علت کم بودن وزن نوزاد و کودک در سنین مختلف

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، بسیاری از مادران بعد از تولد فرزندشان از پزشک می شنوند که وزن نوزادشان کم تر از حد طبیعی است یا این که میزان وزنشان برای یک نوزاد در آن سن ، کافی نیست.

به همین دلیل به آن ها توصیه می شود که این کمبود وزن را در چند ماه اول تولد نوزاد جبران کنند اما اطرافیانی هستند که با صحبت هایشان این مادران را نگران می کنند. در واقع واقعا دلایل کم وزنی نوزاد چیست؟ و سوالات مهم دیگری که در این زمینه وجود دارد.

کم وزنی نوزاد چیست ؟

نوزادانی که در هنگام تولد کم تر از 2 کیلو و 500 گرم وزن داشته باشند ، معمولا در رده نوزادان با کمبود وزن قرار می گیرند . وزن متوسط نوزادان تقریبا 3 کیلو و نیم است . اگر نوزاد شما بین هفته 37 تا 42 متولد شده باشد و وزن او کم باشد، در رده نوزادان با کمبود وزن قرار می گیرد.

نوزادان کم وزن سایز کمتری دارند و سر آن ها بزرگ تر از بدنشان نشان می دهد کمبود وزن بیش از حد شدید در نوزادان معمولا زیر 1 کیلوگرم است که این نوزادان معمولا در هفته 27 یا کمتر از آن متولد شده اند و تولد زودرس داشته اند.

نوزادان با کمبود وزن شدید نیز به کمتر از وزن 1 کیلو و 500 گرم اختصاص داده می شود.

علل کم وزنی کودک

در بازه های زمانی گوناگون، علل کم وزنی متفاوت می باشد. کم وزنی نوزاد در زمان تولد و بلافاصله بعد از تولد را مورد بررسی قرار داده ایم:

علل کم وزنی کودک هنگام تولد

برخی نوزادان از همان اول با وزن کم به دنیا می آیند. شرایط خاص پزشکی مادر، کمبود ویتامین ها، سوء تغذیه و خیلی از موارد دیگر منجر به تولد نوزاد با وزن کم می گردد. تولد چند قلویی هم می تواند منجر به وزن کم نوزادان شود. یعنی چندقلو ها عموما وزن کمتری دارند. علاوه بر این موارد علت این امر می تواند زایمان زود هنگام قبل از کامل شدن 9ماه و موانع درون رحم برای رشد مناسب نوزاد باشد.

علل کم وزنی کودک بلافاصله بعداز تولد

نوزادان معمولا بعد از تولد تا 10 درصد کاهش وزن دارند. این مسئله بسیار طبیعی است. یعنی ممکن است کودکی که با وزن 3 کیلوگرم به دنیا آمده است، بعد از تولد تا ده درصد از وزن خود یعنی 300 گرم را از دست بدهد، سپس شروع به وزن گیری بکند.

علل کم وزنی کودک در زمان شیرخوارگی

اگر کم وزنی توسط پزشک محرز شود، دلایل زیر می تواند وجود داشته باشد:

1. غذای کمکی نامناسب از علل کم وزنی نوزاد

اولین علت، تغذیه کمکی نامناسب است. اگر کودک در سن 6 ماهگی به بعد قرار دارد و تغذیه کمکی دریافت می کند، ممکن است این تغذیه کمکی به قدر کافی مواد مغذی نداشته و یا دفعات تغذیه کم باشد. تغذیه کمکی معمولا 5 بار در روز لازم است.

2. دفعات شیر دهی از علل کم وزنی کودک

تعدد دفعات شیردهی به نوزاد باید مناسب باشد. معمولا هر دو ساعت یک بار مادر به کودک خود شیر می دهد و جریان هر بار شیر دادن باید حدود 20 دقیقه طول بکشد. اگر کودک حین شیر خوردن خسته شده و به خواب رفت باید او را بیدار کرد تا به شیرخوردن ادامه دهد. در هربار شیردهی 5 دقیقه اول شیر بیشتر حاوی قند می باشد و در دقیقه های بعد میزان چربی و پروتئین بیشتر می شود که به وزن گیری کمک می کنند. خواب نوزاد نیز از اهمیت خاصی برای رشد او برخوردار است. با این حال دفعات شیر دهی نیز باید رعایت شود.

3. بیماری ها

علل کم وزنی کودک، وجود بیماری هایی از قبیل عفونت ها، مشکلات تیروئید و دیگر اختلالات می باشد. در این صورت اگر مشاهده شود کودک وزن مناسب ندارد، به مادر برای تغذیه صحیح آموزش می دهند و پس از یک فرصت یک ماهه و اصلاح روش های تغذیه، کودک بررسی مجدد می شود.

4. مسائل بیولوژیکی

مسائل بیولوژیکی یکی از علل کم وزنی کودک است. کودکانی که قدرت مکندگی کمی دارند یا شکاف لب یا کام دارند ممکن است در تغذیه دچار مشکل شوند و همین امر وزن آن ها را تحت تاثیر قرار دهد. مشکلات گوارشی کودک از قبیل اسهال، رفلکس معده و ناتوانی در هضم شیر هم به کم وزنی کودک کمک می کنند.

5. اختلالات ژنتیکی

برخی از کودکان هم علی رغم سالم بودن همه آزمایشاتشان، وزن گیری خوبی ندارند. در این موارد ممکن است پزشک به «سیستیک فیبروز» مشکوک شود. از این کودکان تست عرق گرفته می شود تا مشخص شود عرق بدنشان شور است یا خیر. این کودکان نیاز به مراقبت های بیشتر خواهند داشت.

6. برنامه غذایی نامناسب

یکی از علل کم وزنی کودک ممکن است قبل از تغذیه کودک با غذای کمکی یا اصلی به او شیر یا آب یا به طور کلی مایعات بدهید. این روش باعث می شود کودک اشتهایش برای خوردن غذای اصلی کم شود. پس توصیه می شود که در فواصل زمانی مناسب اقدام به دادن شیر یا مایعات به کودک بکنید.

علل وزن نگرفتن کودک در سنین بعد از شیرخواری

همان طور که گفته شد فرآیند وزن گیری کودکان در سال اول سریع و در سال های بعدی کند پیش می رود. بنابراین بسیار طبیعی است که از بعد از دو سالگی کودکان لاغرتر به نظر برسند و دست و پاهایشان رشد کند. به اصطلاح همانقدر که قدشان بلند می شود، وزنشان افزایش پیدا نمی کند. در مواردی که کاهش وزن زیاد باشد ممکن است عوامل مختلفی دخیل باشند:

• کودک زیادی آب میوه و موادی که کالری و مواد مغذی کم دارند مصرف می کند.
• اشتهای کودک به علت خوردن آب یا مایعات قبل از وعده های غذایی کم می شود.
• بازیگوشی کودک هنگام غذا خوردن ممکن است از حجم مواد غذایی که مصرف می کند، بکاهد.
• کودکان در سنین 3-4 سالگی لجباز شده و از خوردن غذا سر باز می زنند.

بی اشتهایی و کم وزنی کودک

یکی از مهم ترین دلایل کم وزنی کودک بی اشتهایی است. این بی اشتهایی در کودکان می تواند دلایل فیزیولوژیکی و روانی گوناگونی داشته باشد. علاوه بر مسائل مرتبط با رشد و یا بیماری ها در کودک استرس و فشارهای روانی، به میزان زیادی در کاهش اشتها و کم وزنی آن ها نقش دارد. تشیص و درمان این مسئله گاه برای والدین بسیار دشوار به نظر می رسد.