صومعه هاقپات با قدمتی که به قرون‌وسطا بازمی‌گردد، در کشور ارمنستان قرار دارد و بین قرون 10 تا 13 ساخته شده است. در دوران گذشته، این صومعه با برخورداری از منبعی غنی از دست‌نوشته‌ها، بزرگترین مرکز علم به شمار می‌رفت و شامل ساختمان‌هایی برای نسخه‌برداری از دست‌نوشته‌های کتابخانه، کافه تریاها و دانشگاه‌ها می‌شد. صومعه هاقپات همراه با صومعه ساناهین در سال 1996 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
از مجموعه بناهای صومعه هاقپات در حال حاضر تنها بخش‌های معدودی بازمانده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به کلیسای سنت نیشان، کلیسای سنت گریگوری، گنبد کوچک کلیسای سنت آستواتساتسین، کافه تریایی قرن سیزدهمی، انبار کتابی قرن سیزدهمی و چلیپاسنگ‌ها اشاره کرد. طبق مقررات ساخت مکان‌های مذهبی، بناهای هاقپات با استفاده از سنگ ساخته شده‌اند. روی نمای بیرونی کلیسای سنت نیشان تصویری تندیسی به چشم می‌خورد و در فضای داخلی آن نقاشی‌دیواری‌هایی از قرون 13 و 14 جای گرفته‌اند.
صومعه هاقپات (به ارمنی: Հաղպատավանք) یک صومعه حواری ارمنی واقع در هاقپات، ارمنستان می‌باشد. ساخت و ساز این ساختمان در سده‌های 10 تا 13 به پایان رسید. این بنا به سبک معماری ارمنی طراحی شده‌است.با احتمال زیاد و به گفته تاریخ شناسان، این صومعه توسط ملکه خسروانیوش، همسر پادشاه بگرادایی آسوت سوم،در سال 976 تأسیس شد. همچنین صومعه ساناهین در مجاور صومعه هاقپات همان زمان ساخته شده است. محل ساخت صومعه هاقپات طوری انتخاب شد که در نزدیکی رود DEBED و در شمال ارمنستان واقع شده است طوریکه در ارتفاع بالا ساخته نشده است و در ارتفاع پائین ساخته شد. گویی هدف سازنده فروتنی بوده است.
این صومعه در ارتفاع 2500 متری رودخانه واقع شده است و روستاهای اطراف آن را احاطه کرده اند. در حالی که اکثر صومعه های همتای آن در مناطق خشک واقع شده اند. بزرگترین کلیسا در صومعه هاقپات ارمنستان ،کلیسای جامع سر کیسان ایروان است که احتمالا در سال 976 شروع به ساخت و در سال 991 توسط شاه smat به پایان رسید. این کلیسا،نمونه ای از معماری ارمنستان در قرن دهم است. گنبد مرکزی این کلیسا بر روی چهار ستون قرار گرفته است و دیوارهای بیرونی با دهانه های مثلثی پوشانده شده اند. همچنین یک سری نقاشی در این کلیسا وجود دارد. اهدا کننده آن، شاهزاده خوتولوخاگا بوده است.
چندین ساختار دیگر نیز در این صومعه وجود دارد. کلیسای کوچکی از سورب گریگور (سنت گریگوری) از سال 1005 وجود دارد. دو کلیسای جانبی به کلیسای اصلی اضافه شده است که کلیسای بزرگ در شروع قرن سیزدهم ساخته شده است. کلیسای کوچکتر که به Hamazasp House نیز معروف است درسال 1257 ساخته شده است. در سال 1245، یک برج سه گوشه بلند و مجزا نیز در صومعه هاقپات ارمنستان ساخته شده است.
همچنین تعدادی سنگ نوشته و هکاکی بر روی سنگ در صومعه هاقپات وجود دارد که میربوط به قرون 11 تا 13 است و نوشته های در آن قلمرو صومعه را نشان میدهد. صومعه چندین بار آسیب دیده است. در حدود سال 1130، یک زلزله بخش هایی از صومعه هقاپات را تخریب کرد و تا پنجاه سال بعد بازسازی نشد. همچنین حملات متعدد توسط نیروهای مسلح در قرون مختلف و یک زلزله بزرگ در سال 1988 رخ داده است.
با این حال، بسیاری از این مجموعه هنوز دست نخورده و امروز بدون تغییرات قابل توجه است. امروزه صومعه هاقپات تبدیل به محلی شده است که گردشگران زیادی را در تور ارمنستان به سمت خود میکشاند. در سال1996، صومعه هاقپات، همراه با صومعه ساناهین، به عنوان “شاهکار معماری مذهبی و مرکز اصلی یادگیری درقرون وسطی” توصیف شد و در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت. این دو صومعه گل معماری مذهبی ارمنی را نشان می دهند که سبک منحصر به فرد آن از ترکیبی از عناصر معماری کلیسای بیزانس و معماری بومی قفقاز است.
برای دسترسی به صومعه هاقپات می‌توانید از اتوبوس یا تاکسی استفاده کنید. از ترمینال کیلیکیای ایروان سوار اتوبوس (مینی‌بوس یا مارشوتکا) آلاوردی شوید؛ پس از سه تا چهار ساعت به مقصد خواهید رسید. از آلاوردی با تاکسی به صومعه هاقپات بروید؛ این مسیر 10 کیلومتر است. هزینه بلیط اتوبوس از ایروان تا آلاوردی (در 2023) 1,500 درام ارمنستان است. اگر به‌صورت گروهی سفر می‌کنید، می‌توانید از ایروان با تاکسی به صومعه هاقپات بروید. هزینه این مسیر با تاکسی (در سال 2023) 17,200 درام ارمنستان است.
این صومعه در ارتفاع 2500 متری رودخانه واقع شده است و روستاهای اطراف آن را احاطه کرده اند.در حالی که اکثر صومعه های همتای آن در مناطق خشک واقع شده اند.
بزرگترین کلیسا در صومعه هاقپات ارمنستان ،کلیسای جامع سر نیشان است که احتمالا در سال 976 شروع به ساخت و در سال 991 توسط شاه smat به پایان رسید.این کلیسا،نمونه ای از معماری ارمنستان در قرن دهم است.گنبد مرکزی این کلیسا بر روی چهار ستون قرار گرفته است و دیوارهای بیرونی با دهانه های مثلثی پوشانده شده اند.
چندین ساختار دیگر نیز در این صومعه وجود دارد. کلیسای کوچکی از سورب گریگور (سنت گریگوری) از سال 1005 وجود دارد. دو کلیسای جانبی به کلیسای اصلی اضافه شده است که کلیسای بزرگ در شروع قرن سیزدهم ساخته شده است.کلیسای کوچکتر که به Hamazasp House نیز معروف است درسال 1257 ساخته شده است.
در سال 1245، یک برج سه گوشه بلند و مجزا نیز در صومعه هاقپات ارمنستان ساخته شده است.همچنین تعدادی سنگ نوشته و هکاکی بر روی سنگ در صومعه هاقپات ارمنستان وجود دارد که میربوط به قرون 11 تا 13 است و نوشته های در آن قلمرو صومعه را نشان میدهد.
در سال1996، صومعه هاقپات، همراه با صومعه ساناهین، به عنوان "شاهکار معماری مذهبی و مرکز اصلی یادگیری در قرون وسطی" توصیف شد و در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
این دو صومعه گل معماری مذهبی ارمنی را نشان می دهند که سبک منحصر به فرد آن از ترکیبی از عناصر معماری کلیسای بیزانس و معماری بومی قفقاز است.
صومعه هاقپات ارمنستان که به هاقپاتاوانک نیز معروف است،یک اثر تاریخی مربوط به قرون وسطی در شهر هاقبات کشور ارمنستان واقع شده است.احتمالا این صومعه توسط ملکه خسروانیوش، همسر پادشاه بگرادایی آسوت سوم،در سال 976 تأسیس شد.همچنین صومعه ساناهین در مجاور صومعه هاقپات همان زمان ساخته شده است. محل ساخت صومعه هاقپات طوری انتخاب شد که در نزدیکی رود DEBED و در شمال ارمنستان واقع شده است طوریکه در ارتفاع باالا ساخته نشده است و در ارتفاع پائین ساخته شد.گویی هدف سازنده فروتنی بوده است.
امیدواریم که این مطلب در سفر به ارمنستان برای شما مفید واقع شده باشد.
