شوید خودش بازی کند.
نتیجه گیری
به زودی کودک شما می تواند بلند شود و راه برود. در عین حال سعی کنید هنگام عبور از این مرحله در برنامه خواب کودک مراقب خود باشید. اگر می توانید زودتر به رختخواب ببریدش و در صورت امکان وقتی کودک در حال چرت زدن است او را بخوابانید.