تفاوت بین مواد بی ضرر و مواد سمی می تواند بسیار جزئی باشد. اغلب این فقط دوز است که همه تفاوت ها را ایجاد می کند. شما نمی توانید استانداردهای انسانی را به یک سگ اعمال کنید ، زیرا متابولیسم سگ بسیار متفاوت با انسان است. بنابراین هرگز بدون مشاوره با دامپزشک خود، از دارویی برای سگ خود استفاده نکنید. آسپرین ممکن است برای بسیاری از مردم سودمند باشد، اما می تواند برای سگ ها کشنده باشد. همچنین در نظر بگیرید که داروهایی با برچسب “طبیعی” یا “گیاهی” به این معنی نیست که این مواد “بی ضرر” هستند.
مسمومیت در سگ ها و گربه ها
بار سمی میزان مواد شیمیایی و بیولوژیکی خارجی است که در بدن سگ یا گربه بیش از هفته ها، ماه ها و سال ها انباشته شده است. در بسیاری از موارد ، هر چه میزان بار سمی سنگین تر باشد، حیوان مریض تر است. بسیاری از سگ ها و گربه هایی که بیماری مزمن دارند سموم بیماری زا را با خود به اطراف حمل می کنند.
کلیه و کبد حیوانات ، درست مانند بدن انسان ها، وظیفه دارد سموم را از بدن پاکسازی کند. هنگامی که شما اندام سگ یا گربه خود را نسبت به انسان ها مقایسه کنید می بینید اندازه بسیار کوچک تری دارند، در نتیجه بسیار آسان تر در معرض مواد خارجی بیماری زا قرار خواهند گرفت و نیازی نیست با حجم سنگینی از مواد سمی روبه رو شوند تا بتواند بیماری بر آنها غلبه کند. با مرور زمان اندام های بدن، (زمانی که بیش از حد طولانی در معرض مواد سمی قرار بگیرد) شروع به فرسوده شدن می کنند.
وقتی ارگان های سم زدای سگ یا گربه به هر دلیلی نمی تواند بار سمی را تحمل کند، سایر ارگان های بدن سعی خواهند کرد برای حذف ضایعات به کمک اندام های سم زدا بیایند. برای این منظور سعی می کنند از طریق پوست یا غشای مخاطی مواد زائد را دفع کنند. این فرآیند در بدن سگ و گربه برای از بین بردن مواد سمی و سایر مواد محرک وارد عمل خواهد شد تا به کبد و کلیه ها کمک کند. غالبا خارش پوست و پوسته پوسته شدن آن، آبریزش چشم یا بینی، یا ترشح مخاط از طریق مدفوع خواهد داشت .
علائم مزمن شدن سموم در بدن مثل خارش پوست و سوزش، عفونت گوش، و اختلالات دستگاه گوارش (استفراغ معمولا متناوب، اسهال یا مدفوع شل) نشانه هایی از بالا بردن توان دفاعی بدن در برابر مواد است که نمی تواند به صورت طولانی در حذف آنها موثر باشد.
متاسفانه هنگامی که تمام سیستم های دفع مواد زائد با شکست رو به رو شدند و یا ناکافی باشند و بدن سگ یا گربه از بار سمی اشباع شده باشد، شمارش معکوس آغاز خواهد شد.
چه عواملی به ایجاد بار سمی در بدن سگ یا گربه کمک می کنند؟
منابع بسیاری از سموم شناخته شده اند که به صورت بالقوه با حمله به بدن سگ یا گربه شما میزان بار سمی و عوامل بیماری زا را بالا می برند. از مهم ترین عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سموم زیست محیطی در داخل و خارج وجود دارند، به عنوان مثال، هوای آلوده محیط، مواد شیمیایی پاک کننده های خانگی ، آفت کش ها، علف کش ها و کودهای شیمیایی . واکسن ها و داروهای غیر ضروری، همچنین موجوداتی مانند کک و کنه.
- مواد غذایی فرآوری شده مخصوص حیوانات خانگی که شامل مواد آلرژی زا یا سرطان زا هستند، از جمله مواد نگهدارنده و مواد شیمیایی دیگر.
تغذیه یک منبع ثابت تنها از یک نوع پروتئین برای مدت زمان طولانی مشکل ساز می باشد. بسیاری از صاحبان حیوانات خانگی برای تغذیه به سگ یا گربه خود در تمام طول سال مواد غذایی خشک یکنواختی را می دهند. سگ یا گربه در تغذیه با این روش به علت مصرف هر روزه دیر یا زود به این مواد غذایی و همچنین مواد آلرژی زا حساسیت پیدا می کنند. اما در همه عواملی که در بالا ذکر شد این خود ما هستیم که مشکل را بیشتر می کنیم.
صاحبان یک سگ یا گربه به عنوان پدر و مادر، به طور کامل مسئول هستند که چه مقدار و چه نوع موادی در اختیار عزیزترین همنشین خود قرار می دهند. سگ ها و گربه ها بیشتر مواقع سر به زیر راه می روند، بنابراین هر آنچه که در زیر پای آنها قرار می گیرد از پاک کننده های سرامیک و کف پوش گرفته تا علف کش های باغچه ممکن است خطر ساز باشد.
اگر شما سگ یا گربه خود را هر سال یک بار برای تمدید واکسن هایش طبق نظر بسیاری از دامپزشکان سنتی نزد کارکنان بهداشتی درمانی پت می برید باید در نظر بگیرید در طول ماه های گرم که برای پیشگیری از حشرات از اسپری های شیمیایی استفاده می کنید، به شدت بار سمی را در حیوان بالا رفته است و باید درمان شود. پس لازم است به غیر از واکسن های سالیانه گاهی هم برای بررسی سلامتی او را نزد دامپزشک ببرید.
چه چیزی می تواند سگ را مسموم کند؟
محصولات متعددی هستند که ما به طور روزمره برای نیازهای خودمان استفاده می کنیم که این محصولات می توانند برای سگ ها (و گربه ها) کاملا سمی باشند. هر چه مقدار مصرف این محصولات بیشتر باشد، خطرات به وجود آمده برای سگ جدی تر است. محصولات زیر جزو آن دسته از محصولاتی هستند که موجب مسمومیت سگ می شوند:
- بعضی از خوراکی ها (به خصوص شکلات)
- مرگ موش
- ضد یخ ماشین
- برخی از گیاه های خانگی
- محصولات، پاک کننده، ضد عفونی کننده و بهداشتی (اسید، آب ژاول، آمونیاک)
- برخی داروها
- برخی محصولات آرایشی
- برخی آفت کش ها
اگر سگتان یکی از این محصولات را بخورد، قطعا دچار مسمومیت های گاه کشنده می شود.
علائم مسمومیت سگ چیست؟
برای این که بتوان متوجه مسمومیت سگ شد، باید از حال عمومی سگ مطمئن باشید. برخی علائم بالینی می توانند هشدار دهنده باشند، اگر چه همه آن ها همیشه علاومت مسمومیت نیستند:
- اختلالات معده ای (اسهال، استفراغ، ترشح بسیار زیاد بزاق)
- اختلالات عصبی (از دست دادن تعادل، لرزش تشنج، به کما رفتن)
- اختلالات انعقاد خون (خونریزی های غیرعادی)
اگرسگ شما دچار مسمومیت شود، ممکن است بمیرد. اما مرگ او می تواند بعد از یک تاخیر به وجود بیاید که بر اساس نوع سم، میزان جذب سم و همچنین دستگاه گوارش حیوان متفاوت است.
نشانه های مسمومیت گربه
نشانه ها و علامت های مسموم شدن گربه ها بستگی به ماده ای دارد که آن ها را مسموم کرده است.
جالب است بدانید علائم برخی از مسمومیت ها فورا مشخص می شود؛
در حالی که بعضی از مسمومیت ها ممکن است تا چند روز هیچ علامتی نداشته باشند.
در این قسمت تعدادی از این نشانه ها را برای شما آورده ایم اما فراموش نکنید مشاهده این علامت ها ممکن است دلیل دیگری داشته باشد پس حتماً به کلینیک دامپزشکی مراجعه کنید.
این نشانه ها عبارتند از:
اسهال – استفراغ – سخت شدن تنفس – ضعف و بی حالی – از دست دادن اشتها – تشنگی غیر عادی – رنگ پریدگی لثه – مشاهده خون در بزاق مدفوع یا استفراغ – رفتارهای غیرعادی.
توصیه هایی برای کاهش بار سمی در بدن سگ یا گربه
سعی کنید سگ یا گربه خود را به دور از فضای باز یا مناطقی که پر از آفت کش ها، علف کش ها و کودهای شیمیایی است نگه داری کنید. اگر شما مطمئن نیستید که سگ یا گربه شما در معرض مواد سمی بوده یا شک کرده اید عاملی خارج از منزل باعث خراش یا سوزش پوست حیوان شده است، به محض اینکه به خانه رسیدید پای او را با آب بدون مواد شوینده شسته ولی باید به خوبی شسته شود. شستشوی پای حیوان به طور منظم می تواند مواد شیمیایی و حساسیت زا را از پنجه ها پاک کند.
برای استحمام سگ خود به طور منظم مردد نباشید، به خصوص اگر پوست او با مواد خارجی تحریک شده است. حمام کردن می تواند مواد آلرژن همراه با هر گونه مواد شیمیایی و دیگر مولکول های خارجی که ممکن است روی پوست یا موی حیوان نشسته باشد را شستشو دهد.
برای بهبود هوای محیط زندگی حیوان خود باید از سیگار کشیدن در منزل خودداری کرده و از محصولات پاک کننده غیر سمی استفاده کنید. همچنین تهیه کردن یک تصفیه کننده هوا برای کنترل گرد و غبار و موجودات ریز می تواند مفید باشد.
آب آشامیدنی پاک، خالص، با کیفیت بالا برای سگ یا گربه خود فراهم کنید و اطمینان حاصل کنید که حاوی فلوراید، فلزات سنگین و آلاینده های دیگر نباشد.
از دادن داروهای غیر ضروری از جمله آنتی بیوتیک ها و استروئیدها به سگ یا گربه خود خود داری کنید، مگر اینکه دکتر دامپزشک برای او تجویز کرده باشد .
از داروهای شیمیایی و پیشگیری انگل ها تنها در صورت مشکوک بودن به وجود آنها در منطقه زندگیش و به مدت بسیار کوتاه استفاده کنید. مناطق بسیار کمی هستند که کک، ساس یا کنه داشته باشند که برای رفع این مشکل می توان به صورت سالیانه از داروهای ضد انگل و مواد شیمیایی استفاده کرد. اما فراموش نکنید برای سالم نگه داشتن سگ یا گربه خود نیاز به استفاده غیر معقول از مواد شیمیایی ندارید.
بهتر است یک رژیم غذایی متعادل مخصوص به خودشان، به صورت خانگی یا تجاری داشته باشند. حبوبات به شدت محدود شود و بسیار مهم است که منابع پروتئین به صورت چرخشی در برنامه غذایی گنجانده شود.
ورزش و تمرین های بدنی منظم مزایای بی شماری را برای آنها فراهم می کند، که شامل کمک به سم زدایی و مواد زائد بدن است. حرکات فیزیکی دفع مواد سمی را به طور منظم از طریق ادرار و مدفوع انجام می دهد. همچنین ورزش کردن کمک می کند گردش خون و حمل مایع لنفاوی سریعتر و منطم تر انجام شود، در نتیجه سموم و مواد زائد بیشتری برای تصفیه به کبد و کلیه ها منتقل می شود.
سم زدایی بدن سگ و گربه
عوامل سم زدای طبیعی از جمله کبد، کلیه ، سیستم لنفاوی و سیستم ایمنی بدن برای حمایت و ارتقای عملکرد اندام و از بین بردن سموم سگ یا گربه تمام تلاش خود را خواهند کرد. ولی اگر مشکوک هستید که حیوان شما نیاز به یک داروی سم زدا یا ضد انگل دارد توصیه من این است که حتما با دامپزشک در مورد نوع دارو و دوز مصرفی مشورت نمایید. گیاهانی مانند ریشه باباآدم، ریشه قاصدک، خار مریم، یا شیرین بیان که به عملکرد کبد و تصفیه خون کمک می کنند می توانند مفید باشند. اثبات شده است گیاه خار مریم نه تنها به کبد برای سم زدایی کمک می کند، حتی در تحریک بازسازی سلول های کبدی نیز موثر می باشد.
گیاهان داروئی مانند قره قاط ، کاکل ذرت و گل ختمی نیز از عملکرد کلیه برای دفع سموم پشتیبانی می کنند.
شبدر قرمز و روناس هم برای کمک به سیستم لنفاوی سگ یا گربه در حذف سموم از بافت های بدن مفید هستند.
سرخارگل و گون هم از جمله گیاهان دارویی هستند که در پشتیبانی عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
جلبک نیز یک غذای فوق العاده عالی به رنگ سبز است که برای سم زدایی بسیار عالی است.
در انتها یاد آور می شویم منشا بسیاری از مشکلات و بیماری های مزمن حیوان از خارش پوست گرفته تا ناراحتی معده در زندگی روزانه و محیط زندگی او نهفته است. از بزرگترین منابع سموم برای حیوانات خانگی می توان به محیط زندگی او (در داخل خانه و خارج ) ، رژیم غذایی اش، واکسن های غیر ضروری و داروهای شیمیایی اشاره کرد. بسیاری از سموم از طریق کبد، کلیه و سایر ارگان های بدن دفع می شوند.
باز هم توصیه می شود در صورت عدم دفع ضایعات و مشاهده علایم غیر عادی در حیوان خود برای راهنمایی بیشتر در مورد بهترین راه انتخاب جهت از بین بردن سموم بدن سگ یا گربه خود با دامپزشک مشورت کرده و از او در خواست نمایید میزان دارو و فرآیند دفع مواد سمی در بدن حیوان را برای شما توضیح دهد تا اطلاعات کافی برای کمک به حیوان خود را داشته باشید.
درمان مسمومیت سگ ها
دامپزشک ابتدا باید شرایط و حال سگ را ارزیابی کند تا بتواند برای روش درمان تصمیم بگیرد.
اولویت دامپزشک این است که شرایط سگ را ثابت نگه دارد تا به مراحل درمان و تشخیص برسد.
سه دسته از سموم که سگ بعد از بلعیدن آن ها مسموم میشود عبارتند از:
1 – سموم
مثل: انگور،کشمش،شکلات و داروهای انسانی.
2 – زهر ها مواد سوزآور
مثل سفید کننده(وایتکس).
3 – عوامل خارجی
مثل اسباب بازی،استخوان و چوب.
درمان مسمومیت سگ ها می تواند مواردی مثل آندوسکوپی و خارج کردن ماده سمی یا حتی جراحی برای موارد خطرناک تر باشد.
در بعضی از موارد پادزهرها هم می توانند کمک کننده باشند.
مثلا:برای درمان مسمومیت با ضد یخ ماشین و مرگ موش.
پادزهر ها در همه موارد هم مفید نیستند.
دامپزشک باید همه سعی خود را بکند تا کمترین آسیب به بدن سگ برسد.
درمان مسمومیت گربه
ممکن است درمان های خانگی بسیاری را در اینترنت پیدا کنید اما اکیداً به شما توصیه می کنیم که فقط و فقط به راهنمایی های دامپزشک عمل کنید.
ممکن است در بسیاری از سایت ها خوانده باشید که باید به حیوانات مسموم روغن گیاهی – کره بادام زمینی – شیر یا نمک بدهید.
اما این کارها ممکن است شرایط را بدتر کند و جان حیوان را به خطر بیندازد.
برای مثال:
سم هایی که حاوی نفت هستند اگر با استفراغ از بدن خارج شوند سبب عفونت شدید ریه خواهند شد.
اگر چنین سم هایی روی پوست حیوان بود سریع آن را تمیز کنید تا به زبانش برخورد نکند.
همیشه مسمومیت گربه ها را جدی بگیرید.