فلایویل یکی از اجزای سیستم انتقال قدرت محسوب می شود. به طور دقیق تر باید گفت فلایویل از بخش های اصلی سیستم کلاچ در مجموعه انتقال قدرت است. انتقال قدرت در خودروهای بنزینی با موتورهای احتراق داخلی، به معنی ارسال گشتاور موتور به چرخ ها از طریق مجموعه ای شامل کلاچ، گیربکس، دیفرانسیل و سیستم چرخ ها است. هریک از این موارد خود شامل یک سیستم پیچیده با قطعات مختلف می شوند. شروع فرآیند انتقال قدرت اما از طریق فلایویل صورت می گیرد. کلاچ را می توان ابتدایی ترین بخش مجموعه انتقال قدرت دانست و از این بین فلایویل اولین بخش از سیستم کلاچ است. البته فلایویل می تواند یک قطعه از گیربکس یا خود موتور نیز محسوب شود. چرا که این قطعه بین موتور، گیربکس و کلاچ قرار گرفته و تماس آن ها را برقرار می کند. بنابراین فلایویل باید نقش مهمی در این سیستم داشته باشد. با هم به بررسی این نقش می پردازیم.
فلایویل چیست؟
فلایویل (Flywheel) قطعه ای دایره شکل است که تعدادی دندانه به دور آن نیز طراحی شده اند. این قطعه به انتهای میل لنگ متصل شده و مکانیزم عملکردی این قطعه به صورت چرخشی بوده و با چرخیدن آن استارت خودرو روشن می شود. علاوه بر این، دیسک و صفحه گیربکس خودرو نیز به این قطعه متصل است تا بتواند نیرو را به گیربکس منتقل کند.هدف از طراحی فلایویل برای ذخیره انرژی چرخشی یا همان چرخشی است، اما به طور کلی، این قطعه در سیستم هایی که به صورت مداوم در منبع انرژی خاصی ندارند مورد استفاده قرار می گیرند.انرژی با انباشت در فلایویل طی یک دوره زمانی خاص با سرعتی که با منبع انرژی سازگار باشد عملکرد خود را شروع می کند. به همین دلیل از این قطعه در بسیاری از ماشین آلات دیگر از جمله چکش های برقی و ماشین های برچینگ مورد استفاده قرار می گیرد.
ساختمان فلایویل
هر چه تعداد سیلندرها کمتر باشد فلایویل بزرگتر و سنگین تر می باشد.این قطعه در موتورهای مختلف اندازه های مختلفی دارد و جنس آن معمولا از چدن است. ساختمان این قطعه ساده است و باید به اندازه کافی صاف و صیقلی باشد و از لحاظ تعادل نیز در وضعیت خوبی باشد و دارای انحنا و تاب خوردگی نباشد. اندازه فلایویل بستگی به تعداد سیلندر های موتور و نوع و اندازه موتور دارد. این اندازه متغیر می باشد و هر چه تعداد سیلندر ها بیشتر باشد فلایویل اندازه کوچکتری خواهد داشت ( حجم جابجایی کل برای یک موتور برابر است با حجم جابجایی یک سیلندر ضرب در تعداد سیلندر های آن موتور).علت این امر این است که فواصل میان احتراق ها کمتر می شود و در نتیجه نیروهای وارده بر میل لنگ به صورت یکنواخت اعمال می شود و وظیفه فلایویل به عنوان یک ذخیره کننده انرژی کاهش می یابد.
فلایویل چه وظیفه ای دارد؟
با توجه به اینکه فلایویل یا همان چرخ طیار دارای وزن بسیار بالایی است، تعادل را در چرخش و حرکت دورانی میل لنگ به وجود می آورد. این تعادل به دلیل عدم ثبات قدرتی است که از پیستون به میل لنگ منتقل می شود، می باشد و اینرسی فلایویل تمایل دارد تا سرعت آن را متعادل و ثابت نماید. علاوه بر این، فلایویل وظیفه دارد به تامین پالس های متناوب انرژی در سطح قدرت که فراتر از توان منبع انرژی آن رفته نیز می پردازد.به عبارت دیگر، وظایف مختلف فلایویل را می توان به موارد زیر تقسیم نمود:
- هموار کردن سرعت موتور
- روشن کردن موتور
- کاهش فشار به پیشرانه
- متعادل سازی موتور
علت خرابی فلایویل چیست؟
از آنجایی که این قطعه وظیفه دارد تا ارتعاشات میل لنگ را خنثی کند، در هنگام رانندگی با خودرو هایی که دیسک و صفحه ضعیف تری دارند، راننده مجبور به فشردن بیشتر پدال گاز و نیم کلاچ است تا بر لرزش خودرو غلبه کند. این موضوع مهم ترین عامل خرابی فلایویل است و ممکن است به دیگر قطعات گیربکس نیز آسیب برساند.در موارد دیگر علت اصلی خرابی فلایویل و زمان تعویض آن به دلیل فرسودگی دندانه های آن است که عملکرد روز اول را از خود نشان نمی دهد.
علائم خرابی فلایویل
فلایویل ها نیز مانند سایر قطعات خودرو در صورت خراب شدن دارای علائمی می شوند که با توجه به آنها می توان آن خرابی را تشخیص داد. در صورت شناختن این علائم می توان بلافاصله برای برطرف کردن مشکل اقدام کرد و از ایجاد مشکلات بزرگتر جلوگیری کرد. در این قسمت به طور اختصار علائم خرابی این قطعه توضیح داده می شود.
اگر خودرو در حال حرکت کشش مناسبی نداشته باشد احتمال دارد در فلایویل خودرو مشکلی ایجاد شده باشد و باید بررسی شود. سطح این قطعه باید صاف و تخت باشد و اگر در هنگام حرکت در خودرو ایجاد لرزش شود علاوه بر اینکه ممکن است کیت کلاچ دچار مشکل شده باشد ممکن است در فلایویل نیز ایرادی وجود داشته باشد. در این صورت باید با تراش کاری سطح فلایویل مشکل را تا حدودی برطرف کرد. اما اگر باز هم مشکل برطرف نشد باید این قطعه به کلی تعویض شود.
سخن آخر
در رابطه با کاربرد فلایویل در خودرو باید گفت این قطعه می تواند بسیار کاربردی باشد و اگر از آن در ماشین آلات استفاده نشود خسارت های بسیار زیادی به میل لنگ وارد خواهد شد. برای اینکه بتوانیم ضربه های سیلندر ها را دریافت کنید و آن ها را به انرژی های درست تبدیل کنید به قطعات مختلفی نیاز خواهیم داشت از این قطعه ها می توان به فلایویل اشاره کرد.این قطعه دارای جنس چدنی است که می تواند به راحتی ضربه های ناشی از سیلندر ها را دریافت کند و آن ها را در خود ذخیره می کند تا انرژی به صورت یکنواخت به میل لنگ انتقال بیابد. کاربرد فلایویل در خودرو همین است و قطعه بسیار مهمی می باشد.
بلوک سیلندر خودرو چیست و چه وظیفه ای دارد؟
