رحم اندامی توخالی است که به صورت عمودی یا در حالت بالا به پایین در بدن قرار گرفته است. این عضو بدن محلی است که جنین در دوران بارداری در آن رشد می کند.رحم برخی خانم ها نسبت به حالت عادی به عقب چرخش داشته و به سمت پایین کمر حرکت کرده است. به این چرخش رحم، رحم خم شده، کج شده و به عقب برگشته (retroverted) نیز گفته می شود.کج شدن رحم (tilted uterus) امری شایع است. از میان هر 5 زن، یک نفر تحت تاثیر این وضعیت قرار می گیرد.بسیاری از زنانی که رحم کج دارند حتی از آن آگاه نیستند و هیچ تأثیری بر سلامت بارداری یا جنین شما ندارد.در این مقاله به بررسی رحم کج پرداخته، علت، علائم و درمان آن را توضیح خواهیم داد.
علل کج شدن رحم کدامند؟
رحم یک دستگاه گلابی شکل توخالی است که در بخش پایین لگن زنان قرار دارد. رحم جایی است که جنین در طول دورۀ بارداری در آنجا به رشد خود ادامه می دهد.زنان به چند دلیل مختلف ممکن است دچار کج شدن رحم شوند:
کج شدن رحم به دلیل تضعیف عضلات لگن
پس از یائسگی یا پس از زایمان، غضروف های تقویت کنندۀ رحم ممکن است شل یا تضعیف شوند. در نتیجه رحم به سمت عقب کج شده یا حالت کج به خود می گیرد.
کج شدن رحم به دلیل بزرگ شدن رحم
بزرگ شدن رحم به علت بارداری، فیبروئید یا تومور نیز می تواند سبب بروز حالت کج شدگی در رحم شود.
کج شدن رحم به دلیل جای زخم یا چسبندگی در لگن
رحم ممکن است بر اثر برخی اختلالات شامل اندومتریوز، عفونت، یا جراحی قبلی دچار زخم شود. این بافت جای زخم می تواند رحم را به سمت عقب براند و سبب کج شدن آن گردد.
کج شدن رحم به دلیل ژنتیک
برخی از زنان با رحمی که به شکل مادرزادی در حالت اریب یا کج قرار گرفته به دنیا می آیند.
آیا در صورت کج بودن رحم می توانم باردار شوم؟
رحم کج مطلقاً هیچ تأثیری بر توانایی شما برای باردار شدن یا سرعت باردار شدن شما ندارد. در واقع ویژگی های آناتومیک بسیار کمی بر توانایی شما برای باردار شدن تأثیر می گذارد. این مسائل می تواند شامل بافت اسکار در رحم شما باشد که می تواند نتیجه یک عفونت قبلی لگن باشد یا بافت اسکار اطراف لوله های فالوپ شما.
علایم کجی رحم
برخی نشانه ها شامل موارد مندرج در زیر در زنان دچار کجی رحم شایع بوده و حالت عمومیت دارند:
- احساس درد در هنگام نزدیکی
- درد یا کرامپ در عادت ماهانه
- احساس درد پشت در طول مقاربت جنسی
- بی اختیاری ادراری خفیف
- عفونت های مکرر دستگاه ادراری
- احساس ناراحتی در هنگام جاگذاری تامپون
آیا نوک رحم در بارداری خطری ایجاد می کند؟
اگر متوجه شدید که در سه ماهه اول بارداری در تخلیه مثانه خود مشکل دارید می توانید در معرض خطر عفونت دستگاه ادراری (UTI) باشید، زیرا ادرار در یک مکان جمع می شود و به یک هدف آسان برای باکتری ها تبدیل می شود. بنابراین مراقب سایر علائم UTI از جمله درد یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن یا فشار یا درد در معده خود باشید و حتماً به پزشک خود اطلاع دهید تا شما را با آنتی بیوتیک های ایمن بارداری درمان کند.
تأثیر منفی کجی رحم بر مقاربت
دردناک بودن مقاربت می تواند مشکلی برای زنان دچار کجی رحم باشد. پزشکان در مورد علت این ناراحتی مطمئن نیستند، با وجود این چند نظریه در این مورد مطرح است:
- رحم کج می تواند باعث شود که گردن رحم به شکل متفاوتی درون واژن جایگیر شود. درد مزبور ممکن است ناشی از طریقی باشد که آلت تناسلی مرد در طول مقاربت به گردن رحم برخورد می کند.
- رباط های تقویت کنندۀ رحم ممکن است دچار کشیدگی شوند و در مسیری جدا از رحم به حرکت درآیند. این وضعیت می تواند به درد و ناراحتی در کوران رابطه منجر شود.
- نظریۀ دیگری بر آن است که کج بودن رحم باعث ایجاد حالت احتقان وریدی برای لگن می شود، که بدین معنی است که وریدهای دستگاه های تولید مثل متسع شده و با خون پر می شوند.
گاهی از اوقات صرفاً تغییر حالت مقاربت می تواند باعث کاهش میزان آزارندگی درد نزدیکی شود. بسیاری از زنان دچار کجی رحم معمولاً وضعیت هایی را ترجیح می دهند که در آنها بتوانند با شریک جنسی خود حالت رودررو داشته باشند. این موضوع مهم است که زنان با شریک جنسی خود در مورد آرامش خویش در کوران رابطه و موارد منجر به آرامش آنان حرف بزنند.
رحم کج چه تأثیری بر تولد نوزاد من خواهد داشت؟
در حالی که برخی از زنان تعجب می کنند که آیا داشتن رحم کج می تواند باعث عوارض زایمان شود یا منجر به سزارین شود بسیار بعید است. بعد از سه ماهه اول رحم شما آنقدر بزرگ می شود که به این صورت کج نمی شود. در شرایط بسیار نادر نوک رحم ممکن است باعث حبس شدن رحم شود (زمانی که رحم شما به جای اینکه در حین رشد در شکم شما ظاهر شود، در لگن گیر می کند) اما احتمال وقوع آن بسیار کم است.
بعد از زایمان چه اتفاقی برای رحم من می افتد؟
پس از زایمان موقعیتی که رحم شما در آن مستقر می شود به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله اینکه چقدر رباط های شما در دوران بارداری کشیده شده اند یا چقدر وزن اضافه کرده اید (وزن اضافه بر رحم شما فشار می آورد و می تواند بر موقعیت پس از زایمان تأثیر بگذارد). حتی اگر رحم شما به موقعیت معکوس خود بازگردد به احتمال زیاد هیچ تأثیری بر شما یا بارداری آینده شما نخواهد داشت.
درمان کجی رحم
چند راه حل درمانی برای کمک به تصحیح وضعیت قرارگیری رحم وجود دارد.این راه حل ها را می توان در صورتی که علایم مبتلابه زنان شدید باشد و در زندگی آنان یا توانایی بارداری آنها تأثیر منفی بگذارند مورد استفاده قرار داد.
پساری برای درمان کجی رحم
پساری دستگاهی است که درون واژن جاگذاری می شود. این دستگاه به تقویت دیواره های واژن، رحم، و دیگر ساختارهای لگن کمک می کند و عاملی کمکی برای تغییر وضعیت قرارگیری رحم محسوب می شود. پیساری اثری موقتی بر تثبیت وضعیت قرار گرفتن رحم دارد زیرا با برداشتن آن رحم دوباره به موقعیت قبلی خود برمی گردد.
جراحی برای درمان کجی رحم
در مورد برخی زنان، جراحی می تواند باعث تجدید وضعیت قرارگیری رحم شود. جراحی تعلیق رحم یک عمل سرپایی است. نتایج ادامه دار و بهبود درد در زمان سکس به طور معمول بر اثر جراحی حاصل می شوند.
درمان کجی رحم با وضعیت زانو - قفسۀ سینه
اگرچه راه حلی دایمی محسوب نمی شود، بالا آوردن زانو به طرف قفسۀ سینه در حالت درازکش، می تواند باعث حرکت موقتی رحم به سمت یک وضعیت آرام بخش تر و راحت تر شود.