انواع فرش دستباف را از لحاظ مواد مصرف شده در فرش، میتوان در 5 گروه زیر طبقه بندی کرد:
1- فرش پشمی
فرشی که تاروپود آن از جنس پنبه و پرز آن پشمی باشد را فرش پشمی میگویند. لازم به ذکر است که در میان ایلات و عشایر به جای نخ پنبه از پشم استفاده میشود.
2- فرش تمام ابریشم
به فرشهایی که پرز و چله آن از ابریشم باشد، تمام ابریشم گویند.
3- فرش گل ابریشم
در اینگونه فرشها در نقش ها و دور حاشیه ها به جای پرز پشمی از پرز ابریشمی استفاده میشود و معمولا چله اینگونه فرشها از ابریشم است.
4- فرش کف ابریشم
در زمینه اینگونه فرشها به جای پرز پشمی از پرز ابریشم استفاده میشود.
5- فرش سوف
نوعی قالی است که زمینه ی آن از پود ضخیم و نازک تشکیل شده و نقش گل بوته ها پرز دار می باشد.
انواع فرش دستباف از نظر اندازه
- قالیچه
- قالی
- کناره
- کلگی
- پشتی
- ذرع و نیم و ذرع و چارک
- پادری
قالیچه
به فرشهایی گفته می شود که مساحت آن از ۴ متر مربع کمتر باشد. اندازه قالیچه های متعارف شامل ۲۰/۲×۴۰/۱ و ۵/۲×۵/۱ متر می باشد.
قالیچه پرده ای
به نوعی از فرش دستباف که در دسته قالیچه ها قرار گرفته باشد فرش پرده ای گویند، اگر ابعاد آن به صورت 5/1*5/2 متر باشد و حتما از نوع ریزبافت باشد.
قالیچه دو ذرعی و یا سجاده ای
نوعی از فرش دستباف را قالیچه دو ذرعی و یا قالیچه سجاده ای گویند که دارای ابعاد 20/2*40/1 باشد.
قالی
به فرشهایی که در اندازه های ۳×۲ متر،۵/۳×۵/۲ متر،۴×۳ متر،۴×۶ متر باشد، گفته می شود و تقسیم بندی آن به شرح زیر است:
- قالی هایی که دارای ابعاد 2*3 متر و یا 3/2*5/3 متر هستند.
- قالی هایی که دارای ابعاد 3*4 متر و یا 8/2*8/2 متر هستند.
- قالی هایی که دارای ابعاد 5/4*5/3 متر و یا 8/4*7/3 متر هستند.
- همچنین قالی هایی که دارای ابعاد 4*5 متر، 4*6 متر و بالاتر از این ابعاد هستند.
کلگی
به فرش هایی می گویند که از نظر عرض از قالی کم عرض تر و از نظر درازا از ۴ متر کمتر باشد که در اندازه های ۳×۵/۱ متر،۳×۷/۱ متر و ۷/۳×۲ متر بافته می شود. معمولا فرش های کلگی در ابعاد زیر بافته می شوند:
- 5/1*3 متر
- 7/1*3 متر
- 7/3*2 متر
کناره
فرشی است که برای راهروها و راه پله ها استفاده می شود و پهنای آن از ۷۰/۱ تا ۵/۰ متر و طول آنها از ۱۰-۳ متر متفاوت است و در بعضی از موارد استثنائی نیز تا ۱۵ متر و بیشتر بافته شده است.
ذرع و نیم و ذرع و چارک
- فرش های دستبافی با ابعاد 5/1*4/1 و 60/1*10/1 متر را فرش ذرع و نیم گویند.
- فرش های دستبافی با ابعاد 30/1*80/0 متر را فرش ذرع و چارک گویند.
پشتی
قالیچه هایی هستند که مساحت آنها از 1 متر مربع کمتر بوده و اندازه معمول آنها 0.9×0.6 متر است.
گاه برای پشت پشتی ها نوعی گلیم بافته می شود. داخل پشتی با پر مرغ و ابر پر می شود. این پشتی قارچین نام دارد.
پادری
قالیچه های کوچکی هستند که به اندازه پاگرد درها بافته می شوند.