شهر جلگهای دیلمان بخشی از شهرستان سیاهکل است که در 15 کیلومتری لاهیجان واقع شده است و از شمال و شمالشرق به لاهیجان و از شرق به لنگرود متصل میشود. شهرهای املش و رودسر در جنوب شرقی دیلمان قرار دارند و غرب و جنوب غربی آن نیز به رشت و رودبار منتهی میشود. دیلمان زیباترین ییلاق شرق گیلان، یکی از بکرترین گوشههای خطه سرسبز شمال کشور است. آبوهوای آن سرد و کوهستانی است و به چشمههای فراوان و چشماندازهای سبز و قلههای پربرفش مشهور است. دیلمان از دو بخش پیرکوه و دیلمان تشکیل شده است که از شمال به رشته کوه البرز و از شرق به قله درفک منتهی میشود.
دیلمان در زبان گیلکی به صورت «دیلمون» تلفظ میشود به معنای مکان بلندی است که در آن دامداری میکنند. برخی دیگر بر این باور هستند که «دیل» به معنای میان و درون است و واژه «لم» معنای بیشه و جنگل را میدهد، بنابراین با این اوصاف دیلم به معنای دل جنگل است. برخی نیز معتقدند «دی» گاهی به معنای سرما و زمستان بکار رفته است و ترکیب آن با پسوند «لم» به معنای محل بسیار سرد است.
دیلمان تاریخی طولانی دارد و گفته میشود یکی از قدیمیترین اقامتگاههای بشر بوده است. بر اساس آثار مختلفی نظیر ابزار و ظروف مسی، مفرغی و سفالی که در این منطقه یافت شده است میتوان به این مسئله پی برد که زندگی غارنشینی از 2000 سال پیش از میلاد در این منطقه وجود داشته است. در دیلمان مهری استوانهای یافت شده که مربوط به پنج هزار سال قبل است.
دیلمان علاوه بر آبوهوای خوب و مناظر بکر و زیبا، دارای جاذبههای گردشگری مختلفی است که میتوان به آبشار لونک، قلعه کوتی، تی تی کاروانسرا، قلعه گرماور، حمام تاریخی دیلمان، امامزاده سید صالح، امامزاده سید ابراهیم، امامزاده سید اسماعیل، بقعه امامزاده تورار، قلعه کوتول شاه، منطقه گردشگری ابی نام، منطقه باستانی کوه پس، غار اسپهدان و غار لوعلی اشاره کرد.
بهترین زمان سفر به دیلمان از اواسط اردیبهشت ماه تا انتهای تابستان است. البته در فصل پاییز نیز این ییلاق جلوهای زیبا به خود میگیرد و محیطی خلوتتر دارد. میانگین زمانی که گردشگران در این منطقه میمانند حدود دو یا سه روز است.