حمید سوریان ریحانی پور (زادهٔ ۲ شهریور ۱۳۶۴ در شهر ری) کشتی گیر فرنگی کار ایرانی است. او قهرمان المپیک لندن ۲۰۱۲ در وزن ۵۵ کیلوگرم و همچنین دارندهٔ شش مدال طلای قهرمانی جهان می باشد. سوریان از نظر شمار و کیفیت مدال، بهترین کشتی گیر ایرانی است. وی در رقابت های جهانی ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷، ۲۰۰۹، ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ صاحب مدال طلا شده است. سوریان در قهرمانی آسیا دو بار و در مسابقات جوانان جهان یک بار مقام نخست را به دست آورده است.
کودکی و نوجوانی حمید سوریان
حمید سوریان فرزند محمد سوریان و اعظم السادات شادالله زاده، جوان ترین عضو یک خانواده ۸ نفره است. وی ۵ برادر دارد. حمید در کنار کوه طبرک در شهرری متولد شده و مدارج تحصیلی تا دبیرستان را در این منطقه طی کرده است. او تحت تأثیر دو برادرش، محسن و مرتضی، که هر دو کشتی گیر بودند، به کشتی علاقه مند شد و سپس از سال ۱۳۷۶ و زیر نظر عبدالله زارع، به طور جدی کشتی را آغاز کرد. این روند تا شرکت در مسابقات بین المللی آسیایی و جهانی تحت نظر مربیان اش زارع و محسن سوریان ادامه یافت.
زندگی ورزشی حمید سوریان
حمید سوریان در سال ۲۰۰۱ عضو تیم ملی نوجوانان در وزن ۴۶ کیلوگرم شد و در مسابقات نوجوانان آسیا به روی تشک رفت. در سال ۱۳۸۶ قهرمان قهرمانان ورزش ایران شد. در سال ۲۰۰۵ و در سن ۲۰ سالگی، توانست نخستین مدال طلا را در مسابقات جهانی بوداپست به دست آورد و عنوان قهرمانی بزرگسالان جهان را از آن خود کند. این مدال طلا پنج بار دیگر در رقابت های جهانی گوانگ ژو سال ۲۰۰۶، مسابقات جهانی ۲۰۰۷ باکو، رقابت های جهانی ۲۰۰۹ هرنینگ دانمارک، رقابت های ۲۰۱۰ مسکو و ۲۰۱۴ تاشکند تکرار شد. ۲ طلای مسابقات بزرگسالان آسیا در سال های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ از دیگر دستاوردهای سوریان است. روزهای پایانی سال ۲۰۱۰ و همهٔ سال ۲۰۱۱ را می توان بدترین سال های زندگی ورزشی او نامید.در این سال محسن حاجی پور در وزن ۵۵ کیلوگرم شرکت کرد و سوریان در مسابقات جهانی شرکت نکرد. مدال طلای المپیک ۲۰۱۲ لندن مهمترین افتخار ورزشی حمید سوریان است.
-
تیم جوانان کشتی فرنگی
حمید سوریان در سال ۲۰۰۴ در مسابقات قهرمانی جوانان آسیا مدال نقره گرفت، او همچنین در سال ۲۰۰۵ نشان طلای این دوره از مسابقات جهانی را از آن خود کرد. سوریان در مهرماه ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی) در حالی که هنوز در رده جوانان قرار داشت، به دلیل نشان دادن عملکردی بالاتر از این رده، در مسابقات جهانی بزرگسالان شرکت داده شد.
-
قهرمانی جهان بوداپست ۲۰۰۵
سوریان جوان که در آن زمان کشتی گیری ناشناخته بود، در بوداپست دو کشتی گیر به نام های ووگار راگیموف اوکراینی و بایرام اوزدمیر از ترکیه را در دوره های نخست مسابقه ها به ترتیب با امتیاز ۶–۲ و ۷–۲ شکست داد و در کشتی با ازارو ریواس کوبایی که قهرمان سال ۱۹۹۹ جهان و نایب قهرمان المپیک سیدنی و قهرمان قاره آمریکا شد بود، در این پیکار سرنوشت ساز، موفق شد در زمانِ نخست ۲ بر ۱، در زمانِ دوم ۷ بر ۱ (و نتیجه نهایی ۹–۲)؛ این حریف کوبایی را شکست دهد. ارمک کوکتیف از قزاقستان حریف بعدی سوریان بود که در این دیدار او حریف خود را با ۶ امتیاز شکست داد و راهی مسابقه نهایی شد و با شکست پارگ ائون چول از کره جنوبی مدال طلا گرفت. سوریان در پنج کشتی که برگزار کرد، مجموعاً ۳۵ امتیاز از حریفان گرفت.
-
قهرمانی جهان گوانگ ژو ۲۰۰۶
سوریان در رقابت های قهرمانی جهان گوانگ ژو سال ۲۰۰۶ در فینال روشن بایراموف را شکست داد و از عنوان قهرمانی خود دفاع کرد. سوریان در دیدارهای پیش از فینال خود لیندزی لوکار آمریکایی، ونلین ونکف بلغار و ووگار راگیموف را شکست داده بود.
-
قهرمانی جهان باکو ۲۰۰۷
سوریان در این رقابت ها به ترتیب شین پارکر استرالیایی، آندرس نیبلم دانمارکی، لیندزی دولاکر آمریکایی، ویرگیل مونتینو از رومانی، کریستین فریس صرب را شکست داد. سوریان در فینال در مقابل پارک ائون چول قرار گرفت و با نتیجه ۲ بر ۱ وی را شکست داد. سوریان با این طلا، سومین مدال طلای مسابقات قهرمانی جهان خود را به دست آورد.
-
المپیک پکن ۲۰۰۸
سوریان در نخستین المپیک خود در المپیک ۲۰۰۸ که تیم ملی کشتی کشور ایران در بدترین عملکرد المپیکی خود تنها یک مدال برنز را کسب کرد، به ترتیب پس از برد برابر ونلین ونکوف از بلغارستان و الگین الوایس از پالائو در دور سوم مسابقات مغلوب نظیر مانکیف، روسی شد. در ادامه او با پیروزی برابر کریستین فریس از صربستان به دیدار رده بندی رسید که با باخت برابر پارک ائون چول کره ای به مقام پنجم این رقابت ها رسید.
-
قهرمانی جهان هرنینگ ۲۰۰۹
سوریان در فینال پس از غلبه بر هاکان نیبلوم دانمارکی با نتیجه مقتدرانهٔ ۷ بر ۰ در رقابت های جهانی هرنینگ دانمارک چهارمین مدال طلای قهرمانی جهان خود را به دست آورد. وی در دیدارهای پیش از فینال خود اسپنسر مانگو، رومن آمویان و ارهان کاراکس را شکست داده بود.
-
قهرمانی جهان مسکو ۲۰۱۰
سوریان که برای بار پنجم در قهرمانی جهان شرکت کرد به ترتیب محمد بوترفاسا را از الجزایر، ونلین ونکوف بلغاری، جانی هاپامیکی فنلاندی و رقیب سرسخت خود رومن آمویان آرمنی را شکست داده بود. سوریان در فینال ۵ بر ۳ در یک دیدار حساس چوی گیو-جین کره ای را شکست داد. سوریان با این طلا برای بار پنجم مدال طلا و قهرمانی خود را در مسابقات قهرمانی جهان تکرار کرد.
-
بازی های آسیایی گوانگ ژو ۲۰۱۰
حمید سوریان در رقابت های ۲۰۱۰ گوانگ ژو ناکام ماند و با ۲ شکست در مسابقات وزن ۵۵ کیلوگرم کشتی فرنگی در بازی های ۲۰۱۰ از دور مسابقات حذف شد. کارشناسان یکی از دلایل ناکامی او را کم کردن پیاپی وزن و ضعف بدنی ناشی از آن عنوان کردند.
-
المپیک لندن ۲۰۱۲
سوریان سهمیه المپیک ۲۰۱۲ را در مسابقات گزینشی قزاقستان به دست آورد. سوریان در نخستین مبارزه خود در المپیک لندن، بعد از ظهر ۵ اوت به وقت لندن با آرسن اِرالیف از قرقیزستان روبرو شد و توانست ۳ بر ۱ او را شکست دهد. در مرحله یک چهارم نهایی پیتر موداس از مجارستان و در نیمه نهایی هاکان اریک نیبلوم از دانمارک را از پیش رو برداشت و به فینال رسید.در فینال با شکست دادن روشن بایراموف رقیب مطرح خود در ۲ وقت پیاپی، با اقتدار موفق شد مدال طلای ۵۵ کیلوگرم فرنگی مردان المپیک ۲۰۱۲ را تصاحب کند. مدال طلای سوریان نخستین مدال المپیک کشتی فرنگی ایران پس از ۴۰ سال است. او پس از قهرمانی با پرچم ایران دور افتخار زد و مدالش را در روز تولد مادرش به او تقدیم کرد.
-
قهرمانی جهان تاشکند ۲۰۱۴
سوریان در این دوره به ترتیب و با توانمندی الکس آنچیت، حاتم محمود، اسماعیل بوررو، طالح ممدوف و المورات تاسمورادوف را از پیش رو برداشت و به فینال رسید. سوریان در فینال با پیروزی ۲ بر ۱ خود مقابل مینیگیان سمنوف برنده مدال برنز المپیک ۲۰۱۲ ششمین مدال طلای جهانی خود را در رقابت های قهرمانی جهان در ازبکستان کسب کرد. به این ترتیب او با کسب هفتمین مدال طلا رکورد ۶ مدال طلای عبدالله موحد یکی از اسطوره های کشتی را شکست و از از نظر مرغوبیت شمارِ مدال، بهترین کشتی گیر تاریخ ایران نام گرفت.
-
قهرمانی جهان لاس وگاس ۲۰۱۵
حمید سوریان پس از استراحت در دور نخست، در دور دوم روبرویِ ریایبر رودریگز از ونزوئلا به پیروزی دست یافت و در دور سوم نیز جانی هاپاماکی فنلاندی را با ضربه فنی شکست داد و راهی یک چهارم نهایی شد. سوریان در این مرحله درحالی که با نتیجه ۲ بر صفر از روشن بایراموف دارنده مدال های طلای جهان و نقره المپیک عقب بود؛ بعد از دریافت اخطار دوم، با تصمیم رئیس تشک دیسکالیفه شد. وی در گروه شانس مجدد با نتیجهٔ ۶ بر ۵ مغلوب یون وونچول از کره شمالی شد و شانس حضور در دیدار رده بندی را نیز از دست داد.
-
المپیک ریو ۲۰۱۶
حمید سوریان پس از ناکامی در کسب سهمیه المپیک در مسابقات جهانی لاس وگاس و دو تورنمنت گزینشی در قزاقستان و مغولستان، در آخرین شانس برای حضور در المپیک در تورنمنت استانبول شرکت کرد و با چهار پیروز پی در پی که همگی با ضربه فنی و بدون دادن حتی یک امتیاز بود، موفق به کسب سهمیه المپیک از مسابقات گزینشی استانبول شد. او در فینال کشتی گیر آمریکایی را ضربه فنی کرد. حمید سوریان در المپیک ریو در دیدار اول خود در مقابل شینوبو اوتا با نتیجه نزدیک ۶ بر ۵ شکست خورد و از صعود به مرحله بعد بازماند. با فینالیست شدن اوتا، سوریان به مرحله شانس دوباره راه یافت و در نخستین دیدار خود در مقابل المت کبیسپایف قزاقستانی نیز نتیجه را واگذار کرد و حذف شد.
سبک کشتی حمید سوریان
مهدی رستم پور کارشناس کشتی در مورد سبک فنی او می نویسد: «اگر اعجوبه اش می دانند، نه صرفاً به خاطر شش طلای جهانی بلکه بیشتر به دلیل ریزه کاری های مبتکرانه اش است. اینکه ساختار فن «کنده فرنگی» را تغییر داده هنگامی که حریفان را لیفت می کند، نمی توانند متوجه شوند از سمت راست یا چپ، یا حتی از روبرو یا از پشت تابانده خواهند شد! به همین خاطر از هرگونه بدلکاری یا بکار بستن تمهیدات دفاعی بازمی مانند.» الکساندر کارلین، کشتی گیر افسانه ای روس، حمید سوریان را «بهترین» خوانده است.
حواشی حمید سوریان
او در سال ۱۳۸۸ و سه ماه پس از انتخابات مدال طلای جهانی خود را به محمود احمدی نژاد تقدیم کرد. سوریان ۵ سال بعد و در یک برنامه زنده تلویزیونی از شبکه سه سیما گفت آن اتفاق (تقدیم مدالش به احمدی نژاد) تصمیم خودش نبوده و از این پس قبل از حضور در هر برنامه ای در مورد آن کسب اطلاع می کند. محمد بنا ادعای او را تأیید کرده است. سه سال بعد، حمید سوریان پس از بازگشت از المپیک لندن، بخشی از جوایز المپیکی خود را به زلزله زدگان آذربایجان شرقی اهدا کرد.